Yakutistan yemeklerini hiç tattınız mı?

Kuzeydoğu Sibirya'dan, kışları – 45 derecede tamamı buzlarla kaplı, yılın 9 ayını buzdolabı kullanmadan geçiren Yakutistan'dan gelen Şef Nikolai Gabyshev'in hazırladığı Yukutistan yemeklerini tattık Mutfak Dostları Derneği (MDD) yemeğinde… Yakutistan nehirlerinde yakalanan balıkların, tay ve geyik etlerinin de bulunduğu mönüyü deneyimlerken ülkenin önemli sanatçılarından Albina Degtiareva'nın ağız kopuzu (komuzu) gösterisini ilgiyle izledik…

Swissotel The Bosphorus'taki yemeğin şefi Nikolai Gabyshev, Yakutistan'dan özel olarak MDD gecesi için geldi. Şef, malzemelerini de yanında getirmiş, sürprizlerle dolu bir mönü hazırlamıştı. Mönüde şu lezzetler yer alıyordu:

Donmuş lezzetler

Soğuk başlangıçlarda dondurulmuş balık, dondurulmuş çiğ balık salatası, soğuk fümelenmiş balık, baharatlı sarımsak ile tay karaciğeri, tay eti tartar ve yanlarında mors denilen hoşaf…
Sıcak başlangıçlar, dana dilli salamata, kan sosisi, dana sakatatlarından yapılmış yakutya çorbası…

Ana yemek, ızgara geyik eti ve karışık salata…

Yemek sonunda taze yaban mersini ile dondurulmuş "kercheh" krema sunuldu.

Dondurulmuştu çoğu lezzet, çünkü - 60 derecelere varan soğuklarda başka çare yoktu… Bölgede bulunan lezzetli balıklarla dolu çok sayıda nehir, ulusal mutfağın oluşumunda rol oynamıştı. Geyik eti mutfaklarının baş köşesindeydi. Kırmızı et bağlanımda en fazla tercih ettikleri ise tay etiydi.

Yemeğe mini bir konserle katılan Albina Degtiareva ağız kopuzu (komuz) gösterisi sergiledi ... Komuz, çıkış yeri Asya olan, Orta Çağ'dan günümüze kadar gelmiş üflemeli bir çalgıydı..

Yakutistan hakkında

Gecede bir konuşma yapan uluslararası ilişkiler uzmanı, gazeteci Halit Kakınç Yakutistan hakkında bilgi verirken özetle şunları söyledi:

"Kendilerine Saka veya Saha derler... Sahalar, Hunlar'ın bir kolu olan Kurıkan veya Güligan diye bilinen göçerlerdir... Kuzeydoğu Sibirya'da, özellikle Yakutistan Cumhuriyeti'nde yaşarlar. Yüzölçümü bakımından eski Sovyetler Birliği'ndeki en büyük muhtar cumhuriyeti olup 3 milyon 103 bin kilometrekaredir. Başkenti Yakutsk olan Yakutistan'ın genel nüfusu 1 milyon 94 bin 5'tir. Bunun yaklaşık 350/400 bin kadarı Yakut'tur.

Ülkenin yüzde 20'sinden fazla bölümü Kuzey Kutbu'ndadır ve üçte ikisi dağlarla kaplıdır. Güneydeki göller yöresi hariç, toprak tamamen buzlarla kaplıdır. Kış ,180 ile 220 gün arası sürer. Ocak ayı ortalaması -34° ile -45°C (en fazla -68°C) derece arasındadır.

Yüzde 1'inde tarım yapılıyor

Ülkenin beşte dördünü kutup bölgesine has iğne yapraklı ağaçlar kaplar ve Yakutistan'ın ancak yüzde 1'i tarıma elverişlidir. Genellikle nehirlerde balıkçılık yapılır, ormanlarda kürk hayvanları avlanır. Bunun dışında soğuğa dayanıklı Ren geyikleri ve at beslenir.

Tarihi olarak Tuvaca'ya ve Hakasça'ya yakın olan Yakutça kuzeyde kendi içine kapalı olarak geliştiği için diğer Türk lehçeler ile benzerliği yok denecek azdır. Dilin yüzde 50'si eski Türkçe kelimeler ihtiva etmekle birlikte bir hayli kelime de komşularından, bilhassa Moğolca ve Tunguzcadan alınmıştır
Yakut Türkçesi Tuva, Hakas ve Başkurt, Çuvaş Türkçelerine biraz daha yakındır."