‘Avrupa rahat davranmamalı çözüm yenilenebilir enerjide’

Ukrayna Savaşı’nın ilk yılında elektrik piyasalarının kazananı yenilebilir enerji... 2022, Avrupa'da güneşten elektrik üretiminde tüm zamanların en büyük artışının görüldüğü yıl oldu.

Haber Merkezi
YAYINLAMA
GÜNCELLEME

Rusya’nın 24 Şubat 2022’de başlattığı Ukrayna’nın işgali sonrası derinleşen enerji krizinde, ülkeler arz güvenliğini sağlamak için yenilenebilir enerjiye yöneldi. AB, doğalgazda Rusya'ya bağımlılığını azaltmak ve arz güvenliğini sağlamak için kömür, nükleer ve yenilenebilir enerji kaynaklarını daha fazla kullanmak üzere çeşitli adımlar attı.

Kömürün payı yüzde 16 oldu

Almanya, Avusturya, Danimarka gibi ülkeler iklim değişikliğiyle mücadele hedefleri kapsamında kömür santrallerini kapatma taahhütlerini askıya alırken, elektrik kesintileri yaşanmaması için birçok ülke bu kömür santrallerini kullanıma hazır tuttu. Londra merkezli düşünce kuruluşu Ember'in Avrupa Elektrik Görünümü 2023 raporuna göre, kömürün elektrik üretimindeki payı geçen yıl 2021'e göre yüzde 1,5 artışla yüzde 16 oldu.

Avrupa'da rüzgar ve güneşin elektrik üretimindeki payı ilk kez 2022'de doğalgazı geride bıraktı ve yüzde 22,3 olarak hesaplandı. Söz konusu kaynakların AB elektrik üretimindeki payı 2021'de yüzde 19,1 seviyesindeydi. Böylece, geçen yıl AB'nin elektrik üretiminde payı en fazla artan kaynaklar rüzgar ve güneş enerjisi oldu. Bu dönemde AB elektrik üretiminin yüzde 22'sini nükleer, yüzde 20'sini gaz, yüzde 10'unu hidroelektrik, kalan kısmını ise biyokütle ve diğer kaynaklar karşıladı.

Ember Kıdemli Enerji ve İklim Analisti Sarah Brown, savaşın ilk yılında elektrik piyasalarında yaşanan gelişmelere ilişkin yaptığı değerlendirmede, kömürden elektrik üretiminin yeniden canlanacağına yönelik endişelerin olduğunu fakat kömürde beklenen geri dönüşün gerçekleşmediğini söyledi. Nükleer ve hidroelektrik üretiminde 2022'de büyük düşüş görüldüğünü kaydeden Brown, şöyle devam etti: "Bu düşüşlere rağmen, rüzgar ve güneş gemiyi sabit tuttu. Savaş ve enerji krizi AB ile Birleşik Krallık'ta rüzgar ve güneş santrallerinin kurulumunun hızlandırılmasında katalizör oldu.

'Gelecek kışı da düşünün'

Özellikle, 2022 Avrupa'da güneşten elektrik üretiminde tüm zamanların en büyük artışının görüldüğü yıl oldu. Artık 'rüzgar ve güneş enerjisi santralleri yapılmalı mı?' gibi konular değil, bu kaynakların kapasitesinin nasıl daha hızlı ve geniş çapta artırılacağı, kapasite artışının önündeki mevcut engellerin nasıl kaldırılacağı asıl gündem.

Fosil yakıtların enerji arz güvenliğini sağlamadığı ve çözümün yenilenebilir enerjide olduğu kabul edildi." Brown, rüzgar ve güneşten elektrik üretimindeki artışın gaz tüketimi, ithalatı ve bağımlılığını önemli ölçüde azalttığını ifade etti. Öte yandan, Avrupa'nın "rahat" olmaması gerektiğine işaret eden Brown, "Özellikle gelecek kış, çok daha fazla zorluklar olacak. Acil olarak ihtiyaç duyulan, elektrik faturalarını azaltacak, enerji güvenliği ve bağımsızlığını sağlayacak rüzgar ve güneş kapasitesinin kalıcı şekilde büyümesinin mümkün kılınması için her şey yapılmalı" değerlendirmesini yaptı. Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA) Yenilenebilir 2022 raporuna göre de dünya 5 yılda Çin’in elektrik kapasitesi kadar yenilebilir enerji gücü inşa edecek.