Gelenek bozulmadı, Ege'nin en büyüğü yine Tüpraş oldu

KEZBAN KARABOĞA

İZMİR - Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO), 2015 yılı üretimden satışlara göre 100 büyük sanayi kuruluşunu açıkladı. EBSO üyesi olan firmaların rakamlarına göre İzmir'in en büyük sanayi kuruluşu yine TÜPRAŞ oldu. İlk 100 sıralamasında birinci olan Tüpraş bu yıl üretim rakamlarını açıklamadı, ikinci Petkim 4 milyar 234 milyon 369 bin lira üretimden satışla ikinci sırada yer aldı. Üçüncü sıradaki Philsa Philip Morris Sabancı da rakamlarının açıklanmasını istemedi. İzmir Demir Çelik listede dördüncü sırada yer alırken, beşinci sırada da Abalıoğlu AŞ Entegre tesisi şubesi yer aldı. JTI Tütün Ürünleri AŞ altıncı sırada yer alırken yedinci sıradaki firma da isminin açıklanmasını istemedi. Küçükbay Yağ AŞ sekizinci, Kocaer Madencilik AŞ Aliağa Şubesi dokuzuncu sırada yerini korudu. Geçen sene 10. sırada yer alan Özkan Demir- Çelik AŞ 11. sıraya gerilerken onun yerine CMS Jant ve Makine Sanayii AŞ geldi. Bu ilk 10 sıralamasındaki tek değişiklik oldu. Listede geçen yıl 12. sırada yer alan Koza Altın İşletmeleri'nin bağlı olduğu Koza İpek Holding yönetimine kayyum atanmasının ardından 100 büyük listesinden düştü. 

EBSO, 100 büyük sanayi kuruluşu arasında Ar-Ge çalışması yapan 50 şirket var. İlk 100 arasında 81 firma kar bildiriminde bulundu, 19 firma zarar bildirimi yaptı. 100 büyük sanayi kuruluşunun 25'i yabancı sermayeli olduğu bilgisini paylaştı. Listesindeki şirketlerin 73 tanesinin üretim yeri sadece İzmir oldu. 16 tane firma konsolide, 11 firmanın da üretimi de bölge ağırlıklı. İlk 100 firma içinde geçen yıla göre; 36 firmanın sırasında yükseliş, 41 firmanın sırasında ise düşme yaşandı. Dokuz firma sırasını korudu, 14 firma da listeye yeni giriş yaptı. 

Şirketler al-sat'a yöneldi üretim düştü, istihdam arttı 

EBSO ilk 100 büyük listesinin 34 yıldır açıklanmaya devam ettiğini belirten EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, sanayicilerin bir yıllık üretim rakamlarını değerlendirdi. Yorgancılar şöyle konuştu: "100 firmanın toplam üretimden satış rakamları 48 milyar 074 milyon 273 bin lira oldu. 100 büyük firmanın yüzde 76.1'i kimya, gıda ve demir- çelik sektöründe yoğunlaştı. Firma performansları açısından 2014 yılına göre üretim ciro değişimleri yakın çıkmakla birlikte özellikle bilanço zararının yeniden çok yüksek seviyelerde gerçekleştiğini görüyoruz. Kurların etkisi ile üretim dışı diğer gelirlerde de yüzde 46'lık azalma dikkat çekicidir. 2015 yılında 100 büyük firmanın toplam satışları içinde diğer satışların payı artarken, üretimden satışların payında 2 puanlık bir gerileme kaydedildi. Al-sat'a olan eğilim çok net gözlenmektedir. 100 büyük firmanın istihdamındaki artış eğilimi devam etmiş ve 2015 yılında istihdam yüzde 11.7 oranında artarak 63 bin 600 kişiye ulaşmıştır." 

Türkiye'de yaşanan üretim, ihracat ve ithalattaki düşüşün İzmir'deki sanayicileri de etkilediğini aktaran Yorgancılar, "İhracat ve ithalatta düşüş var. Bu sanayicinin risk alarak istihdama katkı sağlamak gayretinde üretime devam ettiğinin göstergesidir" diye konuştu. 

