Çelebi Havacılık, 5 yıl içinde global marka olacak

YAKUP SAYAR / UĞUR YILMAZ

BORSA / FİNANS SERVİSİ - Çelebi Havacılık Holding CEO’su Onno Boots, “2014’te işlerimizi hem Avrupa’da hem de Türkiye’de büyüttük. İkinci pazarımız Hindistan’a sağlam bir şekilde yerleştik. Çelebi için bir sonraki adım global marka olmak. Çelebi olarak ilk hedefimiz Türkiye’nin çevre ülkelerinde, Ortadoğu ve ötesinde büyümek. İlerleyen dönemde de Hindistan’ın ötesinde büyümeyi ve Asya’ya doğru uzanmayı planlıyoruz” dedi. Boots, dengeli bir portföye sahip olmayı hedeflediklerini ve şu an işlerinin yarısını Türkiye’nin diğer yarısının ise yabancı piyasalardan geldiğini açıkladı. 

Onno Boots, Çelebi Havacılık Holding’in başına 2014 yılının son çeyreğinde geçti. Uzun yıllar Asya Pasifik bölgesinde dünyanın önde gelen lojistik ve havacılık şirketlerinde üst düzey yöneticilik yapan bir isim Boots. Son olarak da TNT’nin Asya-Pasifik Bölgesi CEO’luğunu yapan Hollandalı Boots, Çelebi olarak Avrupa’da Frankfurt’ta güçlü bir merkeze sahip olduklarını ve İstanbul’a yapılacak 3. Havalimanı ile Ortadoğu’yu içine alacak şekilde güçlü bir hub oluşturmak istediklerini anlatarak “Asya’da da bir merkez kurarsak dünya ticaretinin çok büyük bir bölümünü üstlenebilecek hale gelebiliriz. Dünyadaki üretimin büyük bir kısmı Asya’da gerçekleştiriliyor. Bu nedenle tedarik zincirleri genellikle Asya’dan başlıyor. Dolayısıyla Asya’da da bir merkeze sahip olmanız gerekiyor. Asya’da kuracağımız merkez için öncelikli olarak Kuzey Asya’yı araştırıyoruz ama Güneydoğu Asya’da da olabilir. Spesifik bir ülke yerine ticaret akışının yoğunluğuna göre ve Çelebi’nin nasıl konumlandırılacağına göre bir karar vereceğiz” dedi. 

Boots, Çelebi’yi Türkiye’nin global markası haline getireceklerini vurgusunu yaparken 5 yıllık planda masada satın alma seçeneğinin de aktif bir şekilde kullanılabileceği 3 ana bölümden oluşan bir büyüme stratejisi olduğunu söyledi. 

Onno Boots, bu yıl yüzde 15 civarında büyümeyi hedefl ediklerini ve bu büyümenin nereden geleceğine bakıldığında ise Türkiye piyasasının yaklaşık yüzde 10 büyüdüğünü, Hindistan piyasasının ise yüzde 30-35 civarında büyüdüğünü ve bu sayede yüzde 15 civarında büyüyecekleri öngörüsünde bulundu. Boots, Çelebi 800 milyon dolarlık büyüklüğe ulaşmak istediklerini aktardı. 

3 bölümden oluşan 5 yıllık planın detayları 

Onno Boots, global marka olmak için hazırladıkları ana stratejinin 3 ana bölümden oluştuğunu da aktardı. 

“Organik olarak büyümek, bölgesel olarak büyümek ve servisler bazında büyümek istiyoruz” diyen Boots, “Şu anda organik olarak büyümenin yollarını araştırıyoruz. Kârlı bir iş yapıyoruz, dolayısıyla şirketimizi nasıl daha kârlı hale getiririz diye araştırıyoruz. Çelebi’yi global olarak geliştirmek için elde ettiğimiz gelirleri nasıl kullanabileceğimize bakıyoruz. Uzun dönemli hedefl erimize ulaşmak için inorganik ve satın almalar yoluyla büyümek istiyoruz” dedi ve detayları şu ifadelerle aktardı: “Kargoya yoğunlaşmamız gerekiyor. Kargo büyümeye açık ve kârlı bir alan. Çelebi’nin global olarak kargoda çok daha güçlü bir konuma ulaşması gerekiyor. Stratejimizin ikinci adımı ise hedefl erimize nasıl verimli bir şekilde ulaşacağımız üzerine. İlk olarak kalite üzerine odaklanmamızı devam ettirmemiz gerekiyor. Ayrıca eskiyen donanımlarımızı da yenilememiz gerekiyor. IT yatırımlarımızı artıracağız ve verimliliğimizi artıracağız. Üçüncü adımımız ise iş gücümüz hakkında. Buradaki hedefimiz Çelebi’yi insanların en çok çalışmak istediği şirketlerden biri haline getirmek. Piyasadaki en iyi isimlerle çalışmak istiyoruz. Onları peşine düşüp bünyemize katıp geliştireceğiz. Yüksek çalışan kalitesi sayesinde elde edeceğimiz başarılar sürdürülebilir olacak.”

