İşte ülkemizin bin bir çeşit otlarından bir demet

Otlar sadece lezzet değil, aynı zamanda sağlık deposu. Özellikle antioksidan değeri taşıyan bu taptaze yeşillikler beslenmemizde önemli bir yere sahip. Isırgan, hodan, kazayağı gibi otları İstanbul pazarlarında bulmak, eve gelir gelmez bir çırpıda yağlı yumurtalı kavuruvermek mümkün; kuzu kulağı ve rokayı ise ister salataya katın, isterseniz yemeklerinizin yanında tüketin…

Taratorlu şevket-i bostan, sardalya mücveri, ıspanaklı börek, kımızı biberli ve lorlu zom patlıcan, şevket-i bostanlı, enginarlı terbiyeli kuzu eti ve daha nicesi otlu yemek zenginliklerimiz…

Peki, hangi otları topluyor ve onlardan yemek yapıyoruz?

Dikkat! Mutlaka bilenler toplamalı, pişirmeli…

Mutlaka bilenler, tanıyanlar tarafından toplanıp pişirilmesine dikkat etmemiz gereken bin bir çeşit ot zenginliğimizden işte bir demet:

Arapsaçı: Yabani rezene ve sıralık olarak da bilinir. Dereotuna çok benzer, ama anason kokar…

Cibes: Cibez otu olarak da bilinir; lahana ve karnabaharın kesilip toplanma işleminden sonra toprakta kalan köklerinden büyür, marula benzer.

Çiğdem: Çiğ ya da külde pişirilerek yenebilen çiğdem yumruları hem yemeklere girer, hem de tatlılara. Çiğdem aşı, çiğdem pilavı, çiğdem sütlüsü en bilinen yemekleridir. Karadeniz Bölgesi'nde una bulayıp kızartması yapılır.

Çiriş: Yabani pırasa, sarı zambak, güllük de denilir. Ispanağa benzer şekilde pişirilir.

Dağlama: Koyungözü ya da alagömeç olarak da bilinir. Haşlanarak zeytinyağlı salatası yapılır. Börek ve gözlemelerde kullanılır.

Delikereviz: Yabani kerevizdir, karışık ot kavurmalarında kullanılır, yaprak ve sürgünleri haşlanarak salatası yapılır; zeytinyağlı yemeği de sevilir.

Denizbörülcesi: Ispanakgillerdendir, deniz kıyılarında suyun gel-git yaptığı yerlerde sular çekildikten sonra bulunur. Yemeği de salatası da yapılır.

Devetabanı: Kavrulup yemeği yapılır, haşlanarak da yenilebilir, ot yemeklerinin içine çeşni olarak katılır.

Diğdaban: Tarla tapanı, tapan olarak da bilinir. Karadeniz Bölgesi'nde kavrularak yenilir.

Ebegümeci: Develik ya da gömeç olarak da bilinir. Salatası, yemeği, böreği yapılır.

Eşekdikeni: Devedikeni, akkız, kenger otu diye de bilinir. Kökten gövdeye, dallara, yapraklara, çiçek tomurcuklarına ve tohumlara varıncaya değin her yeriyle yenebilir bir bitkidir. Kök, gövde ve yan sürgünler suda haşlanıp salata yapılarak ya da et yemeklerinin içine sebze olarak eklenerek yenir.

Eşşekhelvası: Helvacık otu, sütlüce, çoban düdüğü ve sütlü diken olarak da bilinen, dikenli bir bitkidir. Salatası yapılır.

Gelincik: Narin mi narin bir bitkidir. Alt yapraklarından enfes yemekler ve salatalar yapılırken renkli yani kırmızı yapraklarından reçeli yapılır. Gül reçelini sollamamak için ağırbaşlılık yapar.

Hardalotu: Tatlı hardal ya da ak hardal olarak da bilinir. Salatası ve yumurtalı kavurması yapılır.

Hindiba: Radika olarak da bilinir. Yapraklarından salata olarak yararlanıldığı gibi sıcak yemek de yapılır.

Isırgan: Kupriva, dılan, dalan, gidişken de denilir. Neredeyse her bir şeyi yapılır.

Ispanak: Çok söze gerek yok…

Işkın: Uçkun, ışgın gibi isimlerle bilinir. Reçeli, tatlısı ve yemeği yapılabilir. Yaprakları yenmemelidir.

İğnelik: Leylek gagası, mis otu ya da tarak otu, çobaniğnesi, dönbaba olarak da bilinir. Pembe çiçeklidir. Salatası, böreği, gözlemesi, kavurması ve haşlaması yapılır.

