Bossa, toprağı kirleten pamuk işlemeyecek

Gülyüz ÇAVDARCI

ADANA - Dünya genelinde kullanılan tarım ilaçlarının neredeyse yüzde 40’ının pamuk üretiminde kullanıldığı tahmin ediliyor.

Pamuk, günümüz şartlarındaki üretimde kullanılan fazla kimyasal ve su nedeniyle sürdürülebilirlik ve çevre kriterleri açısından bütün elyaflar arasında en son sınıfta yer alıyor. Bossa, sürdürülebilirlik yatırımları kapsamında ürünlerinde kullanılan su ve kimyasal madde miktarlarının optimize edilmesini öngörerek üretilen Better Cotton (BCI) ve kimyasal madde kullanılmadan üretilen organik pamuk kullanımına odaklandı. Normal pamuk işlememe kararı alan Bossa, bu kapsamda 2018 yılında ürünlerini yüzde 100 Better Cotton ve organik pamuktan üretme sözünü verdi. Bossa’nın 2016’da yüzde 35 olan toplam sürdürülebilir elyaf sarfiyatı, 2017’de yüzde 60, 2018 yılı içerisinde de yüzde 100’e ulaşacak.

Uzun vadeli bir yatırım sistemi

2014 yılında gerçekleşen Kingpins Amsterdam Fuarı’nda dünyanın en sürdürülebilir fabrikası seçilen Bossa, sürdürülebilir ve çevreci üretim yatırımlarına devam ediyor.

Sürdürülebilirliği bir seferlik değil, uzun vadeli bir yatırım sistemi olarak gördüklerini ifade eden Bossa Satın Alma ve Lojistik Direktörü Besim Özek, bu kapsamda dünyada milyonlarca çiftçinin daha sağlıklı koşullarda pamuk üretmesini sağlamak için oluşturulmuş gönüllü bir program olan ‘İyi Pamuk Uygulamaları’ (Better Cotton Initiative-BCI) Konseyinin çalışmalarını desteklediklerini vurguladı. İyi Pamuk Uygulamaları’nı kendi üretimlerinde de kullanmaya başladıklarını ve önümüzdeki dönem tamamen bu alana yöneleceklerini belirten Özek, şuan üretimlerindeki oranı yüzde 35 olan Better Cotton, organik pamuk ile birlikte yüzde 100’e çıkaracaklarını belirtti. Denim fabrikasının en büyük girdisinin pamuk olduğunu ifade eden Özek; “Bundan sonra normal pamuk işlemeyeceğiz. Ürünlerimizin yüzde 90’ı Better Cotton, yüzde 9’u organik pamuk, yüzde 1’i ise geri dönüşümlü (recycled) pamuktan üretilecek. Dünyada üreticiler liginde 2018’de yüzde 100 sürdürülebilir pamuk ile üretim yapma sözü verebilen tek firmayız” açıklamasında bulundu. Bu projenin Bossa’ya yıllık ilave maliyetinin olacağını söyleyen Özek, buna hazır olduklarını dünya ve çevre için projeyi sonuna kadar desteklerini aktardı.

Asıl amaç gelecek nesillere temiz bir toprak bırakmak

Pamuk üretiminin temiz olmadığına dikkat çeken Özek, dünyada atılan böcek ilaçlarının yaklaşık yüzde 40’ının pamuğa atıldığını söyledi. Özek, Hollandalı grup Made By’in dünyadaki tüm elyafları sürdürülebilirlik listesine göre sıraladığını belirterek; “Listede pamuk 5’inci sırada kalıyor. Bunun en büyük sebebi ise etkili alan kullanımı, fazla su ve ilaç tüketimi” diye konuştu.

