TOFAŞ ekimde üretime 9 gün ara verecek

Aysel YÜCEL

İSTANBUL - Türkiye’nin ihracatta lokomotif sektörü otomotivde korkulan oldu. Ağustosta iç pazarda yüzde 53 daralma yaşayan, son 4 ayda ise yüzde 70’e yakın düşüş bekleyen sektörde bir kötü haber de Tofaş’tan geldi. Tofaş, önceki akşam KAP’a yaptığı açıklamada iç pazardaki daralma nedeniyle üretime 9 gün ara vereceğini açıkladı. Sektördeki diğer firmaların da benzer bir önlem almasından endişe ediliyor. Sektör temsilcileri, asıl büyük kaybın ise 2019’da yaşanacağını dile getiriyor.

Şimdilik diğerlerinde ara yok

2017 yılında 384 binlik üretim adedi ile rekor kıran Tofaş, KAP’a yaptığı açıklamada, yurtiçi pazarda son dönemde yaşanan daralma nedeniyle Bursa fabrikasında ekim ayında farklı günlerde toplam 9 işgünü üretime ara verileceğini duyurdu.KAP’a yapılan açıklamada “Yurtiçi pazarda son dönemde yaşanan daralma nedeniyle Şirketimiz Bursa fabrikasında Ekim ayında farklı günlerde toplam 9 iş günü üretime ara verilecektir” ifadeleri kullanıldı. Açıklama sonrası Tofaş’ın hisseleri %5.6 düştü. DÜNYA’ya konuşan Toyota, Ford, Renault, Honda ve Hyundai yetkilileri şimdilik üretimi durdurmak gibi bir kararları olmadığını söyledi. Ancak bazı yetkililer önümüzdeki dönemde yaşanacak gelişmelerin diğer firmaları da benzer bir önlem almaya itebileceğini belirtti. İlk olarak Tofaş’ın bu kararı vermesinin nedeni ise üretimde iç pazarın payının büyük olması.

İç pazardaki daralma hem ana sanayi hem de yan sanayi firmaları için büyük tehlike yaratıyor. 2017’de ise 940 bin olan pazarın bu yıl 600 bine gerilemesi, asıl kaybın 2019’da yaşanması bekleniyor. OSD Başkanı Haydar Yenigün üretime yönelik endişelerini, “2019’da 400 binlik adetlere düşebiliriz. Bu da sanayici için büyük tehlike, Çünkü yatırımlar 1 milyon adetlere göre yapıldı” ifadeleriyle dile getirmişti. Hükümet geçtiğimiz pazar günü Resmi Gazetede yayınladığı kararla satışları canlandırmak amacıyla ÖTV matrah limitlerini yeniden belirlemişti. Desteğin satışları canlandırmaya yetmeyeceğini belirten otomotivciler, en büyük sorununun aracı finanse edecek krediye ulaşmak olduğunu, acilen kredi desteği verilmesi gerektiğini söylüyor.

Yan sanayiciyi de zorlayacak

İç pazarda yaşanan düşüşün yan sanayiciye etkisini değerlendiren TAYSAD Başkanı Alper Kanca, “Direkt ihracat yapan ya da ağırlıklı ihracat yapan firmalara tedarik sağlayan yan sanayici de sıkıntı yok. Anca sektörümüzün yüzde 15’ini oluşturan daha çok iç pazar odaklı firmalarda sıkıntı büyük. Sene başında firmalar yüzde 10’a yakın kapasite yatırımı yapmıştı. Özellikle dövizle borçlananlar için durum kötü. Bazı yan sanayiciler de üretime ara vermeyi gündeme alabilir" dedi.

'İki teker' de ÖTV desteği bekliyor

Motosiklet satışlarında düşüş hızlandı. Bazı markalarda kayıp yüzde 90'a yaklaştı. Suzuki Genel Müdürü Ümit Karaarslan, "Geçen yıl 157 bin olan pazarın bu yıl 130 bine düşeceğini öngörüyoruz. Otomobile verilen ÖTV desteği gibi motosiklete de vergi indirimi yapılmasını bekliyoruz" dedi.

İthalata gelen yüzde 20 ek vergi ve kurdaki artışla daralan motosiklet pazarında düşüş hızlandı. Bazı markalarda kayıp yüzde 90’a ulaştı. Suzuki Genel Müdürü Ümit Karaarslan, "Geçen yıl 157 bin olan pazarın bu yıl 130 bine düşeceğini öngörüyoruz. Otomobile verilen ÖTV desteği gibi motosiklete de vergi indirimi bekliyoruz" dedi.

Suzuki Motorlu Araçlar Pazarlama A.Ş. Genel Müdürü Ümit Karaarslan, motosiklet pazarına ve grup bünyesindeki markalara yönelik değerlendirmelerde bulundu. TUİK verilerine göre geçtiğimiz yıl 157 bin olan toplam pazarın bu yıl ise 130 bine düşmesini beklediklerini dile getiren Karaarslan, özellikle Motosiklet Endüstrisi Derneği, (MOTED) bünyesinde markaların satışlarında daha büyük düşüş yaşandığını söyledi. Karaarslan, “MOTOD üyeleri Ocak-Ağustos döneminde yüzde 30.5 kayıp yaşadı. Ancak bazı markalarda bu rakam yüzde 90’a ulaştı. özellikle 250 cc ve üstü motosikletlerde düşüş büyük. Bu düşüşteki en büyük etkenlerden biri geçtiğimiz yılın sonun da ithal motosikletlere getirilen yüzde 20 ek vergi. Ancak kur artışı da satışlarda büyük kayıp yaşattı” diye konuştu.

Yatırım iştahı azalıyor

Sektör olarak geçtiğimiz günlerde otomotive verilen ÖTV desteğinin motosiklete de verilemesini beklediklerini söyleyen Karaarslan, “Hükümet bize de vergi indirimi desteği sağlarsa kayıp azalır. Tüm bu gelişmeler 1000’in üzerindeki bayileri zor durumda bıraktı. Birçok marka orta vadede Türkiye’de üretim yapmak istiyor. Ancak pazardaki bu daralma yatırım iştahını azaltıyor” dedi. Vespa ve Piaggio gibi markaların da Türkiye distribütörlüğünü yaptıklarını hatırlatan Karaarslan, “Bizim toplam satışlarımızda Ocak-Ağustos döneminde yüzde 21 artış oldu. Düşük cc’li ve B sınıfı ehliyetle de kullanılabilen motosiklet modellerine olan talebin artması ve yeniden yapılanmamız bunde etkili oldu. Suzuki markamız ise pazar ortalamasının altında düşüş yaşadı" dedi.