Amerika ile Avrupa Ligleri arasındaki makas açılıyor! Kazanan hep ABD

Emre ERGÜL

Haziran ayında dünyanın iki ucunda iki büyük final yaşandı. İngiliz futbolunun yıldızı Manchester City, 10 Haziran’da İstanbul’da Avrupa sporunun en büyük organizasyonu olan Şampiyonlar Ligi’nin finalinde İtalyan Inter’i devirdi.

12 Haziran’da da Amerikan basketbol ligi NBA’in 2023 şampiyonu belli oldu: Miami Heat’i yenip ilk kez şampiyon olan Denver Nuggets… Şampiyonlar Ligi finalini yaklaşık 450 milyon kişi; beş NBA finalinin her birini ise ortalama 11.6 milyon kişi canlı izledi.

Takip sayısına bakarsak; Avrupa futbolunun NBA’den kat be kat değerli olması beklenebilir. Oysa olay hiç de öyle değil… Piyasa değeri olarak 2022’nin en değerli ligi 19 milyar dolarla NFL (Amerikan futbolu, yani ragbi, ligi) oldu. Onu Amerikan beyzbol ligi MLB izledi. NBA, 10 milyar dolarla dünyanın en değerli üçüncü ligi. Dünyanın en değerli futbol ligi olan İngiliz Premier Ligi ise NBA’den sonra geliyor.

Takımı her zaman üst ligde diye tüketim hiç bitmiyor

Peki bu nasıl oluyor? İngiliz The Economist işin matematiğini şöyle sıralıyor:

-Avrupa futbolunda üst lige çıkmak ya da alt lige düşmek var. ABD liglerinde bu yok. ABD’li bir taraftar (hangi spor olursa olsun) biliyor ki, takımı bu sene kötü olsa da gelecek sene liginde yine iddialı olabilir. Bu da ABD’li taraftarın takım ürünlerini aralıksız satın almasına neden oluyor. –

Avrupa futbolunda yaklaşık 1000 takım, Şampiyonlar Ligi’ne çıkabilmek için ter döküyor.

Ama sonunda her zaman “büyükler” Avrupa’nın en büyük organizasyonda oynuyor. Oysa NBA’nın 30, NFL’in 32 takımı her yıl dünyanın en büyük iki organizasyonunda ter döküyor.

-Hep aynı liglerde oynamak tüketimi ve rekabeti artırıyor. Bir NFL takımı son 10 yılda ortalama yüzde 300 büyüdü. Bu oran aynı dönemde bir NBA takımı için yüzde 600! Hiçbir Avrupa futbol takımı bu oranlara yaklaşamadı bile…

-Bir gruba göre, Şampiyonlar Ligi’nde sürekli “Avrupalı büyükleri” görmek biraz can sıkıcı bir durum. İş bu noktada The Economist, “Kazananı belli olan şey neden izlensin?” diye soruyor.

-Bir diğer grup ise “büyükleri” izlemenin “para ettiği”ni savunuyor. Örneğin Boston Celtics’in NBA’yi domine ettiği yıllar, NBA tarihinde en çok para kazanılan yıllar…

2 milyar $’lık NBA efsanesi: M. Jordan

Tarihin en çok “para yapan” NBA yıldızı Michael Jordan… 2022'de şahsi serveti 2 milyar dolar olan Chicago Bulls efsanesi, sahibi olduğu NBA takımı Charlotte Hornets'ı geçen ay 3 milyar dolara sattı.

Amerika'nın büyüyen futbol ligi: MLS

ABD’de finansal olarak en zayıf lig, Major League Soccer, yani futbol ligi olan MLS… İlk milli futbol maçını 1885’te yerel bir turnuvada Kanada’yla, ilk uluslararası turnuvadaki milli futbol maçını 1916’da İsveç’le oynayan Amerika, takımlar bazında üst düzey futbol ligine 1996’da kavuştu. MLS’te bugün 23’ü ABD’den, 3’ü Kanada’dan toplam 26 takım ter döküyor. 2004 yılında toplam 40 milyon dolar gibi düşük bir değere sahip olan MLS, küresel anlamda finansal güce ancak 2019 yılında kavuştu. Futbol yayınları sayesinde o yıl, bir MLS takımının değeri yüzde 85 artarak ortalama 579 milyon doları buldu. Los Angeles FC ise değeri 1 milyar değeri geçen ilk kulüp oldu.