Yüngül: Geleceğin teknolojisini bu topraklara getirmek için İsveç’le savaştık

ÖZLEM ERMİŞ BEYHAN

Türkiye’nin cari açıkla mücadelesinde 5 milyar dolara yakın bir katkı yaratacak Vestel elektrikli pil yatırımı, oluşturacağı ekosistemin de ötesinde “çok doğurgan olan bu yeni çağın teknolojisini” bu topraklarda yerlileştirecek. Zorlu Holding CEO’su Ömer Yüngül, yatırım için atılan imzaların arkasında Çin’e sayısını hatırlamadığı kadar seyahat, bazen morallerin bozulduğu, bazen heyecanın doruk noktaya çıktığı ama sonunda yatırımı çekmeye çalışan Avrupalı ülkelere karşı büyük zafer kazanılan bir mücadele olduğunu anlattı. Yüngül, “Ben bu yatırımla Türkiye’nin yakın coğrafyada söz sahibi haline geleceğine yürekten inanıyorum” ifadesini kullandı.

"2023’ten önce tamamlarız"

En baştan başlayalım. Her şeyin başında bu topraklardaki değer, nikel var. Nikel olarak satıldığında 1, son ürüne çevrildiğinde ise 10 eden bir değer. Zorlu CEO’su Ömer Yüngül bütün mücadelelerinin işte bu 10’u elde etmek olduğunu anlattı. Yatırımın 2023’te tamamlanması öngörülmüş ama Yüngül, “Biz o tarihi geri çekeriz” dedi.

Yerli otomobil projesine dahil olduklarında yerli pil üretiminin çok önemli olacağını 3 yıl önce gördüklerini anlattı Yüngül ve anlaşmanın arkasındaki hikayeyi paylaştı: “Depolama en önemli güç olacak. Bunu gördük. Nikel işin merkezinde ve biz bunu çıkarıyoruz. Bu alanda bir global şirketle görüşmelere başladık iki yıl önce ve onları Türkiye’de yatırıma ikna ettik. Fakat malı satacağımız firmalar ‘Bu yatırım Polonya’da olsun’ dediler. Biz bunu kabul etmedik. Yeni bir çağın başlangıcı bu yatırım. Çok doğurgan bir iş. Bunu mutlaka Türkiye’ye kazandırmak istedik. Arayışlara devam ettik. Bu işin merkezi Çin, Güney Kore ve Japonya. Biz de Çinli GSR firması ile görüşmeye başladık. Ön anlaşmayı yaptık.”

Peki nasıl bir süreçti bu? Yüngül, ilk ön anlaşmayı geçen Ekim’de imzaladıklarını söyledi. Çin’e kaç kez gittiğini hatırlamıyor bile: “Pasaport bitti.” Aralık sonunda iş tam bitecekken yeni bir erteleme gelmiş. Çinli firmanın kendi içindeki süreçlerden kaynaklanan bu uzamalarda bazen moraller bozulmuş ancak Yüngül hiç umutsuzluğa kapılmadıklarını anlattı. Bu yatırım için İsveç’in de müthiş teşvikler verdiğini, İsveç hükümetinin yatırımı çekmek için ciddi bir mücadele verdiğini söyledi Yüngül. Onların pazara yakınlıkları var ama bizim de nikelimiz... Yüngül, “Büyük bir strateji savaşı oldu, önemli bir mücadele verdik” ifadesini kullandı. Vestel ‘süper teşvik’in de etkisiyle mücadeleyi kazanmış, Şubat ayında da Çinli firma ile imza atılmış.

1’i 10 yapmanın formülü

Dedik ya işin merkezinde nikel var. Ömer Yüngül bu yatırımın 1’i nasıl 10 yaptığını rakamlarla ortaya koydu: “Nikeli toprak olarak satarsanız katma değeri 1, bilemediniz 2’dir. Konsantre olarak satarsanız biraz daha fazla. Biz son ürün olarak satıyor, 10 katmadeğer yaratıyoruz. Nikel madenciliğin en zor tarafı ve tüketimi arttıkça daha da değerlenecek. Yatırıma start verdik. Yatırım öncesi süreç 18 ay sürüyor. Biz bunun üçte birini tamamladık. 2019 ortalarında yatırıma başlarız. Nikel kobalt üretimini 10 bin tondan 40 bin tona çıkaracağız. 120 bin ton nikel sülfat üretecek kapasiteye ulaşacağız sonunda.” Bu çok önemli bir rakam, Türkiye’yi dünyada ilk 5 ülkeden biri haline getirecek bir yatırım Yüngül’ün anlattığı..

