'ESK sanayiciden de süt tozu almalı'

Ali Ekber YILDIRIM

İZMİR - Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Derneği (SETBİR) et ve süt konusunda 5 konuda düzenleme yapılmasını istedi. Bu taleplerini de rapor olarak Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik’e sundu. SETBİR’ in talepleri arasında sanayicilerin elindeki süt tozu stoklarının satın alınması, okul sütünün eğitim-öğretim yılı boyunca uygulanması, çiğ süt fiyatının kaliteye göre belirlenmesi, Et ve Süt Kurumu’nun İstanbul’a yönelik karkas et satışının yaygınlaştırılması ve besilik dana ithalatının bir komisyon tarafından yapılması var.

Taleplerini DÜNYA’ ya değerlendiren SETBİR Yönetim Kurulu Başkanı Tarık Tezel şu bilgileri verdi: “Sayın Bakan'a önerilerimizi anlattık. Çok olumlu bulduğunu söyledi. Görüş ayrılığı yok. Somut ve yapılabilir öneriler yapıldığında Sayın Bakan bunları uygulamaya koyma konusunda çok samimi ve kararlı tutum içerisinde. Bu sektör açısından çok önemli. SETBİR olarak amacımız üreticinin, sanayicinin ve ülkenin yararına bir çalışma yapmak. Süt ve et sektöründeki sorunlara çözüm aramak.”

ESK sanayiciden de süt tozu alsın

Et ve Süt Kurumu’nun çiğ sütte piyasaya müdahalesini olumlu bulduklarını belirten Tezel: şöyle konuştu: “Türkiye’de süt fazlası yok. Mevcut üretimin iki katını tüketecek bir potansiyel var. Son iki yılda çiğ süt arzı, mevcut talebin çok üstünde. Ancak, bu görece soruna rağmen arz fazla değil. Dönemsel olarak talepteki daralma sektörü olumsuz etkiliyor. Uluslararası piyasalarda da sektörün içine girdiği talep daralmasıyla süt tozu fiyatları ülkemizdekinden çok düşük. Bu nedenlerle uluslararası piyasalarda rekabetçi olunamadığından, rekabetçi fiyat yapısının oluşturulmasına ihtiyaç var. Ancak bu, içerideki üretici fiyatlarını düşürmekten geçmemeli. SETBİR olarak fiyatların düşürülmesine karşıyız. İç talep beklendiği kadar artmadığı için arz fazlası, şirketlerde ciddi stoklara yol açtı. Bir taraftan özel sektörün, diğer taraftan ESK’nın süt tozu stokları birikmekte ve Türkiye uluslararası piyasada kendi kendine rakip olmakta. Bu ülkemiz aleyhine işleyen rekabet yapısından kurtulmak için ESK’nın regülasyon görevini, piyasadan Ulusal Süt Konseyi çiğ süt fiyatları ile satın alma yapan işletmelerden süt tozu alarak ve uluslararası piyasalara ihracat yaparak gerçekleştirmesini bekliyoruz.”

Süt tozu tek elden ihraç edilsin

Sütçülüğün devamı için fiyat istikrarının önemli olduğuna değinen Tezel, çiğ sütü, Ulusal Süt Konseyi’nin açıkladığı referans fiyattan alan sanayiciden süt tozu alımı yapılmasının ve tek elden ihracatının ESK'nın da elini güçlendireceğini söyledi. Tezel: “Bu çözüm ESK’nın üzerindeki, sütün toplanması ve işlenmesi yönündeki zorluklardan kaynaklanan yükü azaltacaktır. Sadece Ulusal Süt Konseyi’nin belirlemiş olduğu fiyattan süt satın alan işletmelerin süttozlarını alarak ihracatın ESK tarafından yapılması, uluslararası piyasalarda da ESK tarafından tek elden yapılacak bir arzla ulusal rekabetçiliğimizi artıracaktır. Böylece süt işletmeleri arz fazlası sütlerini süt tozuna çevirebilecek, rayici üzerinden ESK’ya devredebilecek, piyasada üretimin kısıtlanması engellenecek, üreticinin sütünün fiyatı düşmeyecek ve sütü yerde kalmayacak. ESK’nın süte müdahalesi kapsamında ortaya çıkan krema ve tereyağı stoklarının değerlendirilmesi sürecinde, aynı zamanda sanayiciye mevcut dönemde büyük yük getiren peynir stokları için de AB ülkelerinde olduğu gibi “depolama yardımı” modelinin uygulamaya alınması, özellikle üretici kesimini rahatlatacaktır” dedi.

Okul Sütü Programı uzun süreli olmalı

Tarık Tezel, sütte arz talep regülasyonunun önemine işaret ederek, ”Bu soruna çözüm için “Okul Sütü Programı” uygulanıyor. Çocuk yaşta süt tüketim alışkanlığı kazandırılması ve o yaşlarda süt tüketimi sağlıklı nesiller için çok yararlı. Bu inançla, okul sütü programının tek dönemlik değil okulların açık olduğu sürece uygulanmasını istiyoruz” diye konuştu.

Kaliteye göre fiyat verilsin

“Süt sektörünün en temel sorunlarından birisinin kalite bazlı üretim ve kalite endeksli fiyatlandırmanın yasa ve yönetmeliklere bağlanmamış olmasıdır” diyen Tezel, çiğ süt üretiminde kalite seferberliğine ihtiyaç olduğunu ve bakanlığın da hazırlık yaptığını söyledi. Tezel, “Bu kalite maliyetleri ile uluslararası piyasalarda rekabet edilemediği gibi iç piyasada da bu yapı haksız rekabete yol açıyor”dedi.

Karkas et satışı yaygınlaştırılsın

Et ve Süt Kurumu’nun İstanbul’da faaliyet gösteren Kasaplar Federasyonu’na üye kasaplara, Türkiye Yemek Sanayicileri Dernekleri Federasyonu’na üye yemek şirketlerine, Türkiye Perakendeciler Federasyonu’na üye yerel market zincirlerine ve kırmızı et sanayi alanında faaliyet gösteren işletmelere ithal taze karkas dana eti satışı yaptığını hatırlatan Tezel, bu uygulamanın Anadolu’ya da yaygınlaştırılmasını istediklerini söyledi.

Dana ithalatı için komisyon kurulsun

Bakanlar Kurulu kararı ile Et ve Süt Kurumu’na sıfır gümrük vergisiyle besilik dana ithalatı yetkisi verildiğini, özel sektör için besilik dana ithalat vergi oranlarının ise yüzde 15’ten yüzde 60’a çıkarıldığını vurgulayan Tezel, “Besilik hayvan ithalatının ESK üzerinden yapılmasını destekliyoruz. Ancak hayvan seçiminde sektörle birlikte bir komisyon oluşturulması, ESK üzerinde sorumluluk kalmaması açısından daha doğru olacaktır.Bu sayede daha kaliteli hayvan gelecektir” önerisinde bulundu.

Düzenleme istenen konular

1- Et ve Süt Kurumu sanayiciden de süt tozu alsın ve ihraç etsin

2- Okul sütü dönemlik değil, okulların açık olduğu sürece uygulansın

3- Çiğ süt fiyatı kaliteye göre belirlensin

4- Et ve Süt Kurumu’nun İstanbul’a yaptığı et satışı Anadolu’ya da yaygınlaştırılsın

5- Besilik dana ithalatı özel sektörün katılımı ile komisyonca yapılsın