Türkiye’nin elektriğini Gürcistan’da üretecek

ÖZLEM ERMİŞ BEYHAN

PARAVANİ - Yap-işlet projelerle Türk enerji sektörü yatırımcısını cezbeden Gürcistan, ÇED raporları sürecinin sorunsuz işlemesi, hükümetin yatırımlara büyük desteği ve yolsuzluğun azaltılmasında gösterdiği hızlı ilerleme ile cazibesini artırıyor. Son olarak Anadolu Grubu, Gürcistan’da 185 milyon dolarlık yatırımla gerçekleştirdiği Paravani Hidroelektrik Santrali’ni devreye aldı. 90 megavat kurulu güce sahip Paravani HES’te üretilen elektrik 9 ay boyunca Türkiye’ye, 3 ay da Gürcistan’a satılacak. Anadolu Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan, ülkede 2 enerji projesini daha incelediklerini, Gürcistan’da yeni yatırımlara sıcak baktıklarını söyledi. Özilhan, “Türk yatırımcılar burayı yakından izliyor. 2-3 bin megavata kadar projeler gerçekleştirilebilir. Gürcistan, enerji yatırımları açısından büyük bir fırsat” dedi. Anadolu Grubu’nun Paravani HES santrali, Türk yatırımcının yurtdışında geliştirdiği ve ürettiği elektriği Türkiye’ye sattığı ilk proje olma özelliği taşıyor. Özilhan, “Bu yatırımla Gürcistan’ın su kaynakları da bir anlamda millileştirildi” ifadesini kullandı. Projenin yapıldığı Kura Nehri, Artvin’de doğup Gürcistan sınırlarına geçiyor. 

İki komşu ülke arasında 400 kilometrelik enerji iletim hattının da inşa edildiği büyük bir projenin önemli ayaklarından biri olan Paravani HES, Enerji Bakanı Taner Yıldız, Gürcistan Başbakanı Iraklı Garibaşvili ve Gürcistan Enerji Bakanı Kakha Kaladze’nin katılımıyla hizmete açıldı. 

Çevre hassasiyeti yatırım hevesini kırdı 

Gürcistan, Dünya Bankası’nın iş yapma endeksinde ilk 10 ülke arasında yer alıyor. Türkiye ise aynı listede 71’inci. Yolsuzluğu önleme konusunda bir başarı öyküsü olarak gösterilen ülke, bir süredir Türk yatırımcıların da odağında. Ülkede çalışmaları süren yaklaşık 2 milyar dolarlık Türk enerji yatırım projesi bulunuyor. Özilhan, Türkiye’de HES’lere karşı oluşan çevre hassasiyetinin yatırımcıyı geri tuttuğunu, heveslerini kırdığını, Gürcistan’ın ise güçlü su kaynaklarının nüfusun az olduğu bir bölgede yer alması nedeniyle önemli bir cazibe yarattığını anlattı. 

Paravani HES’in Türkiye’ye yapacağı elektrik satışının yıllık 20 milyon dolar civarında olacağını kaydeden Özilhan şöyle konuştu: “Paravani HES’te ürettiğimiz elektriği buradaki şirketimiz Türkiye’ye satacak. Ancak bu para daha sonra temettü olarak bizim grubumuza geleceği için, cari açıkla mücadeleye katkı sağlayacağız. Şu anda somutlaşmış 2-3 proje üzerinde çalışıyoruz. Hedefimiz 2020’ye kadar 400-500 milyon dolar yatırımla 500 megavat kurulu kapasiteye ulaşmak.”

Ekonomide sınırlarımızı genişletiyoruz 

Bakan Yıldız da Paravani HES’in önemli bir proje olduğunu belirterek, enerji yatırımlarının Türkiye’den Gürcistan’a kaymasının bir handikap yaratıp yaratmayacağına dair sorumuza, “Bu siyasi sınırların korunup, ekonomik sınırların kalktığı, enerji sınırlarının genişlediği son derece faydalı bir yatırım. Türkiye’nin hareket kabiliyetini artıran bir yatırım. AB enerji iletim hatları konusundaki uyum adımlarımız sonucunda eğer ihtiyaç olursa, örneğin, Türkiye’den Fransa’ya elektrik satılabilecek" dedi.

‘1 lira rüşvet vermedik’ 

Paravani HES Genel Müdürü Murat Küçük, çevre dostu bir anlayışla inşa ettikleri santralde ayrıca balıklar ve kuşlar için özel göç yolları yaptıklarını söyledi. Küçük, Gürcistan’da iş yapmanın kolaylığını anlatırken, “Bu ülke rüşveti önleme konusunda büyük bir reforma imza attı. 4 yıldır buradayız. 1 lira rüşvet vermedik” dedi. Anadolu Grubu Enerji Koordinatörü Tuğban İzzet Aksoy ise Gürcistan’ın su kaynaklarının çok güçlü olduğunu anlattı ve “Bu nedenle santral 24 saat çalıştığı için 90 megavat olduğu halde, Türkiye’deki 150 megavatlık bir santrale eşit güce sahip” dedi.

45 ayda tamamlanan HES’le 50 fabrika ve 100 hastaneye enerji verilecek

• Projede 2 bin kişi çalıştı. Sıfır kaza ile inşaat tamamlandı. 
• Buradan Türkiye’ye satılan elektrik ile 160 bin vatandaş aydınlanırken, 100 hastane ve 50 fabrikaya enerji verilecek. 
• Bu santral için 40 kilometrelik iletim hattı inşa edildi. Başka enerji yatırımlarında da kullanılabilecek bu hat, Gürcistan-Türkiye arasında yapılan 400 kilometrelik iletim hattının bir parçası haline geldi. 
•185 milyon dolara mal olan projenin 115 milyon dolarlık kısmı EBRD, IFC ve TSKB tarafından verilen krediyle karşılandı. 
•Projede 20 katlı 30 gökdelen kadar beton ve 2 Eyfel kulesi inşa etmeye yetecek kadar demir kullanıldı. 
•Enerji tüneli uzunluğu 15 kilometre.