Bursa'nın en büyüğü OYAK Renault

BURSA (DÜNYA) - Türkiye’de sanayinin rekabetçiliğini artıracak 2. nesil reformların hayata geçirilmesi gerektiğini belirten BTSO Başkanı İbrahim Burkay, sıcak paraya değil, ülkeye doğrudan gelecek yabancı yatırıma ihtiyaç olduğunu söyledi. 

Bursa’daki 250 Büyük Firma Araştırması 2013 Yılı Sonuçları’nda toplam ciroya göre Oyak Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş., 8 milyar 648 milyon 504 bin TL ile ilk sırada yer aldı. Tofaş ise 7 milyar 353 milyon 114 bin TL ile ikinciliğini korudu. Bosch Sanayi ve Tic. A.Ş. 2 milyar 542 milyon 447 bin lira ile üçüncü sırada yer alırken, geçen yıl beşinci sırada yer alan Borçelik Çelik Sanayi Ticaret A.Ş. bu yıl dördüncü sırada yer aldı.

Geçen yıl dördüncü sırada bulunan Uludağ Elektrik Dağıtım A.Ş., bu yıl ilk 10 içerisinde yer alamadı. Bursa’nın 250 büyük firması arasında 1.6 milyar lira ile Sütaş beşinci, 917 milyon lira ile Bursa Eczacılar Kooperatifi altıncı, 841 milyon lira ile Karsan yedinci, 746 milyon lira ile Türk Prysmian Kablo sekizinci, 708 milyon lira ile Korteks dokuzuncu, 674 milyon lira ile Özdilek Alışveriş Merkezleri ise onuncu sırada yer aldı. 4 bin firmanın anket çalışmasına katıldığı ve bin firmanın değerlendrimeye alındığı çalışmada listeye 10’u tekstil sektöründen olmak üzere 33 firma yeni giriş yaptı. Geçen yıl bu rakam 28’di. 

Ciro ve ihracat arttı, karlılık geriledi

Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Burkay, Bursa’nın 250 büyük firmasının açıklandığı basın toplantısında temel göstergeler içinde üretimden satışlar, ciro ve ihracatın reel olarak arttığını, istihdamın sınırlı yükseldiğini, buna karşılık karlarda gerileme yaşandığını vurguladı. Burkay; “Küresel pazarlara yönelik üretim kapasitesine ve rekabet gücüne sahip olan Bursa’da firmalarımızın ciro, satış ve ihracat rakamları AB ve gelişmiş ekonomilerdeki toparlanma ile birlikte arttı.

Buna karşın küresel mali piyasalarda yaşanmaya başlanan mali sıkılaştırma ile döviz kurlarının ve faizlerin artması ise Bursalı firmaların kârlarını olumsuz yönde etkiledi. Mutlak karlar, kar eden firma sayısı ve karlılık oranları düşmüştür. Kar eden firma  sayısı 252’den 210’a, karlılık oranı ise yüzde 5.06’dan yüzde 4.21’e gerilemiştir. İhracat artarken, yani daha yüksek iş hacimlerine ulaşırken karlarımız maalesef gerilemiştir. İlk 250 firmanın kar toplamları 2013 yılında 1.3 milyar dolar oldu. Burada önemli olan birkaç büyük firmanın karlılıklardaki düşüşü genel tabloyu da olumsuz etkilemektedir.

Bursa’daki 250 Büyük Firma’nın net aktifleri 2013 yılında yüzde 17, üretimden satışları yüzde 10.9, ciroları yüzde 8.1, istihdamları yüzde 2.4 arttı. Bursalı firmaların son 10 yılda ciro toplamları üç kat arttı. 2013 yılında firmaların ciro toplamı 31 milyar dolar olarak gerçekleşti” dedi. 

“Doğrudan sermayeye ihtiyacımız var”

Sektörlerin performansının ekonomik büyüme ile mali istikrardan önemli ölçüde tkilendiğini, orta ve uzun vadeli hedef içerisinde sektörlerin rekabet gücünü artıracak yapısal önlemlerin alınması gerektiğine vurgu yapan Burkay, özellikle 2. nesil denilen ve sanayinin rekabetçiliğini artıracak reformların hayata geçirilmesi gerektiğine işaret etti. Türkiye’deki en büyük sıkıntının tasarruf olduğuna değinen İbrahim Burkay, tasarruf olmadığı için başta Ar-Ge olmak üzere pek çok yatırımın yapılamadığını ifade etti.

