İş dünyası “Eşitlik kazandırır” diyor

Didem ERYAR ÜNLÜ

OECD, kadın ve erkeklerin işgücüne katılım oranlarının birbirine yaklaşması durumunda, 2030 yılı itibariyle Türkiye’nin de dahil olduğu tüm OECD ülkelerinin toplam ekonomilerine yüzde 12’lik potansiyel bir artış sağlanacağını öngörüyor. Bu artışın sağlanması için tüm sektörlere önemli sorumluluklar düşüyor.

Birleşmiş Miletler Kadın Birimi (UN Women) ve Global Compact Türkiye ortak inisyatifi olan Kadının Güçlenmesi Prensipleri (WEPs) özel sektöre toplumsal cinsiyet eşitliği alanında yapacakları çalışmalar için 7 prensipten oluşan bir çerçeve sunuyor. Bu kapsamda WEPs’i imzalayan ve 7 prensibi uygulamayı taahhüt eden şirketlere prensipleri hayata geçirirken yol gösterecek bir Uygulama Rehberi hazırlandı.

Rehber sadece Türkiye’deki kurumlar için değil, diğer ülkelerdeki şirketler için de yol gösterici olmayı hedefliyor.

Rehberin tanıtım toplantısında BM temsilcileri ve CEO’ların kadının ekonomik güçlenmesine yönelik yorumlarını dinledik. Öne çıkan görüşler şöyle oldu:

Ekonomik açıdan güçlenen kadınlar siyasette de etkin olur

BM Kadın Birimi Avrupa ve Orta Asya Bölge Direktörü ve Türkiye Temsilcisi Ingibjorg Gisladottir:

“WEPs’i imzalamak kadar uygulamak da çok önemli. İyi niyeti tüm ülkelerde görüyoruz ama uygulamada sorunlar yaşanıyor. Türkiye’deki en büyük sorun kadınların istihdam ve siyasete katılımının çok sınırlı olması. Bu iki alan elele gidiyor aslında. Kadınlar ekonomik açıdan ne kadar güçlü olurlarsa, siyasi açıdan da o derece etkin olurlar. Ama siyasi partiler kadınların lider olmasına izin vermiyor. Kadınlara karşı yapılan bir çok ayrımcılık kadınların önüne bakım yükü, cam tavan ve toplumsal cinsiyete dayalı ücret farklılığı olarak çıkıyor. Kadınların üzerine ev bakımı, yaşlı bakımı, çocuk bakımı gibi çok sayıda yük var. Bakım hizmetleri ve kreşler kadınların istihdama katılımını artırmak açısından çok önemli.”

Farkındalığı harekete dönüştürmek gerekiyor

Global Compact Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Seçkin:

“Daha refah ve güçlü bir toplum için, kadının güçlenmesi tüm boyutlarıyla ele alınmalı. ‘Eşitlik Kazandırır’ her kesimin söylemi olmalı. Bugünkü tablo çok karamsar, ama geleceğe dair iyimserim. Son on yılda bir gelişim modeli ortaya çıktı. Devletler, iş dünyası ve sivil toplumun bir araya geldiği konularda önemli bir ilerleme elde ediliyor. İş dünyasının önemli bir kaldıraç olduğunu düşünüyorum. Dün WEPs’te 148 imzacıydık, bugün 150’yi aşmış durumdayız. Ama zaten asıl zorluk imzacı olduktan sonra başlıyor. İşin en zor kısmı bu prensipleri hayata geçirmek. Hepimiz kendi bahçemizi temizliyoruz ama bu yeterli değil. Etki yaratmak istiyorsak, bazı şeyleri farklı yapmak zorundayız. Her bir şirketin dokunduğu başka küçük şirketler de var. Dolayısıyla onlara da dokunmak ve bu farkındalığı bir harekete dönüştürmek, tüm ülkeye yayılmak zorundayız.”

Değişmesi gereken liderlik konumundaki erkekler

Eczacıbaşı Holding CEO’su Dr. Erdal Karamercan:

“Kadınların iş dünyasında yer alması yalnızca toplumsal gelişim ve ekonomik büyüme için değil, şirketlerin başarısı için de son derece önemli bir potansiyel oluşturuyor. Kadın istihdamının düşük olması, aslında bir kadın sorunu değil, bir erkek sorunu. Değiştirmemiz gereken şu anda liderlik konumunda bulunan erkekler. Kadınların iş hayatında eşit temsilinin katma değeri çok büyük. Dünya üzerinde harekete geçirilmemiş en önemli kaynak kadınlar. Türkiye’de kadın istihdamı OECD ortalaması olan yüzde 63’e ulaşırsa, bunun Türkiye ekonomisine katkısı 200-250 milyar dolar olacak. Dolayısıyla bu konuyu öncelikle erkeklere anlatmamız gerekiyor. Ben bu nedenle Kagider’in ilk erkek üyesi oldum.”

Kadın istihdamının artması, şirketlerin başarı oranını artıracak

Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Ebru Dildar Edin:

“10 sene öncesine kadar Garanti Bankası’nda üst yönetimde kadın yönetici yoktu. Bugün kadın çalışan oranımız yüzde 57; üst yönetimde kadın oranı yüzde 25; orta yönetimde kadın oranı ise yüzde 40. Türkiye’de kadın istihdam oranı yüzde 33. Böyle gidersek, 2025’te yüzde 35 olacak; fakat kadının işgücüne daha fazla katılımı, GSYIH’nın da önemli oranda artması anlamına geliyor. Tüketimde de kadınların payı çok büyük. Kadın yönetici sayısının artması şirketlerin başarı oranını da artıracak.”

Yetenek havuzunun yarısını kadınlar oluşturuyor

Vodafone Türkiye CEO’su Colman Deegan:

“Kadınlar dünya yetenek havuzunun yarısını oluşturuyor. Bir ülkenin rekabet gücü de bu potansiyeli etkin kullanıp kullanamasına bağlı. Önce Kadın Programı’mız ile kadın-erkek arasındaki ekonomik ve toplumsal uçurumun kapanmasına odaklanıyoruz. Tüm faaliyetlerimizde ‘çeşitlilik ve dahiliyet’ odağımızı koruyoruz. Telekom sektöründe kadın çalışan oranı yüzde 23,2 iken, Vodafone yüzde 42 ile sektörün yaklaşık iki katı kadın çalışana sahip.”