Rekor kıran dolar şirketleri nasıl etkileyecek?
Kurdaki tarihi zirvelerin sanayi şirketlerinin dördüncü çeyrek kârlarını aşağı çekmesi beklenirken, yıllık kâr daralmasının yüzde 15-16 olabileceği düşünülüyor
İSTANBUL - Yolsuzluk operasyonuna ilişkin gelişmeler, siyasi riskleri son yılların en yüksek seviyesine çıkarıp Türk lirasının dolar ve euro karşısında tarihi düşük düzeylere gerilemesine neden olurken; kurun yılı rekor seviyelerde kapatması açık pozisyonu yüksek olan sanayi şirketlerinin yıl sonu kârları üzerinde baskı kuracak.
Analistler, mevcut kur seviyeleri ile BIST'teki sanayi şirketlerinin yıllık kâr daralmasının yüzde 15-16'yı bulabileceğini belirtiyor.
TL, 10 günde yüzde 7 değer kaybetti
Siyasi endişelerin yükseldiği son 10 günlük dönemde Dolar/TL'de değer kaybı yüzde 7, sepet bazında yüzde 7.3 olurken; dolar/TL bugün 2.1765, Euro/TL de 3.0149 ile tarihi yüksek seviyelerini gördü.
Türk lirası, son çeyreği dolar karşısındaki yaklaşık yüzde 7, euro karşısında yaklaşık yüzde 9 kayıpla tamamlamaya hazırlanıyor. BIST 100 endeksi de bugün 61,150 puan ile Haziran 2012'den bu yana en düşük seviyeye geriledi.
Şirketlerin açık döviz pozisyonları
Türk lirasındaki değer kaybının etkisi BIST'te üçüncü çeyrek bilançolarında da etkili olurken, Akenerji, Aksa Enerji, Ford Otosan, Migros Türk Telekom, Tofaş, Tüpraş, THY, Zorlu Enerji açık döviz pozisyonları nedeniyle yıl sonu kârlılıkları en çok aşağı yönlü etkilenebilecek şirketler olarak gösteriliyor.
TCMB verilerine göre finansal kesim dışındaki firmaların net açık döviz pozisyonu eylül sonu itibariyle 164.4 milyar dolar seviyesinde bulunuyor. Bu rakam Aralık 2012'de 141 milyar dolardı.
Piramit Menkul Kıymetler Araştırma Müdürü Belgin Maviş:
Şirket kârları yüzde 7-15 arası negatif etkilenebilir
Piramit Menkul Kıymetler Araştırma Müdürü Belgin Maviş, "Döviz kurundaki yükselişle hammadde girdi maliyetlerinde çok ciddi artışlar oldu. Hammaddesini yoğun şekilde dışarıdan temin eden otomotiv ve enerji şirketleri ile döviz cinsi kredi kullanan şirketlerin bilançoları kurdan çok ciddi negatif etkilenecek. Bu doğrultuda yılsonunda şirket kârları yüzde 7-15 arası negatif etkilenebilir" diye konuştu.
Kurdaki yükselişin etkisiyle sanayi şirketlerinin 2013'te kârlarının yıllık bazda yüzde 16 azalacağını tahmin eden İş Yatırım ise, 2014 yılında yüksek borçluluk oranı ve açık döviz pozisyonu olan şirketlerden kaçınılmasını öneriyor.
Türk lirasının euro ve dolar karşısındaki değer kaybı nedeniyle 7.7 milyar lira açık döviz pozisyonu bulunan Türk Telekom yılın ilk dokuz ayında 1 milyar lira civarında kur farkı gideri yazdı. Analistler bu eğilimin dördüncü çeyrekte de devam edeceğini belirtiyor. Türk Telekom'un Eylül sonu itibariyle ağırlıklı dolar ve euro cinsi toplam 8.46 milyar liralık borcu bulunuyor.
Enerji şirketleri, Aksa Enerji, Akenerji ve Zorlu Enerji yüksek döviz cinsi borçları nedeniyle kur hareketlerine duyarlılık taşıyor. Eylül 2013 itibariyle Aksa Enerji'nin 1.2 milyar lira, Zorlu Enerji'nin 1.46 milyar lira açık döviz pozisyonu var. Organize perakende şirketi Migros da üçüncü çeyrekte özellikle euro cinsi yüksek kredi borcundan kaynaklanan kur etkisi nedeniyle 181 milyon lira zarar açıklamıştı. Dokuz ayda zararı 306.5 milyon lira zararı olan Migros'un üçüncü çeyrek sonu itibarıyla 2.78 milyar lira karşılığı kredi borcu bulunuyor.
Bir başka analist de, enerji şirketlerinin açık döviz pozisyonu olarak en çok duyarlılık gösteren şirketler arasında yer alacağını belirtirken, Türk Telekom'un da bu açıdan en negatif etkilenebilecek şirketlerden olduğunu söyledi.
Eti Yatırım Araştırma ve Kurumsal Finansman Müdürü Adem Özen:
Ciro kompozisyonu önemli
Eti Yatırım Araştırma ve Kurumsal Finansman Müdürü Adem Özen, "2013'ün ilk dokuz ayında borsadaki şirketlerin faaliyet kârı bir önceki yıl aynı döneme göre yüzde 4.7 artarken, net kârları ise yüzde 10.2 artmış. Yani kur ile alakalı olarak, net kâr faaliyet kârının 4.5 puan altında" dedi ve ekledi:
"Yıllık bazda baktığımızda sepette yüzde 7.9 artış var. Bu doğrultuda yılsonunda net kârlılıkta, faaliyet kârına göre 5 puana yakın düşüş olması muhtemel" dedi.
Özen, "Kurdaki hareketin kâr üzerindeki nihai etkisine bakıldığında, tek belirleyici döviz pozisyonu değil. Net nakit pozisyonu ve ciro kompozisyonu da diğer belirleyici unsurlar. Bu şirketlerin bazılarının gelirleri döviz bazlı olduğu için, toplamda kurdaki artıştan birebir olumsuz etkilenme olmayabilir. Ciro kompozisyonu bu aşamada önemli" diye konuştu. Analistler, Enka İnşaat, Eczacıbaşı İlaç, Alarko, Arçelik , Park Elektrik, Yazıcılar Holding ve Soda Sanayi'nin ise döviz pozisyonu açısından bakıldığında olumlu etkilenebilecek şirketler arasında olduğunu belirtiyor.