25 bin mw’lık fabrika kuracak

Gördes’te pillerde kullanılan nikel sülfat ve kobalt sülfat üretimi yapılacak, Eskişehir’de 20 bin tonluk nikel sülfat ve kobalt sülfat tesisi kurulacak. Yatırım sonunda yaklaşık 5 milyar dolarlık bir üretim gerçekleşecek ve yüzde 90’ı ihraç edilecek. 25 bin megawatlık bir pil fabrikası kuracaklarını anlattı Yüngül. Bu rakamın hem çok büyük hem de çok küçük olduğunu söyledi. Çok büyük çünkü Türkiye’nin toplam kurulu kapasitesinin üçte biri kadar. Diğer taraftan 600 bin araç için pil üretebilecek bir kapasite bu, bu açıdan da aslında az... Yüngül enerji depolamanın yeni çağın işi olacağını vurguladı.

Dev bir Ar-Ge merkezi kurup patenti de Türkiye'ye getirecek

“Malzeme Ar-Ge’si bu süreçte çok çok önemli. Her şey malzeme olacak. Dünyada yeni gelişim hep malzeme üzerinden ilerleyecek. Burada Ar-Ge’yi kurmak mecburiyetindeyiz. Bunun üzerinde de çalışıyoruz. Eğer bunu yapıp patentli teknoloji geliştiremezseniz, patent maliyetlerinin altında kalırsınız. Kendi buluşlarımızın, kendi patentlerimizin olması gerek. Dev bir Ar-Ge merkezi kuracağız. Pilden başlayıp etrafına giden, malzeme geliştirmeye odaklı bir Ar-Ge merkezi olacak. Pil fabrikası kurmak yetmez, değer yaratacaksak o kılcal damarlara da sahip olmalıyız. Yeri henüz netleştirmedik. Ortaklarımızın 500 mühendisi var Japonya’da, Çin’de 1500 kişi var Ar-Ge’lerinde. Biraz devşirme ile işe başlayıp uzun soluklu, kolay olmayan bir iş için de kolları sıvadık. Ar-Ge ile ilgili üniversitelerimizle çalışıp, kendimize uygun liseden eleman yetiştireceğiz.”

"Yapmazsak ayıp olur"

“İnsansız hava araçlarında ilk ihracatı yaptık, devamı da gelecek. Savunma sanayimiz kullanıyor, inşallah envantere de gireceğiz. Benim görüşüm bu alanda global pazarda iyi bir oyuncu olacağız. Yüksek teknoloji işler bunlar. Bunları Vestel olarak biz yapmazsak ayıp olur. Her şeyimiz var, işi biliyoruz, insan kalitemiz yüksek... Cep telefonunun önemi daha da artacak. O alanda Manisa’da Ar-Ge’miz deli gibi çalışıyor.”

Çinli ortak hemen aradı ‘Mr. Yüngül TL'ye ne oluyor’ diye

“Yabancı yatırımcı dolardaki artıştan ürküyor. Etkilenmiyor dersek yalan olur. Dolar 4.12 olmuş hemen telefonum çalıyor, ‘Mr. Yüngül ne oluyor’ diye arıyorlar. Sen bak işine, ben bakıyorum işime. Ben bu yatırımı sadece Türkiye için yapmıyorum ki, Avrupa pazarı için yapıyorum.”

"Elektrikli araç çığ gibi geliyor aksini düşünen yok olur gider"

“Elektrikli otomobil sandığımızdan hızla yayılacak. ‘Elektrikli o kadar da hızlı gelişmez’ diyen, yok olur. Nasıl akıllı telefon olmaz diyen Nokia yok oldu, bunu diyenler de yok olur. Çığ gibi geliyor. Mazotlu arabanın 10’da birine gidiyorsun.”

Tosyalı, dev yatırımını ithalat kapısının tam önüne inşa edecek