Ar-Ge’yi ‘olmazsa olmaz’ yaptılar hızlı büyüyenlere yıldız oldular

ÖZLEM ERMİŞ BEYHAN 

TOBB önderliğinde, TEPAV işbirliğiyle düzenlenen Yükselenler 100 listesinde 5 şirket var ki, onlar tam 3 yıldır yüksek büyüme oranları ile sıralamada yer alıyor. Hızlı bir ciro artışı ile bir yıl listede almak önemli bir gösterge ama bunu, 3 yılda da başarabilmek... Bu şirketler sürdürülebilir hızlı büyümeyi yakalamaları ile dikkat çekiyor. Bu şirketlerin 3’ü bilişim ve teknoloji alanında faaliyet gösteriyor: Ankaref Bilişim, Made in Turkey nesnelerin interneti hedefiyle çalışıyor, Trada Bilişim ve Arvento Mobil Sistemler teknoloji üretip dünyaya satıyor... 3 listede de yer alan şirketlerden Timsan, Refik Baydur’un 1982 yılında kurduğu ve geleneksel işlerin de hızlı büyüyebileceğini gösteren bir yer hizmet ekipmanları üreticisi. Trade Pazarlama ise yayıncılık alanında faaliyet gösteriyor. Bu şirketlerin ortak özelliği Ar- Ge’yi merkez alan global işler yapıyor olmaları. Hepsi global şirketlerin radarında ve ortak sıkıntıları kalifiye eleman bulamamak....

Made in Turkey, nesnelerin interneti
Ankaref Genel Müdürü Erhan Binici, Ankaref Bilişim Teknolojileri’nin 2007 yılında teknolojide lider firmalardan biri olmak ve yurtiçi kadar yurtdışında da başarılı ürün ve projelere imza atmak hedefi ile kuruduğunu anlatıyor. Şirket, ODTÜ Teknokent ofisinde IoT (nesnelerin interneti) ve RFID (Radyo Frekansı ile Kimlik Tanımlama) gibi teknolojiler başta olmak üzere sağlık, lojistik, tekstil, hayvancılık, gıda ve hizmet sektörlerinde hata oranlarını düşüren ve iş verimliliğini artıran, yüksek kalitede ürünler ve çözümler oluşturuyor. Aşıların sıcaklık takibi, büyükbaş hayvanların lokasyonu ve vücut ısılarının takibi, akıllı trafik sistemleri, kütüphane, demirbaş, müze gibi yerlerin envanter takip sistemleri, lojistik ve depo yönetimlerinde stok yönetim sistemleri şirketin konuları arasında. Ankaref Türkiye’de olduğu kadar yurtdışında da projeler yürütüyor. Erhan Binici, şirketinin sürdürülebilir hızlı büyümesinin ardında doğru zamanda, doğru insanlarla, doğru projeyi hayata geçirebilmenin yattığına inanıyor. Binici, şirketinin vizyonunu şu sözlerle ortaya koyuyor: “Bizim için kurumsal anlamda büyümek, cirolarımızı artırmak ve her yıl en hızlı büyüyen şirketler listesinde en üst sıralarda yer almak çok önemli, ancak temel amaç değil. Zaten böyle bir yaklaşımla sürdürülebilir bir büyümeyi yakalamak hayal olur. Biz, bilişim sektörünün ülkemiz için ne denli önemli olduğunu biliyoruz. Bu nedenle elimizi taşın altına koyuyor, katma değeri yüksek ürünlerle ‘made in Turkey’ algısını hafızalara kazımak istiyoruz. İşte bu hedefe olan inancımız ve işimizde gösterdiğimiz hassasiyetle büyümemizi sürdürülebilir kılıyor ve üst üste son 3 yıldır listede yer almayı başarıyoruz.”

Yabancı şirketlerden teklif geliyor ama kriteri var
Ankaref’in bundan sonraki döneme ilişkin iddialı hedefleri var. Özellikle nesnelerin interneti teknolojisinde küresel adımlar atmak hedefte. Erhan Binici, “Ankaref, son dönemlerde adını daha sık duymaya başladığımız IoT teknolojisi konusunda küresel adımlar atabilmek için 2007 yılında kurulmuş bir marka. Yola erken çıkmanın avantajlarını, bugüne kadar ki tecrübelerimizle harmanlayıp çok güzel işlere imza atmaya devam edeceğiz” sözleriyle ortaya koyuyor bu hedefleri. Hedefler iddialı olunca, global şirketlerin odağı da firmaya dönmüş durumda. Binici anlatıyor: “Çok sayıda ülkeden farklı teklifler alıyoruz ancak biz, ‘made in Turkey’ markası için tamamen yerli bir anlayışla yolumuza devam etme niyetindeyiz. Yurtdışından çok ciddi teklifler alıyoruz. Bizi satın almaktan ziyade bizim gücümüze güç katacak ve uluslararası pazarda ihracatımızı artıracak iş ortaklıklarına daha sıcak bakıyoruz.”

