Samsun: Kadim bir kültür ve medeniyet şehri

TÜYAP Karadeniz Kitap Fuarı nedeniyle Samsun yolculuklarım sıklaşmaya başladı. Şubat aylarında baharı karşılamaya hazırlanan bu kadim kente gidiyor, kitaplarla Karadeniz'e yelken açmanın keyfini yaşarken şehrin güzelliklerini, lezzetlerini de yazmaya çalışıyorum (http://www.dunya.com/ehlikeyf/samsun039un-rengarenk-lezzetleri-haberi-309792).

Bu seneki Samsun notlarım beni ve yayıncı, yazar dostlarımı mutlu eden yoğun fuar ilgisi ile başlıyor, hazırlık aşamasındaki Arkeoloji ve Etnografya Müzesi, Bilim ve Teknoloji Merkezi Projesi, biten hayvanat bahçesi, Amisos Tepesi Tümülüs Mezarı ve ziyaretçi seyir terası, Tekel eski sigara fabrikasının bulunduğu bölgenin düzenlenmesi, Sanat Merkezi, Kent Müzesi ile devam ediyor…

Samsun'un şehir merkezi, ilçeleri ve köylerini gezdiğinizde her köşe başında, her adımda tarihi ve mimari değeri olan bir cami, bir köprü, bir saat kulesi, tarihi hanlar, antik zamanlardan günümüze uzanan eserler görmek mümkün… Tarihi M. Ö 7. yüzyıla kadar giden şehrin 500'e yakın tarihi tescilli kültür varlığı bulunuyor.

Kültürel yaşama önemli katkı

Bölgenin kültürel yaşamına önemli katkıları olan Karadeniz Kitap Fuarı'na bu sene 210 yayınevi ve sivil toplum kuruluşu katıldı, 6 gün boyunca panel, söyleşi, atölye çalışması ve çocuk etkinliklerinden oluşan 50 kültür etkinliği düzenlendi.

Fuar, dün sona erdi. Benim tanık olduğum son 3 günün ilki, çocukların yoğun ilgisi ile başladı. Okullardan gelen binlerce öğrenci mutluluk çığlıkları atarak stantların arasında dolaşıyor, öğretmenleriyle birlikte kitaplar seçmeye çalışıyorlardı. Cumartesi ve Pazar ise eşi ve çocuklarıyla ailecek gelen Samsunlular çoğunluktaydı. Yalnız Samsunlular değil, komşu illerden, hatta tüm bölgeden ziyaretçiler vardı. Şehrin merkezinden tramvaya binerek çok kolay bir biçimde fuara ulaşmak mümkündü. Samsun'da fuara gösterilen yoğun ilgi, bir önceki haftasonu ziyaret ettiğim Kayseri'den sonra yine beni çok mutlu kıldı…

Tarihi Miletoslulara gidiyor

Samsun'un tarihi, Miletoslulara kadar gidiyor… Miletoslular, M. Ö. 7. yüzyılda bugünkü şehrin bulunduğu yerde Amisos adlı koloniyi kuruyorlar. Zaman içinde kentin adı Simisso ve Samison gibi biçimler alıyor. Osmanlı döneminde Arapça kaynaklardaki Samsun imlâsı benimseniyor…

Atatürk Millî Mücadele'yi başlattı

Atatürk'ün Millî Mücadele'yi başlattığı yer Samsun. Onu, kurmayları ile birlikte İstanbul'dan Samsun'a getiren Bandırma vapurunun birebir replikası da orada ve müze… Atatürk ve 18 arkadaşının karaya ayak bastığı Tütün İskelesi'nden Mıntıka Palas Oteli'ne kadar uzanan yol ve iskele de yeniden düzenlenmiş.

Saathâne Meydanı'ndaki saat kulesi, onun yakınındaki Büyük Cami Osmanlılar döneminden kalan eserler arasında. Samsun'un merkezi sayılabilecek 19 Mayıs Bulvarı üzerinde bulunan Samsun Tekel Binası, 1887 yılında yapılmış. Beş bloktan oluşan yapı, restorasyon çalışması yapılarak alışveriş ve yiyecek-içecek ağırlıklı bir meydan ve trafiğe kapalı sokaklarıyla hizmete sunulmuş…

Tümülüsler ve teleferik

Samsun-Sinop karayolu üzerinde, şehir merkezinden dört kilometre uzaklıkta Baruthane mevkiindeki Amisos Tepesi'nde Helenistik dönemden kalan tümülüslerde kral ve ailesi için yapılan mezarlar yer alıyor. Kuzey Tümülüs ve Güney Tümülüs altındaki mezarlarda krallar için yapılan üstü yığma toprakla örtülen anıt mezarlar, kralın ihtişamını ve ölümsüzlüğünü sembolize ediliyor. Bölge, Açıkhava arkeoloji müzesi olarak düzenlenmiş, ziyaretçi seyir binası açılmış… Batı Park ile Tümülüsler arasında 323 metre uzunluğunda bir teleferik hattı bulunuyor.