Kadırayak: Kaldirik, galdırık, deve pancarı, ıspıt, acı hodan, doğu hodanı, tomara, zıbıdık, zılbıt diye de bilinir. Erken dönemde kavrulup yenilebildiği gibi, yaprakları büyüyünce sarma yapılıp sarımsaklı yoğurtla servis edilebilir. Salatalarda veya garnitür olarak kullanılır.

Karalahana: Çorbası, kavurması, dolması, diblesi, döşemesi yapılır.

Kayakoruğu: Denize yakın bölgelerde çıkar. Haşlanıp salatası ve yemeği yapılır.

Kazayağı: Kazıyak, gazyak, karakazıyak ya da gazayağı olarak da bilinir. Maydanoza benzer. Turşusu da salatası, böreği, yemeği yapılır.

Kebere: Kapari, gebre, gebere, geber otu, gevil de denilir. İklimin uygun olduğu yerlerde denizden bin 800 metre yükseklerde yetişebilir. Meyvesinden turşu da yapılır.

Kırçan: Dikenucu, melevcan, özdikeni, gıcır yaprakları diye de bilinir. Turşusu, kavurması ve her türlü sebze yemeği yapılabilir.

Köremen: Yabani pırasa, yabani sarımsak ya da körmen olarak da bilinir. Bodrumlular nohutla pişirirler.

Kuşekmeği: Dağ marulu, çoban çantası, çoban değneği, eşek madımağı, keçi memesi de denilir.

Kuşotu: Serçe dili ya da serçe otu olarak da bilinir. Salatası, kavurması yapılır.

Kuşyüreği: Kavurması yapılır.

Kuzukulağı: Bir labada türüdür. Yemeği yapılabildiği gibi çiğ olarak da tüketilebilir, ekşidir.

Labada: Sarması ve kavurması yapılır, ıspanak gibi de pişirilebilir.

Madımak: Kuş ekmeği, kuş pidesi, çobandeğneği de denilir. Çorbası, mıhlaması, yahnisi, yumurtalı yemeği, pilavı, pastırmalı yemeği, cacığı yapılır.

Mendek: Keçi ayağı diye de bilinir. Haşlayıp kavrularak ıspanak gibi yemeği yapılabildiği gibi bazı yörelerde çorbası da pişirilir.

Pazı: Kavurması, yemeği ve sarması yapılır.

Sakarca: Akyıldız, tükürükotu, çöklüce diye de söylenir. Bulgurla haşlanabilir veya kavrulur… Pişirilmeden yenilmemelidir.

Sarmaşık: Acı filiz olarak da bilinir. Elle kırılması, metal kullanılmaması, tahta kaşıkla karıştırılması gerekir.

Semizotu: Son derece faydalı, pazarlarda en sık rastlayabileceğiniz bir ot…

Silcan: Dikenucu, melocan diye de bilinir. Kavurması da olur turşusu da…

Sirken: Ispanağın kullanıldığı her yerde pişirilebilir…

Stifno: Halk arasında istifno, bambul, bambıl, köpek üzümü ya da it üzümü olarak da bilinir. Kabak, biber, börülceyle pişirilerek tüketilebilir.

Suteresi: Acı gerdeme, kardomot da denilir. Salatalara, yemeklere garnitür olarak eklenebilir.

Şevketibostan: Bostanotu, şevketotu, mübarekdikeni, akkız, kenker adıyla da tanınır. Kemikli kuzu etiyle yemeği yapılır, kaynatılıp salata olarak da yenilebilir.

Tekesakalı: Böreği ve cacığı yapılır.

Tere: Salatası yapılabildiği gibi çiğ olarak üzerine limon sıkılıp tüketilebilir.

Tilkişan: Yabani tatlı kuşkonmaz, tilkişen ya da tatlı sarmaşık olarak da adlandırılan, çalı gibi dikenli bir yapıya sahiptir. Yumurtalı ya da yumurtasız kavurmaları yapılır.

Tirşikotu: Ayıkulağı, yılan otu, kabargan, yılanyastığı, nivik olarak da bilinir. Dikkatli kullanmak gerekir, zehirlenme yapabilir. Bu nedenle tuzla ovularak bekletilir ve haşlanarak suyu süzüldükten sonra kullanılır. Yapraklarından etli dolması, haşlanarak veya kavrularak sarımsaklı yoğurtlu salatası ve nohutlu çorbası yapılır.

Turpotu: Haşlanıp salatası yapılabilir.

Zahter: Kara kekik ya da dağ kekiği de denilir. Salatası ve kavurması yapılır.