Esra ÖZARFAT/Kezban KARABOĞA
BURSA - Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) tarafından bu yıl 15'incisi gerçekleştirilen "Bursa'nın 250 büyük firması" araştırmasının sonuçları açıklandı. Bursalı büyük şirketlerde satışlar ve çalışan sayısı artarken satış karlılığı ve verimliliğin düştüğü gözlendi. 2011 yılı sonuçlarında ilk sırayı 7,7 milyar TL'lik ciro ile Tofaş Türk Otomobil Fabrikası aldı.İkinci sırada 7,6 milyar lira ciro ile geçen yılın birincisi Oyak Renault yer alırken üçüncü firma 2,1 milyar lira ciro ile yine Borçelik Çelik Sanayi AŞ oldu.
Bursa'da 2011 yılında 250 büyük firmanın net ciroları yüzde 26.8'lik artışla 51.4 milyar , brüt katma değerleri yüzde 18.2'lik artışla 6.7 milyar lira, öz sermayeleri yüzde 8.6'lık artışla 13.5 milyar lira, net aktifleri toplamı yüzde 19.6'lık artışla 36.4 milyar lira olurken vergi öncesi dönem karları yüzde 10.7'lik artışla 2.3 milyar lira olarak gerçekleşti. En büyük 250 şirketin toplam ihracatları yüzde 10.3'lük artışla 10.7 milyar dolar olarak şekillenirken ücretle çalışanlar ortalaması yüzde 15.3 artışla 119 bin 516 kişi ve üretimden satışları da yüzde 26.9'luk artışla 37.9 milyar lira oldu.
Otomotiv tüm göstergelerde lider
250 firmanın'nın içinde otomotiv ve yan sanayi 65 firmayla bütün göstergelerde liderliğini korudu. Bunun ardından 57 şirketle tekstil ve konfeksiyon, 36 şirket ile de gıda, tarım ve hayvancılık geldi. 250 firma içinde sektör bazında 2011 yılını en iyi geçiren sektörler, makine, metal ve tekstil ve konfeksiyon sektörü oldu. Makine ve metal sektörü'nün cirosu yüzde 42.3 artarken dönem karı ise yüzde 32.7 arttı. Tekstil ve konfeksiyon sektörünün satışları yüzde 31.2, dönem karı ise 32.7 arttı. 250 firma içersinde 2010 yılında 50 firma yer alırken bu sayı 2011 yılında 47'ye düştü. Bursa'da yabancı sermayeli toplam 568 firma var. Yabancı sermayeli firmaların en çok yer aldığı sektörler içersine 31 firmayla otomotiv yer alıyor.
'Kar eden şirket sayısı 222'den 203'e geriledi'
BTSO Başkanı Celal Sönmez, Bursa'nın büyük şirketlerinin AB'deki daralmanın bütün olumsuz etkilerine rağmen Türkiye ortalamasından daha fazla büyüdüğünü belirterek, "Zorlaşan koşullar, artan rekabet ve kurdaki oynaklık, ciroda yakalanan performasın karlılığa aynı ölçüde yansımasını engelledi, kar eden şirket sayısı 222'den 203'e geriledi' diye konuştu. Sönmez, büyük resme bakınca geçen yıl Bursalı büyük şirketlerde satışların ve çalışan sayısının arttığını ancak satış karlılığının ve verimliğin düştüğünü, ihracatın gerilediğini, borçluluğun bir miktar artığını ifade etti.
Buna rağmen Bursa'nın Türkiye ortalamasının üzerinde bir performans sergilediğini kaydeden Sönmez, daha sağlam bir gelecek için verimlilikten ihracata ülke çeşitlendirmesine kadar pek çok önemli adımın atılması gerektiğine dikkat çekti.
'2011 yılını net ithalatçı kapattık'
Bursa'nın Türkiye'nin orta ve ileri teknoloji üretim merkezi olduğunu svurgulayan Sönmez, "Bu nedenle ihracatımızın 4'te üçünü gelişmiş ülkelere yapıyoruz. Ancak AB'deki derin kriz, aslında avantajımız olan teknoloji seviyemizi bir anda dezavantaj haline getirdi. Daha düşük teknolojiyle üretim yapan bazı iller Avrupa pazarındaki daralma nedeniyle hızla alternatif pazarlara yönelirken bizim hareket alanımız kısıtlı kaldı. 2010 yılında Bursa'nın toplam ihracatında AB ülkelerinin payı yüzde 78 iken geçen yıl bu oran yüzde 68'e indi. 2011 yılını ne yazık ki net ithalatçı olarak kapadık" dedi.
'2012 yılı pek parlak bir yıl değil'
Basın toplantısı sonrasında gazetecilerin gündeme dair sorularını da yanıtlayan BTSO Başkanı Celal Sönmez, 2012 yılının pek parlak bir yıl olmadığını söyledi. Bursa'nın ihracatında 2012'nin ilk 5 ayında, 2011'in aynı dönemine yüzde 5,5'lik küçülme oldu. Türkiye ortalaması yüzde 12 artarken, yani bu üzücü ama yapacak bir şey yok. İç pazarda da yavaşlama var. Bizim en önemli pazarlarımızdan biri AB idi. Orası daralırken çok fazla da sihirbazlığa gerek yok, dedi. Bizim de dinamizmimizi kaybetmeden çabamızı göstermemiz lazım" dedi.
İlk 10 firma (TL)
*Tofaş Türk 7.713.958.721 TL.
*Oyak Renault 7.602.337.606 TL.
*Borçelik 2.143.881.311 TL.
*Bosch 1.808.068.123 TL.
*Sütaş 1.063.420.383 TL.
*Korteks 783.546.735 TL.
*Karsan 746.969.913 TL.
*Componenta 657.973.576 TL.
*Türk Prysmian 652.943.730 TL.
*Asil Çelik 627.368.129 TL.
İhracatta öne çıkan (dolar)
1-Oyak Renault 3.213.577.377
2-Tofaş Türk 2.410.866.138
3-Bosch 828.989.416
İstihdamda öne çıkan (kişi)
1-Tofaş Türk 7.758
2-Oyak Renault 6.043
3-Bosch 5.545
Dönem karına göre ilk 3 (TL)
1-Oyak Renault 333.551.473
2-Tofaş Türk 277.443.633
3-Korteks 138.006.456