'Pollyannacılık oynuyoruz, kârı inovasyonla artırıyoruz'

Özlem ERMİŞ BEYHAN

İngiltere'den aldığı know how'la fiber katkılı beton üretimine giren Dündar Yetişener'in Fibrobeton'u bugün alanında dünya lideri konumda. Fibrobeton'un patentleri dünyanın 7 ülkesinde kullanılıyor. Şirket 22 ülkeye "beton" ihraç ediyor. Amerika'dan Mozambik'e, Rusya'dan İngiltere'ye "terzi işi üretilmiş" beton satıyor Yetişener. İngiltere'de Zahra Hadid yaptığı binada onun ürünleri kullanılıyor. Türkiye'deki nitelikli yüksek binaların önemli bölümünün dış cephesi Fibrobeton imzası taşıyor. Ürünleri sadece üretmiyor, dev binaları giydiren betonların yerine montajını da gerçekleştiriyor.

Dündar Yetişener için kritik önemde iki şey var: İnovasyon ve ihracat. "2001'de ABD'ye ihracatım olmasaydı şimdi Fibrobeton'un esamesi okunmazdı" diyor. Ürünleri inovasyon sayesinde niş ürünler haline geldiği için, maliyeti ABD gibi uzak pazarlara gidebilmesini kaldırıyor. Bugünler de imalat sanayi için zor günler. "Pollyannacılık oynuyoruz, Türkiye'de işler çok iyi değil. Yurtdışı olmasa, ihracatım olmasa bu işi taşıyamayız" ifadesini kullanıyor. İç piyasada daralma olduğunu anlatıyor; ya işler bir türlü başlayamıyor ya da hızlı başlanıldığı zannedilen işlerde bağlantılar bir türlü yapılamıyor.

Fibrobeton Yönetim Kurulu Başkanı Dündar Yetişener, yakın coğrafyamızda yaşanan siyasi gelişmelerin ve dengelerdeki değişimin ekonomideki global riskleri her zamankinden fazla etkilediğini vurguluyor. "Gelişmeleri yakından takip ediyoruz" diyor ve Türkiye ekonomisinde büyümenin yavaşlamasının, döviz kuru, faiz oranlarının sanayi üretimini etkilediğini anlatıyor: "Yakın coğrafyamızda yaşanan gelişmelerin etkisiyle, yılın ilk yarısında yaşanan pazarlardaki bozulma ve sıkıntılara ek olarak temmuzdaki başarısız darbe girişimi de ihracatı olumsuz etkiledi. İnşaat malzemeleri ihracatı 2016 yılında gerileme eğilimini sürdürdü. Yılın ilk yedi ayında ihracat yüzde 14.1 düştü ve yıllık ihracat, 2015 Temmuz-2016 Temmuz arasındaki dönemde 15.57 milyar dolara geriledi. İç pazar siparişlerinin zayıf kalması, ihracatta görece aşağı yönlü iniş, iş dünyası ile birlikte tüketicilerin temkinli yaklaşım göstermeleri, büyük ve küçük tüm şirketleri olumsuz etkiledi. Üretimin, bağlı olarak istihdamın azalması yönünde eğilim gösteren sektördeki bu seyir, faaliyetlerdeki artışın yavaşlamasına neden oldu. Görünen o ki, güven ve beklentilerdeki toparlanma için biraz daha zamana ihtiyaç var."

Yetişener, bir başka tehlikeye daha dikkat çekiyor ve sektörün finansmanının ne kadarının yabancı kaynak olduğunun çok önemli olduğunu belirtiyor. Bu ortamda ya bu kaynak da korkar ve çekilirse... Yetişener, sektördeki kârlılık düşüşüne de vurgu yapıyor. "Biz inovasyonla karlılığımızı artırmaya çalışıyoruz. Bir artı koyarak ayrışıyoruz. Betonu cama takıyoruz örneğin, camı çekerken aşağıdan, Fibrobeton'u da monte etmiş oluyorsunuz. Bu maliyet avantajı getiriyor şirkete. O da bize yansıyor."

