Türkiye’de üretilen 45 milyon kapak yurtdışında açılıyor

Aylin Rana AYDİN

Türkiye’de üretilen iki pet şişe kapağından biri ihraç ediliyor, pet şişe kapaklarının yaklaşık yarısı, yurtdışında açılıyor. Bu alanda ihracatla büyüyen Türkiye yılda 90 milyon adet kapak üretiyor. Dünya ticaret hacminin 7 milyar dolar olduğu pet şişe kapağında en büyük ihracatçı ülkeler arasında Çin, Almanya, ABD, Fransa ve İtalya öne çıkıyor. Plastik kapak üreticilerinin ortak sorunları olarak, yüksek enerji maliyetleri, vasıflı işgücü ihtiyacı, kamuoyunda plastiğe karşı oluşan olumsuz algı, hammadde tedariği ve makine ekipman sıkıntısı ortaya çıkıyor.

Türkiye’de pet şişe kapağı üreten birçok küçük tesisin bulunduğunu söyleyen Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Eroğlu, “Toplam plastik şişe kapağı üretimi, sektör toplam plastik mamul üretiminden miktar bazında yüzde 1 gibi cüzi pay alıyor. 2016 yılında ortalama 90 milyon adet plastik şişe kapağı üretildi. Toplam kapasite 90 bin ton. İç pazar tüketimi ise 50 bin ton civarında. Üretimin yüzde 40 ila 50’si ihraç ediliyor” dedi. Eroğlu, firmaların son iki yıldır kapasitelerinin en çok yüzde 75’ini kullandığını belirtti.

İhracatta ilk sırayı İtalya alıyor

Türkiye olarak 2016 yılında miktar bazında 46 bin ton, değer bazında ise 60.4 milyon dolarlık kapak ihraç edildiğini belirten Eroğlu, “İhracatımız 2017'nin 9 aylık döneminde miktarda 15.8 bin ton, değerde ise 45.5 milyon dolar olarak gerçekleşti. İhracatımızın lider ülkesi yüzde 50 payla İtalya. İtalya’yı yüzde 9 payla Yunanistan, yüzde 8 payla Bulgaristan, yüzde 6 payla İspanya ve yüzde 4 payla Portekiz izliyor” ifadelerini kullandı.

Pet şişe kapağı sektörünün dünya ticaret hacmi 7 milyar dolar olarak hesaplanıyor. Çin, Almanya, ABD, Fransa ve İtalya en büyük ihracatçı ülkeler olarak karşımıza çıkıyor. Dünya toplam şişe kapağı ihracatı içinde Türkiye burada yüzde 1.7 pay alıyor. Ülkemizde plastik kapak üretiminin yüzde 80’i; 8 büyük tesiste yapılıyor. Aytek, Üner, Yeni Ay, Berkay, İnter Kap, Plas, Metkap ve Köksan öne çıkan firmalar arasında. Önemli üreticilerden biri de Bericap. Bericap Türkiye Direktörü Oğuz Bursalı, Türkiye operasyonunda bir yılda 12 farklı sektöre toplamda 7.5 milyar adete yakın kapak satışı yapıldığını dile getirdi.

Sektörün başarılı ihracatçılarından biri de Üner Plastik. Yüzde 100 yerli olan firma üretiminin yüzde 50’sini ihraç etme hedefiyle çalışıyor. Üner Plastik Satış ve Pazarlama Müdürü Cumhur Filik, “Şirket olarak halihazırda ihracat yapmadığımız herhangi bir bölge-kıta bulunmuyor” dedi. Bir diğer ihracatçı Köksan ise bu alanda 80’den fazla ülkeye ihracat gerçekleştiriyor.

Ara eleman bulunamıyor

Plastik kapak üreticilerinin en önemli sorunu yüksek enerji maliyetleri. Yavuz Eroğlu, bu sorunun ardından vasıflı işgücü ihtiyacının da altını çizdi. Sektörün yetişmiş eleman ihtiyacı 25 bin kişi olarak hesaplanıyor. Bu ihtiyacı karşılamak için PAGEV biri Gebze’de diğeri Küçükçekmece’de olmak üzere iki endüstri meslek lisesini hayata geçirdi ve Milli Eğitim Bakanlığı’na hibe etti. Bu okullardan mezun olan öğrencilere sektörde istihdam olanağı sağlandığını vurgulayan Eroğlu, “Sektör açısından bir diğer önemli nokta kamuoyundaki yanlış algı ve bu algıyı güçlendiren plastiklere karşı yapılan olumsuz açıklamalar. Vakıf olarak bu tarz kampanyalarla mücadeleyi sürdürüyor ve plastik konusunda bilinçlendirme çalışmaları yürütüyoruz” dedi. Bericap Türkiye Direktörü Oğuz Bursalı da yetişmiş ara eleman sıkıntısının altını çizdi ve makine ekipman havuzunun yurtdışına bağımlı olmasının da üreticileri zorladığını vurguladı.

2018’de plastik sektörü yüzde 5 büyüyecek

2018 yılı için genel plastik sektörü hakkında değerlendirmede bulunan PAGEV Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Eroğlu şöyle konuştu: “Orta Vadeli Program’da hedeflenen yüzde 5’lik ekonomik büyümenin gerçekleşmesi halinde 2018 yılında da plastik sektörümüzde de en az yüzde 5’lik büyümenin gerçekleşeceği, üretimin miktarda 10 milyon tona, değerde 37 milyar dolara erişebileceği ve sektörün ekonomiye en az 15 milyar dolarlık katma değer sağlayabileceğini tahmin ediyoruz. Sektörümüzün 2018’de mamul ve hammadde olarak direkt ihracatın en az 5.5 milyar doları, dolaylı ve dolaysız ihracat toplamının 15 milyar doları geçmesini planlıyoruz.”