Doğaya yapılan 1 birimlik yatırım 4 katını kazandırıyor

Başak Nur GÖKÇAM

Küresel iklim değişik­liği kaynakları tüke­tiyor. Günümüzde bir kişiye düşen yıllık su miktarı bin 519 metreküp. Yapılan tah­minlere göre 2030 ylına gelin­diğinde kişi başına düşen su miktarı yıllık bin 200 metre­küp olacak. Bu miktarın 2040 yılına gelindiğinde bin 116 metreküp, 2050 yılında ise bin 69 metrekübe kadar düşme­si bekleniyor.

Yani durumlar pek de iç açıcı değil. Bu neden­le insanın yapmış olduğu her işte kaynağı verimli kullanma­sı ve gelecek nesillere yeterli kaynak bırakmak için dikkat­li davranması, kentleri soğut­manın yolllarının bulunma­sı gerekecek. İşte bu noktada görünmez kahramanlık görevi peyzaj sektörüne düşüyor.

Doğa ve insan odaklı tasa­rım odağıyla 1994 yılında ku­rulan Karaoğlu Peyzaj, bugün hepimizin yakınen bildiği bel­ki karış karış ezberlediği yer­lerin peyzajını yapan bir şirket aslında.

Zorlu Center, The Pe­ninsula Hotel, Kanyon, Four Seasons Sultanahmet, Emaar gibi pek çok projeye imza atan şirket, Etiyopya’da demir yo­lu, St. Petersburg’ta otoyol ve Özbekistan Taşkent’te de İn­tercontinental Otel gibi bir­çok projenin peyzajına imza­sını atmış. Birçok örnek uygu­lamayı hayata geçirdiklerinin bilgisini veren Peyzaj Mima­rı ve Karaoğlu Peyzaj Kurucu Ortağı Nesrin Karaoğlu Otu­zoğlu, “Sıfır sermayeli hikâ­yemiz başlayalı 30 yıl oldu. Bu süreçte hem biz hem de Tür­kiye peyzaj sektöründe geliş­ti.

Bu yüzden gururluyuz. Kü­çük bahçelerde ilk önce pey­zaj projeleri ile başladığımız çalışma hayatımızda bugün üç kıtada 10 ülkede çeşitli proje­ye imzamızı attık. Doğa ona­rımından otoyola, maden sa­halarından çimento fabrikala­rına, turizm yatırımlarından demir yoluna hemen her alan­da hizmet verdik, dünyadaki gelişmeleri takip ederek ver­meye de devam edeceğiz. 2025 yılında yeşil çatı ve teras bah­çe örneklerimiz artacak” dedi.

Yeşil koridorla ısınan kentleri soğutmak gerek

Bitkilerden kanopi oluştu­rarak kentlerin iklim değişik­liğinden kaynaklanan ısısını azaltmanın mümkün olduğuna işaret eden Nesrin Karaoğlu, “Kentsel ısı ada etisini azalt­mak ve yeşil koridorla soğut­mak da ayrı öneme sahip. Da­ha çok ağaç dikerek onların gölgeleriyle kentteki sıcaklığı düşürmek lazım. Bu noktada şehri sünger haline getirmek önemli. Yani dereleri kapatma­mak, bitkilerden yutak alanı yapmak, karbon dioksit emen bitki kullanmak gerek” dedi.

Yaşam alanları karbon yutak alana dönüşüyor

Peyzaj uygulamalarının es­ki dönemlerde yapıları güzel­leştirmek ve estetik açıdan de­ğerlendirmelerle anılan bir iş alanı olduğunu fakat artık ar­tan bilinçle bu algının değişti­ğini belirten Peyzaj Mimarı ve Karaoğlu Peyzaj Kurucu Or­tağı Yasin Otuzoğlu da, “Kar­bon ayak izini azaltmanın yolu yapıların çevreyle olan ilişki­lerini düzenlemekle başlıyor. Bu da bizim meslek disiplini­miz.

O yüzden sürdürülebilir­likte bizim mesleğimizin rolü çok önemli. Çünkü biz hem in­sanların hem de diğer canlılara bir yaşam ortamı sağlıyoruz ve yaşam alanlarını karbon yutak alanına dönüştürmeye çalışı­yoruz. Bu da sürdürülebilirliği bağımızın en temel göstergesi” diye konuştu.