Firmaların sadece teknoloji yenilemekle kalmayıp, kapasite artırımına da gitmesi gerektiğini dile getiren Burkay, yatırım için gerekli olan sermaye birikimi yoksa, Türkiye’nin doğrudan yatırıma gelecek olan yabancı sermayeye ihtiyacı olduğunun altını çizdi.

İbrahim Burkay; “Sıcak paraya değil, üretime ve ihracata katkı koyacak olan doğrudan sermayeye ihtiyacımız var. Dışarıdan gelecek olan bu sermayeye baktığımızda Türkiye’nin acil bir şekilde hukuki altyapısını düzeltmesi gerekiyor. Bu şirketlerin en fazla baktıkları bunlar. Neticede şirketler Türkiye’de yatırıma geldiği zaman mevzuatta olan uygulamaların yakın gelecekte, orta uzun vadede değişmeyeceği garantisi istiyor. 62’nci Hükümetin ekonomi programında, ‘sanayiye, ihracata, yüksek katma değere, yüksek teknolojiye ve yurt içi girdi kullanımına dayalı yeni büyüme modeli’ belirlendi. Bunlar inşallah 2015 sonuna kadar hayata geçer. Bunlar hayata geçtiğinde Türkiye’de hem yatırım yapılabilir bir ortam oluşturmamız, hem de bu yatırımı hem yerli hem de uluslararası sermayeye açmamız gerekiyor. Bursa bu anlamda en fazla uluslararası sermayeyi çeken bölgelerin başında geliyor. Şu anda gelişmiş ekonomilerden çok ciddi yabancı sermaye Bursa’da faaliyet gösteriyor. Bunların yatırımları artırması gerekiyor. İleri teknolojide üretim yapan dünyanın büyük grupları bize geliyor ve bu bölgede yatırım yapmak istiyorlar. Ar-Ge merkezlerini bu bölgeye getirmek istiyorlar. Bizim bu yatırım ortamını bu bölgeye sağlamamız gerekiyor” diye konuştu.

Türkiye’de en çok katma değer üreten ve en fazla ihracat gerçekleştiren firmaların Bursa’nın da içinde bulunduğu 1’inci Bölge’de yer aldığına işaret eden Burkay, Türkiye’nin ileri teknoloji ihracatının yaklaşık yüzde 60’ını, orta-ileri teknolojilerdeki ihracatın ise yüzde 80’inin yapıldığı bu bölgenin yeni teşvik politikalarında öncü kabul edilmesi ve yüksek teknolojili faaliyetler için yeniden tasarlanması gerektiğini söyledi. 

“Önümüzdeki yıllarda ilk 500’ü açıklayacağız”

1997 yılında Bursa’nın ihracatının tamamını 250 firmanın yaptığını belirten BTSO Başkanı Burkay, bugün Bursa 250 listesinin ihracatın yüzde 87’sini gerçekleştirdiğini, bu verinin de Bursa ekonomisinin yapısal gelişmesini ortaya koyduğunu kaydetti. Özellikle KOBİ’lerin ihracata ciddi anlamda katkı koymaya başladığına değinen İbrahim Burkay, “Ölçek ekonomisine geçişte KOBİ’lerimizi bu süreçte hem üretim, hem ihracatta daha fazla yer almasını sağlayacak etkinliklerimizi artırarak devam edeceğiz. Firmalarımız böyle büyümeye devam ederse bu 250’yi önümüzdeki yıllarda ilk 500 olarak açıklamak istiyoruz” ifadesini kullandı. 

* 2013 yılında Bursa’nın ihracatı yüzde 7.9 artarken, işsizlik oranı da yüzde 6.6’ya indi. 

* Sektörlerin toplam cirolarında geçen yıla göre yüzde 2.4 artış oldu. Otomotiv sektöründeki cirolar 2013 yılında yüzde 11 artışla 15 milyar dolara ulaştı. Tekstil sektörünün ciroları ise 4 milyar doları geçti. 

* Ücretler, faiz ve kira gelirleri ile vergi öncesi kar rakamlarının toplamından oluşan katma değer toplamı son 10 yılda 2.5 kat artış gösterdi. Katma değer rakamı 2013 yılında 4.5 milyar dolar civarında gerçekleşti. 

* 2011 yılından itibaren artış trendinde olan istihdam 2013 yılında 125 bin kişişye ulaştı. 

* Otomotiv sektörü 15 milyar dolar cirosu ve 2 milyar dolar üzerindeki katma değeriyle 250 büyük içinde yüzde 30 pay almayı sürdürdü.