OYAK’tan demir-çeliğe 1,1 milyar dolar yatırım! Net sıfır için 2030’a kadar hedef...

Ece CEYHUN

İş dünyası için 2024 zor bir yıl­dı, 2025’e dair umut beslemek için de henüz erken. Süre gi­den belirsizlik ve rekabet daha çok koşmayı gerektiriyor. Tüm günlük çabanın dışında da sanayici için büyük bir değişim de var. Net sıfır…

Üretimi ve yatırımı yeniden şekil­lendiren net sıfır hedefi için çalı­şan ağır sanayinin en önemli oyun­cularından Erdemir, tüm yatırım kaslarını bir taraftan da sürdürü­lebilirlik hedefleri için çalıştırıyor. Nitekim, bu yıl Türkiye’de bir ilki gerçekleştirerek yüksek fırına hid­rojen enjeksiyonunu başarıyla ta­mamlayan Erdemir, devreye aldığı pilot Piroliz Tesisi ile kömüre al­ternatif yakıt geliştirmeye başladı. Yol haritasına uygun olarak 4’üncü Kok Bataryası da 2025 yılı başında hizmete girecek.

OYAK ve Erdemir yöneticileri­nin katılımıyla Karadeniz Ereğ­li’deki Erdemir tesislerinde dü­zenlenen toplantıda, Avrupa’nın ikinci, dünyanın sekizinci büyük çelik üreticisi olan Erdemir’in ya­tırım planları hakkında bilgi ve­rilirken, yeşil çelik üretim yolcu­luğunun ilk yılındaki çalışmalar anlatıldı. Ocak ayında yeşil dönü­şüm için yol haritasını açıklayan Erdemir, ham çelik üretiminde karbon emisyonunu 2030’a kadar yüzde 25, 2040’a kadar yüzde 40 azaltmayı, 2050’de net sıfır emis­yona ulaşmayı hedeflediği yeşil çelik yolculuğunda ilk yılı tamam­lamaya hazırlanıyor.

8 yıllık yatırım harcaması 4.5 milyar dolar

2024’ü 1,1 milyar dolarlık ya­tırım harcamasıyla kapatmayı planlayan Erdemir, 2030 yılı so­nuna kadar ise 3,2 milyar dolar­lık dönüşüm yatırımı planlıyor. Erdemir ve İsdemir Yönetim Ku­rulu Üyesi ve Murahhas Azası Mustafa Serdar Başoğlu, yeşil dö­nüşüm dahil son sekiz yılda yap­tıkları tüm yatırımların, ülkenin çelik kapasitesini korumayı ve sürdürülebilir üretimi sağlama­yı amaçladığını kaydetti.

Başoğ­lu, “Entegre tesiste çelik üreti­mi tüm dünyadaki üreticiler için farklı ve önemli bir konu. Bir en­tegre tesiste ortalama yatırım sü­resi 4,5 yıldır. OYAK Maden Me­talürji Grubu’nun 2016 yılından bu yana toplam yatırım harcama­sı 4,5 milyar doları buluyor. Ara­ya pandemi girdiği için bunun 3,4 milyar dolarlık bölümü son dört yılda gerçekleşti. Bingöl Avnik’te devam eden peletleme tesisi yatı­rımı yeşil dönüşüm yol haritamı­zın önemli bir parçası. Bu yatırım tamamlandığında yüzde 80-85 oranında kendimize yeterli hale geleceğiz” dedi.

Kapasite kullanım oranı yüzde 95

Üretim süreçlerinde yapılan iyileştirmelerle hem enerji ve­rimliliğini hem de kömür kul­lanımını kademeli olarak azalt­maya yönelik çalışmaların bir­biriyle uyumlu devam ettiğini vurgulayan Başoğlu, “2030 yılı sonuna kadar 3,2 milyar dolarlık dönüşüm yatırımı planladık. Bu yıl sonunu 1,1 milyar dolar değe­rinde yatırım harcaması ile ka­patacağız. Yeşil dönüşüm yatı­rımları da bunun içinde önemli yer tutuyor” diye konuştu.

Serdar Başoğlu halen Erde­mir’in kapasite kullanım oranı­nın yüzde 95 seviyesinde olduğu­nu ifade etti. “Türkiye’nin ihtiya­cı olan çeliği içeride üretmemiz gerektiğinin bilincindeyiz” diyen Başoğlu, bu yıl ihracat oranının da yüzde 20’in üzerine çıktığını, 54 ülkeye ihracat gerçekleştirildiği­ni kaydetti.

Dönüşümde Avrupa’nın 3 büyüğünden biri

Erdemir Genel Müdürü Niya­zi Aşkın Peker de çevre ve sürdü­rülebilirlik sorumlulukları doğ­rultusunda bu yılın başında açık­ladıkları Net Sıfır Yol Haritası’na değinerek “Avrupa Yeşil Mutaba­katı ile uyumlu olarak ton ham çe­lik başına karbon emisyonumuzu 2030 yılına kadar yüzde 25, 2040 yılına kadar yüzde 40 oranında azaltmayı, 2050’de net sıfır emis­yona ulaşmayı hedefliyoruz. Pro­seslerimizde yaptığımız iyileştir­me çalışmaları sonucunda kendi kaynaklarımızı kullanarak ener­ji verimliliğimizi en üst seviyeye çıkarmayı ve dışa bağımlılığımı­zı azaltarak küresel piyasalarda­ki rekabet gücümüzü korumayı amaçlıyoruz” dedi.

