'Sen de Gel' 200 bin Gambiyalının hayatını değiştirdi

DİDEM ERYAR ÜNLÜ

Bugün bir milyar insan açlık ve yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Dünyanın bir ucundaki insanlara yardımcı olabilmek amacıyla yola çıkan Sen de Gel Derneği, Afrika’nın Gambiya ülkesindeki insanların hayatlarını değiştirdi.

Sivil toplum gönüllüsü İbrahim Betil önderliğinde kurulan dernek kısa zamanda bağışçıları, destekçileri, toplum gönüllüleriyle birlikte büyük bir topluluğuna dönüştü. Dernek, bağışçıların da desteğiyle üç yıldır dünyanın en az gelişmiş ülkeleri arasında yer alan Afrika ülkesi Gambiya’da sürdürülebilir yaşam ve kalkınma projeleri üretiyor. Derneğin bu süre içinde dokunabilmeyi başardığı insan sayısı 200 bini geçti. 

Ana hedefi bölge insanına “balık vermek değil; balık tutmayı öğretmek” olan dernek bu çıkış noktasından hareketle bölgeye özel çok sayıda proje geliştirdi. 
Çalışmalar kapsamında 200 bin Gambiyalı için sadece 2014 yılında 15 köyde tavuk çiftliği ve 3 adet pirinç değirmeni kuruldu; 7 köyde yaklaşık 18 bin insanın yararlandığı 7 ayrı kuyu projesi tamamlandı. Sağlıklı, temiz sudan yoksun olan ve bulaşıcı hastalıkların tehdidiyle yaşayan insanlar, özellikle çocuklar içilebilir ve yeterli su kaynaklarına kavuşturulmuş oldu. 50’nin üzerinde gencin yararlandığı 8 ayrı marangozluk atölyesi açıldı. Hayvancılığın da bir gelir kaynağı olarak hayatın devamını sağlaması için farklı bölgelerde halka teslim edilen hayvan sayısı 2 bin 86’yı buldu. Yaklaşık 900 aile hayvancılık projelerinden fayda sağlar hale geldi. İbrahim Betil’in ‘’İnsanların onurunu koruyarak; potansiyellerini hayata geçirmelerini hedefledik ve başardık’’ sözleriyle anlattığı projelerden, fırın inşası projesi, halk eğitim merkezi projesi, soğutucu projesi gibi daha pek çoğu hayata geçirilmek için bekliyor. Sen de Gel Derneği Başkanı İbrahim Betil’e kulak verelim: 

Türkiyeli yoksul ile Afrikalı yoksul aynı değil 

“2011 Eylül ayında Gambia’dan iki kişi Toplum Gönüllüleri Vakfı’nı ziyaret etti. Gambia’da kadın gelişimi ve çocuk bakımıyla ilgili bir sivil kuruluştan geldiklerini ve işbirliği yapmak istediklerini anlattılar. Bir işbirliği projesi başlatmadan önce şahsen Gambia’ya gidip yereli tanımak ve olası işbirliği için beklentileri anlamak gerekiyordu. İki alternatif arasında karar vermek gerekiyordu. Bu alternatiflerden birincisi, “bizim yapacağımız bir şey yok, başlarının çaresine baksınlar” demekti. İkincisi ise, bir milyar insanın açlık ve susuzlukla mücadele ettiği dünyamızda, duyarsız kalmayıp küçük de olsa bir şeyler yaparak insanlığa yönelik katkı sağlayacak projeler geliştirmekti. İkinci alternatifine karar verildi ve en az gelişmiş ülkelerde sürdürülebilir kalkınma projelerine destek amacıyla ayrı bir dernek kurulması kararlaştırıldı. Sen de Gel Derneği 2012 yılında kuruldu. 

Türkiyeli yoksul ile Afrikalı yoksul kelimeleri aynı anlamı taşımıyor. Türk yoksulun büyük çoğunlukla ücretsiz sağlık hizmeti, ilköğretim, aş evi, huzur evi, valilik-belediye fonları, yakacak yardımları ve başvurabileceği çok sayıda resmi, özel yardım kuruluşu var. Ve en önemlisi Anadolu kültüründen gelen insanı var. Mülteci açısından ise devletten aylık maaş, içinde aç kalmayacağı çadır kent, ücretsiz eğitim, hatta sınavsız üniversite var. Gambia’da ise bunların hiçbiri yok. Bırakınız bunları, içecek su yok. Susuzluk had safh ada, temiz olmayan içme suyu çocuk ölümlerin başlıca bir nedeni.” 

Yardım kuruluşu değiliz 

“Sen De Gel Derneği bir ‘yardım’ kuruluşu değil. En az gelişmiş ülkelerde yaşayan insanların yereldeki temel ihtiyaçlarını dinleyip öğrenerek bu insanların potansiyelini harekete geçirebilecek, ihtiyaçlarını karşılayacak sürdürülebilir projeler geliştirilmesi amaçlanıyor. Sen De Gel Derneği’nin amacı elindeki imkânlarla az gelişmişliğe, yoksulluğa ve yokluğa, güncel, gerçekçi bir boyut ve kesin çözüm getirmeye çalışmak. Önceliğimiz insanların temel ihtiyaçları.” 

Tercihimiz en az gelişmiş ülkeler 

“Öncelikli tercihimiz destek verilecek ülkenin Birleşmiş Milletler kriterlerine göre en az gelişmiş ülke olması. İkinci kural, söz konusu ülkeden güvenilir bir sivil kuruluşun bize işbirliği için başvuruda bulunması, işbirliğine istekli olması. Bu iki kural gerçekleşince, ilgili ülkeyi ziyaret edip, yerelde insanlarla, köylerde topluluklarla toplantılar yaparak yerelin potansiyelini harekete geçirebilecek, yerel kalkınmaya etki yapacak, sürdürülebilir projeler birlikte belirleniyor. Projeleri başlattığımız ülkede Türkiye’den gönderdiğimiz bir gönüllü koordinatörümüz en az 6 ay süreyle görev yapıyor. Böylelikle projelerin gelişimi ve yapılan desteklerin amacına yönelik kullanıldığının doğrudan derneğimiz gözetiminde devam etmesi güvence altına alınıyor. Öte yandan, yasal olarak hiçbir zorunluluk olmamasına rağmen, dernek kuruluşundan beri tüm gelir ve gider hesaplarımız, mali tablolarımız uluslararası bağımsız denetim kuruluşları tarafından denetleniyor. Bağımsız denetimlerimiz 2012 ve 2013 yıllarında Grant Thornton tarafından, 2014 yılında da KPMG tarafından yapıldı.”

Destekçiler ve bağışçılar kimler? 

Sen De Genel’in kurumsal ve bireysel farklı destekçileri/bağışçıları var. Başbakanlık TİKA, The Coca Cola Foundation, UNDP, Mogul Tekstil bugüne kadar büyük bağış yapan kurumlar. Bunun dışında küçük miktarlarda bağış yapan kurumlar ve pek çok birey de var