Alanında dünyanın en büyüğü Ar-Ge kadar avukata harcıyor

Dünyada bugün fiber katkılı beton üreticileri arasında Fibrobeton ciroda dünya üçüncüsü, kalıp portföyü ve teknoloji olarak ise dünya birincisi. Dündar Yetişener'in ideali, internette GRC (Glass Fiber Reinforced Concrete/Fiber Katkılı Beton) yazıldığında ilk olarak fabrikasının bulunduğu Düzce'nin çıkması. "Üniversiteye dersini koydurduk, çok ileri Ar-Ge yapılan bir fabrika kurduk" diyor Yetişener. En önemli sorunu ise ürettiği ürünün jenerik marka olması. Neredeyse Ar-Ge kadar bir miktarı, markasını korumak için harcadığını anlatıyor: "Ürünümüzü geliştirip ses geçirmez, mermi geçirmez, bombadan, depremden etkilenmez hale getiriyoruz. Türkiye’de ilk GRC üretimini, ilk monoblok pencere prekastını, dünyada ilk ısı yalıtımlı GRC olan Fibrofombeton’u, 9 şiddetinde depreme dayanıklı GRC’yi, şeffaf GRC’yi, Türkiye’de ilk ışık geçiren şeffaf beton Fibro-Transbeton’u, parıltılar yayan Fibro-Refl exbeton’u ve 3D GRC’yi biz ürettik. Kısaca Türkiye’de alanında yeni bir sektör yarattık. Ama bir bakıyoruz piyasada tüm fiber katkılı betonlar Fibrobeton olarak geçiyor. Markamı kullananlarla hukuki mücadele için neredeyse Ar-Ge yatırımı kadar para harcıyorum her yıl."

Babamla Koç Holding nedeni ile ters düştük

Yetişener "bakkalım olsun benim olsun diyen" bir girişimci. Risk alarak, babasının üst düzey yöneticilik yaptığı holdingde çalışmayı redderek girişimcilik macerasına atılmış. "Babam Vehbi Bey'in ilk 11 çalışanından biriydi. Ben Koç Holding'de çalışmak istemeyip kendi işimi kuracağımı söyleyince ters düştük. Babam, ölümünden bir yıl önceye kadar benimle konuşmadı o kapıyı reddettim diye."

Yetişener bugün alanında yaptığı inovasyonlarla tüm dünyada söz sahibi bir şirketin sahibi. Ortaklarından biri ise bir çalışanı. Fibrobeton'un yüzde 10 ortağı, ilk günlerde şirkete çalışmaya girmiş bir mühendis olan Muhammet Maraşlı. Uçak mühendisi. Yetişener, "O bizim şirketimizin beyni. Sistemi doğru kuracaksın. Biz çalışanlarımızı kardan değil tapudan ortak ediyoruz. Paylaşmayı bilirsen kimse gelip onu senden alamaz" diyerek kurguladığı yapıyı anlatıyor.

Katarlılarla kan uyuşmadı ortaklığa hala açık

Bugün 800 çalışanı bulunuyor Fibrobeton'un. "Devlete kesilmiş tek bir faturam yok" diyor Dündar Yetişener. Bundan 5 yıl sonrası için hedefini ise "Mümkünse bir kısmı İtalyan, bir kısmı Fransız da olur, bizim de, çocukların da içinde olduğu vakıfımsı bir yapıda, dünyada daha çok ülkede söz sahibi" olmak olarak anlatıyor. Çalışanları şirkete ortak etmeye devam edecek. Talipler çok. Katarlı bir şirketle "fl ört" süreci yürütülmüş ama olmamış, kan uyuşmamış. Dündar Yetişener, "Sadece para yetmiyor. Sektörün bir yerinde olmalı bizimle ilgilenen. Bu iş insanla yapılıyor, bu iş için Dündar Abi'nin de 20'nci kata çıkması lazım, bu iş için 'Dündar Abi'ye açıp anlatırım derdimi' diyebilmesi lazım çalışanın" diyor.

'ABD'de iki Türk gökdeleni için beton çalışıyoruz'

"Tam 19 yıl önce ABD’de Fibrobeton ürünlerini pazarlayan Fibrocon USA şirketini kuran Dündar Yetişener, Amerika'da küçük çaplı bir üretim de yaptıklarını anlatıyor. "Çok doğru bir şey yapmışım bu şirketi kurararak" diyen Yetişener bu dev pazarda işlerin büyüyeceğinin sinyalini şu sözlerle veriyor: "Şu anda bir Türk girişimcinin ABD'deki 50 kat üzeri 2 bina projesinin dış cephesini çalışıyoruz. Henüz birlikte çalışacağımız kesin değil. Ama çok gurur verici bir şey bu."