Belirledikleri yol haritasına uy­gun olarak bu yıl önemli bir dö­nüm noktasını geride bıraktıkla­rını ifade eden Peker, şu bilgileri verdi: “Yenilikçi çözümler ve ge­leceğe yatırım anlayışı ile Tür­kiye’de bir ilke imza atarak 1’in­ci Yüksek Fırın’a hidrojen enjek­siyonunu başarıyla tamamladık.

Avrupa’da benzer uygulamayı gerçekleştiren üç çelik üreticisin­den biri olarak, bu alandaki tek­nolojik alt yapıyı ülkemize ka­zandırmanın mutluluğunu yaşı­yoruz. Ayrıca biyokütleden yakıt ve karbon kaynağı üretimini he­deflediğimiz 7.000 ton/yıl biyokö­mür üretim kapasiteli pilot Piro­liz Tesisimizi devreye alarak kö­müre alternatif yakıt geliştirmeye başladık. Bu tesisimizle birlikte üretim sürecinde kullandığımız fosil yakıtları belli oranda ikame ederek emisyonlarımızı ve mali­yetlerimizi azaltacağız.

Bir son­raki adımda ise 4’üncü Kok Batar­yası’nı 2025 yılı başında devreye almayı hedefliyoruz. Bu yatırımı­mız Erdemir’in kuruluşundan bu yana aralıksız hizmet veren birin­ci ve ikinci bataryalarının yeri­ni alacak. Ek olarak yıllık 800 bin ton kapasiteli 4’üncü Kok Batar­yası, toz toplama filtre sistemleri ve yüksek seviye otomasyonu gi­bi birçok yüksek teknolojik özelli­ğe sahip olacak. Yeni batarya çev­re performansımızı ve kok üretim kalitemizi artırırken, ithal kok alı­mının azaltılmasını sağlayacak.”

Sürdürülebilirlik yatırımları kapsamında güneş enerjisi sant­rali projelerinin devam ettiğini kaydeden Peker, Erdemir olarak 775 megawatt, OYAK Maden Me­talürji olarak ise toplamda 2.036 megawatt kurulu güce sahip GES yatırımıyla 12 ilde, 17 farklı lokas­yonda yıllık 3.170.215 megawatt­saat üretim yapmayı planladıkla­rını bildirdi.

Yeşil dönüşüm yolculuğu kararlılıkla sürecek

OYAK Genel Müdürü Süleyman Savaş Erdem, toplantı için gönderdiği mesajda, Türkiye’nin küresel çelik gücü olan Erdemir’in, dünya çelik sektöründe yaşanan olumsuzluklara rağmen bu yılı büyük mesafe aldığı yeşil dönüşüm yatırımlarıyla tamamlayacağını bildirdi.

“Geleceğe yatırım” vizyonuyla Erdemir’in sektörüne öncülük ettiğini belirten Erdem, şunları kaydetti: “2024, tüm dünya için zor bir yıldı. Küresel büyüme üzerinde baskı devam ediyor. Dünyada talebin yavaşladığı ve ticaret savaşlarının tırmandığı bu dönemde 2025 ile ilgili belirsizlikler hâkim. Özellikle çelik üretiminde küresel gelişmeler dengeleri belirliyor. Çin’in çelik talebinin azalması, 2025 yılı için global ölçekte çelik sektörüne karşı ihtiyatlı bir duruş beklentisine sebep oluyor. Dünya ekonomisinde ve küresel çelik sektöründe yaşanan tüm dalgalanma ve kayıplar, kaçınılmaz olarak dünyanın sekizinci büyük çelik üreticisi olan ülkemizi ve yerli çelik üreticilerini de etkiliyor.

Ancak Erdemir bu ortamda kârlılık marjlarındaki daralmayı görece daha sınırlı tutmayı başarmıştır. Küresel çelik talebinde yaşanan ciddi düşüş ve artan operasyonel maliyetler sebebiyle bazı üreticilerden üretimi azaltma ve hatta üretimi belirsiz süre ile durdurma, istihdam kaybı gibi haberler gelirken, Erdemir, bu zorlu dönemde üretimi ve istihdamı koruyarak yatırımlarına kararlılıkla devam edip istikrarını muhafaza etmiştir. Belirsizliklere rağmen 2025’te de yüksek adaptasyon yeteneğimiz ve geçmiş tecrübelerimizle istihdam ve üretimi korumayı, yenilikçi çözümlerle aslında geleceğe yaptığımız yatırımlarımızı sürdürmeyi, yeşil dönüşüm yolculuğumuza kararlılıkla devam ederek Türk çelik sektörüne katkıda bulunmayı hedefliyoruz.”