Zeytinyağında pazar analizi...
Zeytincilikte önemli gelişmeler yaşanıyor. Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği'nde yönetim değişti. Gürkan Renklidağ başkanlığındaki yeni yönetim ilk resmi ziyaretini Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Birliği'ne yaparak üretici ile ihracatçı arasındaki buzları eritti.
Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi'nde ise Mustafa Tan'ın yerine Ümmühan Tibet başkan oldu.
Yıllardır kavga ikliminin egemen olduğu sektörde şu günlerde barış rüzgarları esiyor. Bu rüzgarın da etkisi ile sektörde yapılacak işbirliği hem iç piyasada hem ihracatta önemli başarılar sağlayabilir.
Kaldı ki, 1 Mayıs 2014 itibariyle Uluslararası Zeytinyağı Konseyi'nin dönem başkanlığı da Türkiye'ye geçiyor.
Türkiye, 1956'da kurucu üyesi olduğu Uluslararası Zeytinyağı Konseyi'nden 1998'de ayrıldı. Tam 12 yıl konsey çalışmalarından uzak kaldı.Yapılan yanlış 2010'da düzeltildi ve yeniden üye oldu. Şimdi de 1 yıl süreyle dönem başkanlığı yapacak.
Konsey, dünya çapında zeytinyağının tanıtılması, pazarlanması konusunda çok yoğun çaba gösteriyor. Üretici ülkelerde teknik projelere destek sağlıyor. Tanıtım çalışmalarının başında da bir Türk, Ender Gündüz var.
Uluslararası Zeytinyağı Konseyi Tanıtım Şefi Ender Gündüz'e göre Türkiye'nin zeytinyağında önü çok açık.
Gündüz, zeytinyağında en önemli pazarlar olarak bilinen Amerika Birleşik Devletleri, Rusya, Çin, Japonya ve Brezilya'daki gelişmelere dikkat çekerek şu değerlendirmeyi yapıyor:
- Dünya zeytinyağı ithalatının yüzde 39'unu Amerika Birleşik Devletleri yapıyor. 2012-2013 sezonunda Amerika'nın yaklaşık 300 bin ton olan ithalatının yaklaşık yarısını İtalya karşılıyor. İkinci sırada ise yaklaşık yüzde 20 pazar payı ile İspanya var. Türkiye, aynı dönemde Amerika'ya 28 bin 729 ton ihracatla yüzde 9.6 paya sahip.
2- Hızla gelişen pazarlardan birisi Brezilya. Brezilya'nın zeytinyağı tüketimi 75 bin ton seviyesine ulaştı. Genellikle sızma zeytinyağı tercih ediliyor. Brezilya'ya yapılan zeytinyağı ithalatının yüzde 56'sını Portekiz karşılıyor. İkinci sırada ise İspanya var.
3-Çin pazarında zeytinyağı alabilecek tüketici sayısı toplam nüfusun yüzde 1'i ile sınırlı. Geçen yıl fiyat artışı nedeniyle tüketim düştü. Bu ülkede tüketilen 42 bin ton zeytinyağının yaklaşık 27 bin tonunu İspanya karşılıyor. Bu ülkeyi İtalya ve Yunanistan izliyor. Türkiye ise dördüncü sırada. Çin'e markalı ihracat yapmak zor. Daha çok Çin firmaları dökme olarak aldıkları zeytinyağını paketleyerek pazara sunuyor. Pazarda sızma zeytinyağı talep görüyor.
4- Yıllık 32 bin ton tüketimi olan Rusya pazarı gelişiyor. Diğer pazarların aksine Rusya pazarında sızma zeytinyağından çok riviera zeytinyağı tüketiliyor. Üstelik riviera sızma zeytinyağından daha pahallıya alıcı buluyor.
5- Japonya'da yıllık 54 bin ton zeytinyağı tüketiliyor. Pazarda İtalya ile İspanya'nın rekabeti yaşanıyor. 2012-2013 sezonunda İtalya yaklaşık 26 bin ton, İspanya 23 bin 500 ton zeytinyağını Japonya'ya ihraç ederken,Türkiye'nin ihracatı 3 bin 219 ton ile 3. sırada yer aldı.
Zeytinyağı için “dünyada bu kadar eski olup ta bu kadar az tanınan başka bir ürün yok” tanımlaması yapan Ender Gündüz, Uluslararası Zeytinyağı Konseyi'nin zeytinyağı tüketiminin artırılmasına yönelik çalışma yaptığını, ülke ve marka tanıtımı yapmadığını hatırlattı.
Bir pazara girerken ülkelerin imajının çok önemli olduğuna işaret eden Gündüz, zeytinyağında yeni bir pazara girerken ülkelerin öncelikle ülke sonra marka tanıtımı yapmaları gerektiğini söylüyor. Gündüz'ün Türkiye'ye ilişkin değerlendirmesi ise özetle şöyle:
Dünya zeytinyağı sektöründe İspanya'nın ağırlığı var. İspanya'da üretim olmadığı zaman Türkiye önemli bir avantaj elde ediyor ve yağını daha kolay satıyor. Bu aslında marka olamamanın sonucu. Geçmişte İtalyan firmaları Türkiye'den aldıkları dökme yağı ambalaja koyarak kendi markaları ile satıyordu. Fakat İtalya'nın güçlü markaları İspanya'nın eline geçince bu yapı değişti.
Türkiye, dünyada üretim potansiyeli en yüksek ülkelerden birisi. Önü açık. Buna uygun bir strateji uygulanmalı. Bunun için iki seçenek var. Birincisi iç tüketimi artırmak, ikincisi markalı ve yüksek kalitede ihracat yapmak. Türkiye'nin bunu yapacak gücü var.
Özetle, Türkiye için önemi her geçen gün artan zeytincilikte yapılacak çok iş var.
Ahmet Kayacık yaşama veda etti...
Karadeniz seyahatlerinde tanıştığımız NTV'nin Karadeniz Bölge Temsilcisi, gazeteci dostumuz Ahmet Kayacık yaşama veda etti. Bölgenin en önemli iki ürünü olan fındık ve çayın yanı sıra, bölgenin sorunlarını yıllarca yaptığı haberlerle ülke gündemine taşıdı. Ahmet Kayacık, Karadeniz'i en iyi tanıyan ve yaşayan gazetecilerdendi. Karadeniz'in başı sağolsun. Ailesine, dostlarına sabır diliyorum.