Satın almada 50 milyon dolarlık şirketlere bakacak 

Satın alma fırsatlarına yönelik hedefl erini de aktaran Onno Boots, ilk olarak Türkiye’nin çevresindeki fırsatları araştırdıklarını söyledi. “Bu bölgenin dışında da fizible satın alma fırsatları olursa değerlendirebiliriz” diyen Boots sözlerini şöyle sürdürdü: “Görece olarak daha küçük şirketleri satın almayı planlıyoruz. Hacimsel olarak 50 milyon dolar civarındaki şirketleri satın alabiliriz. Bu satın almaları finanse edebilmek için ideal bir şirkete sahibiz. Çelebi’de hem aile hem de fon ortaklığı bulunuyor. Şirketin ortakları arasında hem girişimciler hem de finansörler bulunuyor. Dolayısıyla ideal bir kombinasyona sahibiz. Bu da başarının anahtarı olabilecek bir durum.” 

Hindistan ikinci büyük pazar, Asya-Pasifik’te fırsat bakıyor 

Türkiye dışında en büyük ikinci piyasalarının Hindistan olduğuna dikkat çeken Onno Boots, “Hindistan çok hızlı büyüyen bir piyasa. Ülkenin uluslararası yolcu trafiğinin büyük bir kısmını biz üstleniyoruz. Hindistan’da 2 ya da 3 yeni uluslararası bölgede yer almak istiyoruz. Ülke içinde büyümek için araştırmalarımızı sürdürüyoruz. Ayrıca Asya-Pasifik bölgesinde büyük fırsatlar olduğunu biliyoruz” dedi.

İran radarında ama kısa vadede yatırım düşünmüyor 

İran’a yönelik gelişmelerin faaliyet gösterdikleri sektöre olan etkisini de değerlendirirken Boots, “Satın alma stratejimiz çerçevesinde bu ülkede fırsat görürsek alım yapabiliriz. Ayrıca bölgenin yapısı nedeniyle özelleştirmeler de iyi fırsatlar çıkarıyor. Fakat işinizi belli bir kalite düzeyinde yönetebilmek için alanınız sınırlı. Dolayısıyla kısa vadede İran’a yatırım yapmayı düşünmüyoruz.

Doğal bir 'hedge' mekanizması var

Onno Boots, para piyasalarındaki dalgalanmayı değerlendirirken “Biz işimizi dünyanın farklı ülkelerinde farklı para birimleri ile yürütüyoruz. Bu nedenle risklerimizi dengelemek noktasında doğal bir hedge’e sahibiz" dedi. Türkiye ekonomisinin yüzde 3 seviyelerinde büyümesinin beklendiğine de işaret eden Boots, bu rakamın bugünkü piyasa koşullarında bir çok Avrupa ülkesine göre 2 ya da 3 kat daha hızlı büyüme demek olduğunun da altını çizdi. Boots, “Bakış açınıza göre bardağın yarısı boş ya da yarısı dolu diyebilirsiniz. Ben yarısını dolu görüyorum. Yüzde 3 çok iyi bir rakam. Bir yabancı gözüyle Türkiye’ye baktığımda dayanıklı bir ülke görüyorum. Türkiye ekonomik dalgalanmalarla çok daha iyi baş ediyor” diye konuştu.

3'üncü havalimanı için herkes ortak hareket etmeli

Onno Boots, 3.Havalimanını yalnızca bir havalimanı ve trafik yaratma projesi olarak görülmemesi gerektiğini de vurguladı. Boots, “Singapur küçük bir ülke olmasına rağmen yolcu ve kargo taşımacılığı için Asya’daki en büyük merkezi kurabildi. Eğer onlar bunu yapabiliyorsa, Türkiye de aynısını yapabilir. Ortak hedef bu olmalı. Ülkedeki bütün taraflar, bakanlıklar, havayolu otoriteleri, kargo şirketleri 3. Havalimanını yolcu ve kargo taşımacılığı için bir ana nokta haline getirmek için fikir birliği için hareket etmeli” dedi.

Memleket denilince aklına hanımın memleketi geliyor

Onno Boots’un Çelebi’ye gelmesinde en önemli faktör farklı ve önü açık bir sektörde çalışmak olmuş. Boots’a ‘memleket’ dediğimizde hemen Singapur diyor. Hollandalı Boots’un Singapur demesinin nedeni ise eşinin Singapurlu olması. Son 16 yılını da Asya’da geçirmiş. Boots, kariyeri boyunca bir çok satın alma ve birleşme projesinde çalışmış. Asya’da yatırım yapmak isteyen şirketlere danışmanlık ve bu şirketlerin network, tedarik zinciri ve ulaşım ağlarını kurmalarında aracılık yapmış. Çelebi, ‘Türkiye’ye gelirmisin?’ diye sorduğunda Boots, TNT’nin Asya-Pasifik Bölge CEO’luğundan ayrılma kararını da kolay vermemiş “Bir şirkette 25 yıllık kariyer demek, artık orada ne isterseniz yapabileceğiniz anlamına geliyor” diyen Boots, “Kariyerime 10 yıl daha devam edeceksem yeni bir girişimde bulunabilirim diye düşündüm. Burada farklı bir ülkede, farklı bir kültür deneyimi yaşamak, farklı bir sektörde çalışmak, büyüme için önü açık bir sektörde çalışmak benim için büyük bir çekim kaynağıydı. Bana 9 ay önce Türkiye’de çalışacağımı söyleselerdi muhtemelen gülüp geçerdim çünkü hiç böyle bir şey planlamamıştım. Fakat burayı çok sevdim. 6 aydır buradayım ama şimdiden evimdeymiş gibi hissediyorum” yorumunu yapıyor