İmalatın büyümeye katkısı yeterli değil 

Türkiye'nin 2015 yılı makroekonomik ortamını da değerlendiren Yorgancılar, 2015'i kötünün iyisi bir yıl olarak niteledi ve imalatın büyümeye katkısının istenilen oranlarda gerçekleşmediğini belirtti. Yorgancılar, "2015 yılında seçimler, terör olayları, komşularla ilişkilerdeki gerginlik derken; ekonominin ikinci planda kaldığı, özel sektör yatırımları ve imalat sanayinin desteklediği büyüme yerine iç tüketimin desteklediği bir büyüme gerçekleşti. 2015 yılı kötünün iyisi bir yıl oldu. Çin ve Hindistan gibi büyük ekonomilerin büyüme oranlarındaki düşüş dünya ekonomisinin büyümesini de olumsuz yönde etkiledi. Ancak buna rağmen Türkiye'nin yüzde 4'lük büyümeyi gerçekleştirmesi başarılıdır ancak hedefimiz yüzde 4 değildir. Türkiye, daha yüksek büyüme oranlarını gerçekleştirebilecek yapıya ve girişimciliğe sahip bir ülkedir" diye konuştu.

Türkiye'nin başını kaşıyacak vakti yok 

Ar-Ge yatırımlarının önemini ve yeni sanayi teknolojilerindeki gelişmeleri aktaran EBSO Başkanı Yorgancılar, "Ar-Ge sanayici için çok önemli. Sayın Fikri Işık ile yaptığımız Almanya ziyaretimizde teknolojik gelişmelerin ne düzeyde olduğunu gördük. Yeni sanayi 4.0'ın içerisinde mutlaka yer almamız lazım. Bizim o kadar çok işimiz var ki, Türkiye'nin başını dahi kaşıyacak vaktinin olmadığı bir dönemde yer alıyoruz. Türkiye'nin yaş ortalaması bugün 30, 2023'te 34'e çıkacak. Biz bu 4 yılı kayıp olarak mı değerlendireceğiz? Bizim öncelikle genç nüfusta eğitimi artırmamız lazım. Sanayi 4.0 için öncelikle eğitim 4.0 olmalı. Sanayi 4.0'ı gerçekleştirecek eğitim seviyesini mutlaka gerçekleştirmemiz lazım" şeklinde konuştu.

İflas erteleme moda oldu, kare kodlu çek uygulaması gelmeli

Yorgancılar son dönemde artan iflas ertelemeler ile ilgili olarak ise bunun bir ‘moda' haline geldiğini belirtti. Ender Yorgancılar, "Buna çözüm bulunması gerekiyor. Ticari sistemi rencide ediyor. Kare kodlu çek uygulamasının gelmesi lazım. Bunun zorunlu hale gelmesi lazım.Alacakların sigortalandırılması gerekiyor" dedi.

Bu kadar yüksek faizlerle kimse yatırım yapmaz 

Merkez Bankası'nca ikinci kez gerçekleştirilen faiz indirimlerinin banka kredilerine yansımadığını ifade eden Ender Yorgancılar, "Merkez Bankası ikinci kez faiz indirimini gerçekleştirdi. Ancak aynı düşüşü bankalarda göremiyoruz. Bankalardaki faiz oranları aşağı inmedikçe firmalardaki finansman giderleri sürekli artmakta. Yüzde 15-16 kredi oranlarıyla kimse yatırım yapmaz. Sanayicinin karlılığının düştüğü ortamda para kazanmak zor. Faiz indirimlerinin banka kredilerine mutlaka yansıması lazım" dedi. 

Üretmediğimiz müddetçe gelişemeyeceğiz 

Başbakan Binali Yıldırım'ın İzmir milletvekili olmasının İzmir'in gelişmesi için önemli bir fırsat olduğunu vurgulayan Yorgancılar, "Sayın Başbakan grup konuşmasında ‘Ekonomi sadece bankacılık değil, ticaret değil, üretmektir' dedi. Bu söz çok önemli. Hükümet olarak sanayinin desteklenmesini vurguluyorsak son derece olumlu bakıyoruz. Türkiye, ihracatının yüzde 92'sini sanayi ürünlerinden yapıyor. Üretmediğimiz müddetçe gelişemeyeceğiz. Üretim yoksa kalkınma hayaldir" ifadelerini kullandı.