Bu durumu düzeltmek için dünyadaki büyük grupların çalışma yaptığına değinen Özek; “Dünyada artık pamuk üretimi daha çevreci hale nasıl getirilebilir, pamuğun sürdürülebilirliği nasıl sağlanabilir konusunda projeler yapılıyor” dedi. Özek, iyi pamuk üretim ilkelerini gerçekleştirecek üreticilerin, ürün koruma uygulamalarının olumsuz etkilerini en aza indirmesi gerektiğini, suyu etkin kullanabilen, toprak sağlığına önem veren ve doğal yaşamı koruyan, insana yakışır iş uygulamalarını yaygınlaştıran üreticiler olması gerektiğini vurguladı. İyi tarım uygulamalarında amacın toprağı korumak olduğunu ifade eden Özek; “Yapılan projelerdeki asıl amaç toprağı atalarımızdan aldığımız gibi temiz bir şekilde torunlarımıza bırakmak. Organiğin ve Better Cotton’in da amacı topraktır, toprağı kirletmemektir” dedi.

“Fazla su kullanımı fazla ürün getirmiyor”

Organik pamuğun ise GDO’suz tohumlar kullanılarak, ilaç ve gübre atılmadan, temiz ve düzgün şartlarda üretildiğini dile getiren Özek, organik pamukta daha az ürün alındığını ancak satış rakamlarının paralel olarak arttığını ifade etti. Özek; “Ancak organik pamuk üretim miktarının az olmasından dolayı Better Cotton üretimi öne geçti. Better Cotton üretimi çiftçinin gelirini artırıyor ve ürün randımanını ciddi anlamda olumlu etkiliyor” dedi.

BCI’ın eğitim merkezi kurduğunu ve bu eğitimden yararlanmak için çiftçinin, iplikçinin, tekstilcinin ve toprağı ilgilendiren kurumların üye olduğunu açıklayan Özek, BCI’ın su kullanımından çevresel faktörlere kadar her şeye müdahil olarak doğru kullanımını üyelere gösterdiğini açıkladı.

Özek, “Eğitimlerde, ürüne yeteri kadar su verilmesi gerektiği, fazla suyun fazla ürün getirmediği anlatılıyor. Böylelikle çiftçinin giderleri azalırken geliri de artmış oluyor. Çünkü çiftçi gereksiz giderlerinden kurtulurken, daha fazla ürün almaya başlıyor” dedi. Özek, BCI’ın çevresel faktörlere de dikkat ettiğine değinerek, çocuk işçiden sosyal statüye kadar olan olaylara müdahale ettiklerini de belirtti.

Dünyada üretilen Better Cotton, pamuğun bir kısmının Türkiye’de üretildiğine dikkat çeken Besim Özek, Türkiye’de üretilen 600 bin ton pamuğun 25 bin tonunun iyi pamuk olduğunu açıkladı. Özek: “Dünyada üretilen pamuğun hızlı bir şekilde BCI’lı hale gelmesi için elimizden gelenin en iyisini yapmak istiyoruz. Birlikte çabalayalım ki daha temiz ve iyi, dünyaya yararlı olsun” şeklinde konuştu.

“2 yıl içerisinde 20’den fazla enerji verimliliği projesi hayata geçirdik”

Geleceğe daha temiz bir çevre bırakabilmek adına Bossa olarak birim metre kumaş başına harcanan enerji miktarını düşürdüklerini ifade eden Özek, 2 yıl içerisinde 20’den fazla enerji verimliliği projesini hayata geçirdiklerini ifade etti.

Özek; “Yeni yapılan tesislerimizde gün ışığından yararlanma, led aydınlatma, doğal havalandırma, kompresörlerin konumu, izolasyon gibi konularda projelendirme yapmaktayız. Yapmış olduğumuz projeler neticesinde son 2 yılda birim mamul kumaş başına harcanan elektrik enerjisi tüketimimizi yüzde 15, doğalgaz tüketimimizi yüzde 13 ve su tüketimimizi yüzde 20 düşürdük” dedi.

Atık pet şişlerden elde edilen geri dönüşümlü polyester ve işletme içerisinde teleflerden elde edilen geri dönüşümlü pamuk kullanılarak yüzde 100 geri dönüşümlü platform geliştirdiklerini ifade eden Özek, bu çalışmanın Ar-Ge teknik bilgi ve tecrübesi ile mümkün olduğunu söyledi. Özek, “Üretim alt yapısı olarak bakıldığında ise geri-dönüşüm ürünlerin üretimi için özel olarak yatırım yapılarak E-den (Ecologic Denim Development) tesisi kurulmuştur” dedi.