Toshiba'yı Türkiye'de fabrika kurmaya ikna etmeye çalışıyor

Japon yatırımcıların Türkiye ilgisi bu yıl patlama yaşarken gözler en büyüklerden Toshiba’da... Toshiba’nın altyapı şirketi geçen yıl Türkiye’deki operasyonunu başlattı. Şimdi elektronik devinin Türkiye’ye yatırıma gelmesi, şirketin Türkiye distribütörü TNB A.Ş. Genel Müdürü Aytaç Biter’in öncelikleri arasında ilk sırada. 

Elektronik üretiminde ölçeğin öneminin altını çizen Biter, “Maliyetleri düşürebilmek önemli” diyor. Toshiba, büyük çaplı Fatih Projesi’nin ilk fazının ihalesinden, şartnameyi aldığı halde (ki şartname bile 100 bin TL seviyesindeydi) zamanlamayı yetiştiremediği için teklif veremeyerek çekilmişti. Biter, bundan sonraki süreçte olmak istediklerini söylüyor. Yaklaşık 15 yıl önce Avrupa’da bir televizyon fabrikası kurma kararı almış Toshiba. Türkiye birimi yine devreye girmiş ama teşvikler daha cazip olduğu ve panel fabrikası olduğu için Polonya tercih edilmiş. Ancak geçen süreçte Polonya cazibesini yitirmiş ve geçtiğimiz yıl Toshiba bu fabrikayı satmış. Biter, “Dolayısıyla Avrupa’da bir televizyon fabrikası tekrar gündeme gelecek bir konu. Biz de bunu fırsat bilerek bu konuda bir yatırım fikri doğarsa diye Türkiye’yi sürekli hatırlatmaya devam ediyoruz” ifadelerini kullanıyor. Hükümet nezdinde Japonya’ya yapılan ziyaretlerin ne kadar etkili olduğunu, teşviklerin böyle birinci elden anlatılmasının önemini anlatıyor Aytaç Biter. 

Elektronikçiler buz satıyor 

Dünyada elektronik sektörünün önünde büyük bir zorluk var; ürünler artık neredeyse piyasaya sunulduğunda eskiyor. Aytaç Biter, bu durumun yatırım kararı alma noktasında da zorluk yarattığını belirterek, “Ürünlerin ömrü neredeyse 3 aya kadar düştü. Biz buz satıyoruz diyoruz. Zamanında satamazsanız değeri bitiyor. Teknoloji tarafı çok zorlaştı” diyor. Toshiba’nın yıllık Ar-Ge yatırımı 3 milyar doları buluyor. Biter, önümüzdeki dönem Toshiba’nın yeni yatırımlarının trendlere uygun, istikrarlı büyüyen alanlarda olacağını öngörüyor. Bu noktada firmanın cep telefonu işinden çıkıp elektronik depolama alanına girmesinin başta kendisini şaşırttığını ama ‘cepte küçük oyuncu olacağıma depolamada lider olurum’ yaklaşımının sadece 2 yılda nasıl başarıyı getirdiğini anlatıyor. Türkiye’de elektronik depolama çözümlerinde Toshiba yüzde 34 pazar payına ulaşmış. 

Led kurumsalda yayılıyor 

TNB, Toshiba bilgisayar, görüntü, aydınlatma ve elektronik depolama ürünlerinin Türkiye’deki temsilcisi. Toshiba’nın bayrak gemisi taşınabilir bilgisayar. Dünyanın ilk notebook bilgisayarını 1985’te üretmiş. T1000 modeli... Yılda 200 bin notebook satıyor Toshiba Türkiye. Cironun en büyük bölümü buradan geliyor. İkinci sırada taşınabilir diskler, sonra televizyon gibi elektronik ürünler ve led aydınlatma sistemleri geliyor. Led ampuller getirdiği tasarrufl a özellikle kurumsal pazarda hızla yayılıyor. Biter, Bimeks ve Turkcell mağazalarının hep Toshiba Led kullandığını, pek çok otelde de lede dönüşüm gerçekleştirdiklerini anlatıyor. Doğal ışığıyla Louvre Müzesi’nin aydınlatması Toshiba Led’lerle yapılmaya başlanmış. Türkiye’de sokak aydınlatmasında led dönüşümünde ise Toshiba fiyat engeline takılıyormuş. Aytaç Biter, “Biz sadece fiyata bakılmayan, fiyat ve kalite puanlaması yapılan, kalite düşmeyecek en iyi fiyatı arayan ihalelerde önemli başarılar elde ediyoruz” diyor. 
Aytaç Biter, 25 yıldır Toshiba’nın Türkiye temsilcisi. “Bileğimi kesseniz kanım Toshiba akar, bu da merkez tarafından çok takdir ediliyor. Samuray ödülü şimdiye kadar Japon olmayan 3 kişiye verildi, biri de benim” ifadesini kullanıyor. Biter, teknoloji kullanımındaki değişen trendleri de gözlemleme imkanı bulmuş. Eskiden teknoloji satışının yüzde 70'inin 3 büyük kentte yapıldığını ancak artık Anadolu'da büyük canlılığın söz konusu olduğunu anlatıyor.