Açık yeşil alanları planlar­ken, yağmur suyunun yöneti­mini sağlayarak enerji tüketi­mini yüzde 25-30 oranında dü­şürebildiklerini de söyleyen Yasin Otuzoğlu, “Doğru peyzaj tasarımıyla su tüketimini azal­tabilir, oksijen üretimini artı­rabilir, insanların ve diğer can­lıların daha sağlıklı bir çevrede yaşamasını sağlayabiliriz.

Ya­pılan araştırmalar gös­teriyor ki doğru peyzaj uygulaması eğitim­le öğrencilerin daha aktif olduğunu, has­tanelerdeki tedavi sürelerinin kısaldı­ğını gösteriyor. Yani doğaya yapmış oldu­ğumuz 1 birimlik ya­tırım, bize 3-4 birim olarak geri dönüyor. Yani doğru yerleşimi, peyzaj master planları ile ger­çekleştirmek mümkün” dedi.

Karaoğlu Peyzaj olarak tasa­rım ve hizmeti ihraç ederken aynı zamanda Türkiye’den bitki ihracatı da yaptıklarının bilgi­sini veren Yasin Otuzoğlu, “Sa­karya’da 450 bin metrekarelik bir alanda fidanlığımız var. Bu­rada yetiştirdiğimiz bitkilerin de yurt dışına satılmasına kat­kıda bulunuyoruz” dedi.

Yenilenebilir enerji sahasında peyzaj kritiği

Peyzajın RES ve GES saha­ları için de büyük öneme sa­hip olduğunu belirten Yasin Otuzoğlu, “Temiz enerji çok önemli bir konu fakat temiz enerji sağlamırken doğaya zarar verilmemesi daha kri­tik bir mesele. Bu nedenle son zamanlarda peyzaj tasarımı yaptığımız alanların başında da bunlar geliyor. Yaygınlaş­tıkça, daha önemli bir mese­le haline gelecek. Tüm bu ya­tırımlarda, yatırımın fikrinin ortaya atıldığı andan itibaren peyzaj tasarımlarıyla hareket edilirse, mevcut doğal ve bit­kisel varlığı korumak müm­kün olacaktır ve zarar en aza indirgenebilecektir” dedi.

Yaşanılabilir bir yerde misiniz?

Yaşadığımız kentin sürdürülebilir ve yaşanılabilir bir kent olup olmadığını 3-30-300 kuralıyla anlayabileceğimizi söyleyen Karaoğlu Peyzaj Kurucu Ortağı Yasin Otuzoğlu, “Massachusetts Institute of Technology (MIT) tarafından ortaya konulan bu kurala göre oturduğumuz veya yaşadığımız yerin penceresinden baktığımzıda en az 3 tane ağaç görmemiz gerekiyor. Yaşadığımız kentin yüzde 30’u ağaç gölgesiyle kaplanmış olmalı. Ve yaşadığımız yerden çıktığımızda 300 metre mesafede açık yeşil alan-park olmalı. Eğer bu faktörler varsa, sürdürülebilir bir yerde yaşadığımızı söyleyebiliriz” dedi.

Doğru peyzajla sahadaki zarar azalabilir

 Maden çalışmalarında doğanın ön planda tutularak zararın önüne geçmenin mümkün olduğunu belirten Yasin Otuzoğlu, “Madeni yanlış şekilde çıkardıktan sonra oraya ağaç dikmeye yönelmek doğru bir mantık değil. Eğer en başında işletme planı doğru bir şekilde hazırlanır ve çevresel riskler göz önüne alınırsa, etkileri en aza indirmek mümkün olabilir. Bu nedenle bir projeye karar veriş aşamasında uzman ekiplerle hareket edilmeli”diye konuştu.

Kirli hava temizlendi

Çimento fabrikasının bahçesindeki peyzajın şehre olan etkisine değinen Karaoğlu Peyzaj Kurucu Ortağı Nesrin Karaoğlu Otuzoğlu, “Örneğin çimento fabrikası nedeniyle havası kirlenen ve gri renge bürünen havayı yaprak döken bitki kullanımıyla temizlemeyi başardık. Bu sayede yaşam kalitesinin değiştiğini söyleyebilirim” örneğini verdi.