Modern bir arkeoloji müzesi

Samsun ve çevresinde ele geçirilen Kalkolitik, İlk Tunç, Hitit, Helenistik, Roma ve Osmanlı dönemlerine ait eserlerin sergilendiği bir arkeoloji ve etnografya müzesinin yeri ve maketi hazır…

Yine şehrin önemli merkezlerinden biri olacak Bilim ve Teknoloji Merkezi Projesi kapsamında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı TÜBİTAK kanalıyla gerekli makine, teçhizat, sarf malzemesi, seyahat, kongre katılım ücreti dahil danışmanlık ve hizmet alımı için yaklaşık 1 milyar dolar bütçe ayırmış, 16 büyükşehir belediyesine destek programı proje çağrısı yapmış.

Bölgenin en büyüğü…

Ve hayvanat bahçesi… Dünyanın neresinde olursam olayım ziyaret etmeden yapamadığım mekânlar… Samsun'da, Sevgi Parkı'nın yanında 22 dönümlük bir arazi üzerinde kurulu olan ve Karadeniz Bölgesi'nin en büyük hayvanat bahçesinde aslan, kaplan, maymun, deve, devekuşu, sülün, ve ördek cinsleri, kuğu, tavus kuşu, geyik, keçi, tilki, ayı, midilli, kaz, ördek, kedi ve köpek cinsleri bulunuyor.

Atakum İlçesi Devlet Su İşleri eski kampının bulunduğu 13 bin 176 metrekarelik koruluk alanın bin 896 metrekarelik bölümünde Kent Park ve Kültür Merkezi yapılmış; toplam inşaat alanı 7 bin metrekareye yakın. Anılan alanda prova odası, 12 adet Atölye, 517 koltuklu Ana Tiyatro Salonu, 201 koltuklu Çocuk Tiyatro Salonu, Toplantı ve Sergi Salonu, 7 adet derslik ve 75 araçlık açık otopark bulunuyor.

Devlet Demiryollarına ait 2 adet lojman ve bir adet lokalin bulunduğu alanda inşa edilen Samsun Kent Müzesi de tamamlanarak ziyaretçilere açılmış. Bütün bu çalışmalar, büyükşehir belediyesi tarafından gerçekleştirilmiş.

Olimpiyatlar Temmuz'da

Samsun bu yıl Temmuz ayında dünyanın en önemli spor organizasyonlarından biri olan 23. İşitme Engelliler Olimpiyat Oyunları'na (Deaflympics) ev sahipliği yapacak… Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) tarafından da tanınan deaflympics, branş sayısı ve katılımcı ülke sayısı baz alındığında olimpiyatlar ve paralimpik olimpiyatlardan sonra dünyanın üçüncü büyük spor organizasyonu…

Yine aynı ay içerisinde toplam 36 ülkenin katılımıyla gerçekleştirilecek Dünya Masa Tenisi Şampiyonası'nda 300'e yakın sporcu mücadele verecek. 34 ülkeden yaklaşık 120 sporcunun yer alacağı Dünya Plaj Voleybolu Şampiyonası yine aynı dönemde. Dünya Mücadele Sporları Şampiyonası'nda ise 16 ülke sporcusu madalya kürsüsü hedefiyle yarışacak.

Bu nedenle şehirde hummalı bir faaliyet var. Özellikle yol çalışmalarının Temmuz ayına kadar bitirilmesi hedefleniyor.

Golf kulübü…

Deniz dolgusu ile oluşturulan alana yapılmış dünyadaki ilk golf sahası olan Samsun Golf Kulübü, 300 dönüm açık alana kurulmuş, 9 çukurlu. Uluslararası turnuvalara ev sahipliği yapabilmek için 18 çukura büyütme çalışmaları sürüyor.

Samsun, bir veya birkaç yazıdan öte bir şehir. Onun tarihe ve geleceğe aralanan kapılarından gördüklerimi yazmaya devam edeceğim…