Tarımda 5 sorun 5 çözüm...
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği(TOBB) iş dünyasının önemli örgütlerinden birisi. Birlik Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu hem iş dünyasında hem de hükümet nezdinde sözü geçen bir yönetici olarak biliniyor.
TOBB’un reel sektöre yönelik önemli çalışmaları var. Özellikle sektör bazında oluşturulan meclisler sorunları belirleyerek çözüm üretiyor. İlgi alanımızdaki Tarım, Hayvancılık ve Gıda Meclislerinin çalışmalarını yakından izliyoruz. Bu meclislerde sadece işadamı, tüccar, sanayici yok. Üretici temsilcileri de var. Bu meclislerde hazırlanan raporlar hükümet yetkililerine doğrudan sunuluyor. Takip ediliyor.
Tarım Meclisi'nin hazırladığı rapora göre tarımda öncelikli 5 sorun ve çözüm önerileri şöyle:
1-Maliyet artırıcı unsurların çözümlenememesi. Girdi maliyetlerinin (elektrik, mazot, gübre, ilaç) dünya fiyatlarının üzerinde seyretmesi ve piyasa manipülasyonları sektöre büyük zarar vermektedir.
Çözüm: Tarımsal aracılara akreditasyon sistemi getirilmeli, tarımsal üretim için kullanılan mazotta Özel Tüketim Vergisi kaldırılmalı, tarımsal üretimde yenilenebilir enerjinin kullanımı teşvik edilmeli, tarımda kullanılan elektrik bedeli hasat sonunda ödenmelidir.
2- Çiftçi eğitimi ve uygulamalarının yetersiz olması. Yeni teknolojiler, üretim sistemleri, pazarlama sistemleri, teşvikler ve mevzuat konusunda üreticilerin bilinçlendirilmesine, genç nüfusun tarımsal üretime özendirilmesine ve teşvik edilmesine ihtiyaç duyulmaktadır.
Çözüm: İlgili özel sektör kuruluşları, üniversiteler ve yayın kuruluşları ile beraber yaygın bir çiftçi eğitimi hedeflenerek, arazide uygulamalı ve kontrollü eğitim verilmeli. Tarım danışmanlığı sistemi teşvik edilmeli. TRT-Tarım kanalı yeniden kurularak üniversite-bakanlık-üretici işbirliği geliştirilmeli. Gençleri tarım ekonomisine çekmek için, maddi destek, hibe ve teşvik sağlanmalıdır.
3-Tarım arazilerinin parçalı ve dağınık yapısının engellenmesine yönelik düzenlemelerin tamamlanmaması. Tarımsal arazilerin çok parçalı ve dağınık yapısı üretim maliyetlerini artırmakta, modern tekniklerin uygulanmasını ve ulaşım ağının inşasını zorlaştırmakta, çiftçinin kazancını düşürmekte ve tarımsal rekabet ile tüketici fiyatlarını olumsuz etkilemektedir.
Çözüm: Türkiye Büyük Millet Meclisi gündeminde bulunan Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ve Türk Medeni Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı’nda yer alan mirasa ilişkin düzenlemeler bir an önce yasalaşmalı, Arazi toplulaştırması çalışmaları hızlandırılmalıdır.
4-Tarımsal üretimde verim ve kalitenin düşük olması. Toprak ve iklim şartlarına uygun tür ve çeşit seçiminde, uygun tedbirlerin (gübreleme, sulama vb.) kullanılmaması nedeniyle verim ve kalite düşüktür. Arıtma tesisi bulunmayan sanayi kuruluşları, toprağı ve yer altı sularını kirletmekte ve bu durum tarımsal üretimde verim ve kalite kaybına sebep olmaktadır.
Çözüm: Artan nüfus ve beslenme zorunluluğu dikkate alınarak yeni tarımsal üretim teknolojileri geliştirilmeli. Bu amaçla TÜBİTAK tarafından Tarımsal Ar-Ge başlığı altında özel bir destek programı geliştirilmeli. Tesisleşme ile atık yönetimi birlikte düşünülerek teşvik verilmeli, kamu kuruluşları bu konuda koordinasyon içinde çalışmalı, özellikle küçük ölçekli tarıma dayalı işletmelerin çevre korumaya yönelik faaliyetlerinde ekonomik analizler iyi yapılmalıdır.
5- Sulanabilen arazi miktarının azlığı ve mevcut su kaynaklarının etkin kullanılamaması. Sulanabilen arazi miktarının azlığı nedeniyle ülkemiz, özellikle yağlı tohumlu bitkilerde ithalata mahkumdur. Suyun etkin kullanılamaması nedeniyle, hem gereksiz su sarfiyatı olmakta hem de üretim artırılamamaktadır.
Çözüm: Sulanabilen arazi miktarı artırılmalı. Başta damlama sulama sistemi olmak üzere, yeni sistemler uygulanarak suyun etkin kullanımı sağlanmalı, bu tür projelere verilen destekler artırılmalı. Gübrelemenin etkin yapılabilmesi ve işgücü maliyetinin azaltılması amacıyla basınçlı sulama sistemi ile birlikte kullanımı yaygınlaştırılmalıdır.
TOBB Birliği Tarım Meclisi Raporuna göre, Türkiye’nin En Büyük 1000 Sanayi kuruluşundan 26’sı, En Büyük 500 Şirketten 10'u ve Türkiye’nin En Hızlı Büyüyen 100 Şirketinden 2'sinin faaliyet gösterdiği tarım sektörünün 2013 ihracatı 4.6, ithalatı ise 7.9 milyar dolar.
Önemi sadece rakamlarla anlatılmayacak kadar büyük olan tarımda sorunlar ve çözüm önerileri kuşkusuz ilk kez dile getirilmiyor. Yıllardır sorunlarda çözümleri de biliniyor. Fakat, o sorunları çözecek siyasi irade yok. Çünkü tarım önemsenmiyor.