'Otomobil sporları işi de geliştiriyor'

Otomobil sporuna merak salmış bir yönetici Aytaç Biter. Kendi deyimiyle bu spora geç, 30’lu yaşlarda başlamış. Şimdi Avrupa Şampiyonasında Türkiye’yi temsil ediyor. Avrupa 3’üncülüğü var. Borusan Otomotiv Motor Sports ile yarışıyor. Çok sayıda Türkiye derecesi var, son iki yıldır sadece Avrupa şampiyonasına katılıyor. Peki nasıl zaman buluyor? “Yarışların iyi yanı haftasonu olması. Yurtdışına gidiyorsanız Cuma da dahil oluyor. Açık havada tamamen farklı bir şeye odaklanıyorsunuz, yeni yerler görüyorsunuz, yeni insanlarla tanışıyorsunuz, çevreniz genişliyor. Yarış otomobili dediğiniz şey, teknoloji zaten. Teknolojiyi de konuşuyorsunuz. İşkolik bir insandım ben yarış hayatımdan önce, tatil yapmazdım. Bu sayede dinleniyorum.”

Dünya Kupası'nda Türkiye olsaydı...

Toshiba’nın en büyük televizyonu 84 incn, 213 santim. Fiyatı yaklaşık 49 bin lira. Şimdiye kadar 6 adet satılmış. Özellikle futbol seyretmek için büyük ekran tercih ediliyor. Malum futbolseverler Dünya Kupası’na kilitlenmiş durumda. Satışlar artar mı? Biter yanıtlıyor: “Dünya Kupası’nda Türkiye olsaydı televizyon satışları çok ciddi artardı. Türkiye’nin katıldığı önceki kupada çok ciddi satış artışları yakalamıştık. Ayda 100 televizyon satan bayimizin 2 bin adetlik satışa ulaştığını hatırlıyoruz. Bu yıl oran olarak o kadar olmaz ama elbette bir hakeketlilik gelecektir.”

En düşük fiyat Türkiye’de bazen bizim bile aklımız almıyor

“Elektronik perakendede Türkiye’de öyle bir rekabet var ki Avrupa’da en düşük fiyatlar Türkiye’de sunulur hale geldi. Avrupa’dan tüketicilerin gelip buradan alışveriş yaptığına tanık olduk. Yüksek vergilere rağmen, bir televizyonun fiyatının en düşük Türkiye’de olduğunu defalarca görmüşüzdür. Perakendeciler en iyi fiyat bende demek için ya notebooktablet ya da televizyon gösteririz. Perakendeciler müşteriyi mağazaya çağırmak için bizim ürünleri çok seviyorlar. Onun için bizim ürünlerde bizim bile aklımızın almadığı fiyatları görebiliyoruz gazetelerde. Bu yönetilmesi zor bir durum haline alınca sektörden bazı yabancı markalar çıktı, bir konsolidasyon yaşandı. Türkiye’deki perakendeciler son derece dinamik, iniş çıkışlı bir ülkede rekabet etmeyi öğrenmiş, uyum sağlamayı çok iyi başarıyorlar. İstikrarlı pazarlara alışan perakendeciler için zor bir rekabet.”

Toshiba Türkiye yazılım ihraç etti

Toshiba Türkiye, büyük bir organizasyon. Çağrı merkezi, servis noktaları, bayiler, web sitesi, lojistik ayağı... Tüm bu sistemi entegre edecek bir yazılım geliştirilmiş. Bu yazılım öyle başarılı olmuş ki şirket bu yazılımı Toshiba’nın diğer ülkelerdeki şirketlerine ihraç etmiş. Aytaç Biter şöyle anlatıyor: “Hakkari’deki bir müşterimiz bize ulaşırsa biz ona en yakın servisi ulaştırabiliyoruz. Ürününü adresinden ücretsiz olarak aldırıyor, tamir ediyor ücretsiz olarak teslim ediyoruz. Bütün bu süreci ister çağrı merkezinden ister sms ile istediği yoldan takip edebiliyor. Bu yazılımı kendi bünyemizde geliştirdik. Stok satış takibi ve bütçe takip modülünü Toshiba Avrupa’ya sattık çok yakın bir zamanda. Halen 12 ülkede test uygulaması başladı. Toshiba’nın orijinal yazılımı Türkiye’deki ileri tüketici kanunlarını kapsamıyordu, yazılımı bu nedenle geliştirdik ve çok başarılı oldu.”