Sivil toplum kuruluşları hava kirliliğine karşı birleşti

Didem Eryar ÜNLÜ

Türkiye’de ve uluslararası çapta sağlık ve doğa koruma alanlarında çalışan 18 sivil toplum kuruluşu, “Temiz Hava Hakkı Platformu” oluşumunu kurdu. 

Platform, kömürlü termik santrallerin halk ve çevre sağlığı üzerindeki etkilerini izleyerek, temiz hava hakkının ve halk sağlığının korunması için çalışacak. 

Türkiye’de her yıl binlerce insanın hava kirliliğine bağlı nedenlerle hayatını kaybettiğini vurgulayan Temiz Hava Hakkı Platformu, bu kirliliğinin en önemli nedenlerinden olan kömürlü termik santrallere karşı çalışmalar yürüteceklerini açıkladı. 

Temiz Hava Hakkı Platformu üyesi Toraks Derneği adına Doç Dr. Haluk Çalışır, “Hava kirliliği, sigara kadar sağlığa zarar vermektedir. Çok sayıda insan, hastalıklarının gerçek nedeninin hava kirliliği olduğunu bilmeden hastalanmakta ya da yaşamını yitirmektedir. Ülkemizde her yıl 2 bin 879’u kömürlü termik santral kaynaklı olmak üzere yaklaşık 29 bin insan, hava kirliliği nedeniyle yaşamlarını kaybetmektedirler. Kömürlü termik santrallerden çevreye yayılan parçacık maddeler yüzlerce kilometre uzaklarda bile hastalıklara neden olabilmektedir. Bu nedenle kömürlü termik santraller en temel insan hakkı olan temiz hava soluma hakkını ihlal etmektedir. Toraks Derneği hava kirliliğinin giderek toplumun sağlığını daha fazla tehdit ettiğinin bilinci ile yapılması planlanan 80 yeni kömürlü termik santralini önemli bir sağlık tehdidi olarak görmektedir” dedi. 

Her yıl 3.7 milyon erken ölüm 

Dünyada her yıl 3.7 milyon erken ölümün arkasında hava kirliliği ve kömürlü termik santraller var. 

Temiz Hava Hakkı Platformu, Türkiye’de faaliyette olan 22 kömürlü termik santralin, yaydığı parçacık madde, sülfür dioksit, nitrojen oksit, ağır metal ve kalıcı organik kirletici salımları ile hava kirliliğinin ana nedenlerinden biri olduğunun altını çizdi. 

Halk Sağlığı Uzmanları Derneği adına konuşan Doç Dr. Çiğdem Çağlayan, “Türkiye’de hava kirliliği limitleri, Dünya Sağlık Örgütü’nün tespit ettiği limitlerin üzerindedir. Türkiyenin enerji politikaları hava kirliliğinin en önemli nedenlerinden biri olan termik santrallerin yeni yapılacaklarla birlikte hava kirliliğinin artmasına neden olmakta ve halk sağlığını tehdit etmektedir. Hava kirliliği bugün en önemli sağlık gündemini oluşturmaktadır”dedi. 

Platformun üyesi olan Türk Tabipler Birliği adına konuşan Doç. Dr. Gamze Varol ise; “Türkiye’de ilk kez temiz hava hakkı alanında araştırma ve çalışmalar yapmak için sağlık ve çevre kurumları bir araya geldi. Ciddi boyutlara ulaşan hava kirliliği her geçen gün halk sağlığını daha farklı boyutlarda tehdit eder halde karşımıza çıkıyor. Bu nedenle, Temiz Hava Hakkı Platformu’nun hak temelli mücadelesi çok önemli” olduğunun altını çizdi.

Platform üyeleri

Çevre için Hekimler Derneği, Greenpeace Akdeniz, Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASUDER), Health and Environment Alliance (HEAL), İş ve Meslek Hastalıkları Uzmanları Derneği (İMUD), Pratisyen Hekimlik Derneği, Türk Nöroloji Derneği, TEMA Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı (TEMA Vakfı), Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği (TÜSAD), Türk Tabipleri Birliği (TTB), Türk Toraks Derneği (TTD), Yeşil Barış Hukuk Derneği, Yeşil Düşünce Derneği, Yuva Derneği. Destekleyen kurumlar: 350.org, Avrupa İklim Ağı (CAN Europe), WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı), HEAL (Health and Environment Alliance)