Dünyada mobil takip sistemleri alanında 5'inci oldu
Listede 3 yıldır hızlı büyümesiyle yer alan Arvento, mobil takip sistemleri geliştirip üretmek amacıyla 2005 yılında Ankara kurulan bir teknoloji şirketi. Araç takip ve filo yönetim sistemleri, nesne-kişi takip sistemleri, tekne takip sistemleri gibi Makineler Arası İletişim (M2M) teknolojileri geliştirip üretiyor. Arvento Genel Müdürü Özer Hıncal şirketi anlatırken, “Bugün 40 binin üzerinde müşteri ve 450 binin üzerinde cihaz sayısı ile alanımızda Türkiye’de lider, ABI Research’ün 2014 yılında yayınladığı rapora göre dünyada ise 5’inci sıradayız. Şu anda geliştirdiğimiz yazılım ve donanım çözümleri ile Türkiye’nin yanı sıra 3 kıtada daha faaliyet gösteriyoruz” diyor. Hıncal, şirketlerinin hızlı büyümesinin ardında, ürün geliştirmeden teknik hizmetlere, bayii ağından müşteri hizmetlerine her alanda fark yaratmak için çalışmalarının olduğunu anlatıyor ve “Bütün bu başarı hikayesinden çıkardığımız dersler bize sürdürülebilir bir büyüme için iyi bir strateji ve hedefe, yenilikçi bir yaklaşıma, ticari anlamda sağlam bir iç görüye, satış ve satış sonrası hizmetlerde mükemmelliğe ihtiyaç olduğunu gösterdi” ifadesini kullanıyor.

Şimdi gözü global pazarda liderlik koltuğuna oturmak
Özer Hıncal’a bundan sonraki hedeflerini soruyoruz, yanıtlıyor: “Önümüzdeki dönemde Türkiye’deki pazar liderliğimizi koruyarak, global anlamda büyüme ivmemizi sürdürmeyi planlıyoruz. Hedefimiz alanımızda dünyada lider konumuna geçmek. Şu anda bu hedefimize oldukça yakın bir pozisyondayız." Başarı hikayesi ile yurt içinde ve yurtdışında 50’ye yakın ödüle layık görülen Arvento, bu yıl başında yatırım şirketi Investcorp ile ortak oldu. Bahreyn, Londra ve New York merkezli dünyanın en büyük fonlarından biri olan Investcorp, bugüne kadar dünya çapında büyük yatırımlara imza atmış, yaklaşık 11 milyar dolarlık bir varlığı yöneten önemli bir yatırım şirketi. Hıncal, “Globalleşme yolunda Investcorp’un gücünü, desteğini ve sektörel deneyimini arkamıza alarak büyümeye devam edeceğiz” diyor.

Geleneksel sektörden hızlı büyüme de çıkar
Son 3 yılda TOBB - TEPAV'ın hızlı yükselenler listesine abone olan şirketlerden Timsan, hem kuruluş yılı hem de faaliyet alanı ile farklılaşıyor. Şirket TİSK eski Başkanı Refir Baydur tarafından 1982 yılında yer hizmet ekipmanları üretmek üzere İstanbul'da kuruldu. Yurtiçi ve yurtdışında havalimanları, uçak ve yer işletme şirketleri ve savunma sanayine hizmet veriyor ve bugün 50 ülkeye ihracat yapıyor."İhracatımız imalatımızın yüzde 80'ini geçiyor" diyen Refik Baydur, sürdürülebilir hızlı büyüme formüllerini, yıllardır fuarlara katılıp pazarlama yatırımlarını aksatmama, Ar-Ge ve teknoloji yatırımları olarak özetliyor. Peki hızlı büyümenin dezavantajları yok mu? Refik Baydur, "Hızlı büyümenin en dikkat edilecek yönü, duracak yeri iyi hesap etmektir" diyor ve devam ediyor: "Yatırımda mantık dışı finansmana kalkıp riski büyütmemek ve elindeki personeli eğitmek önemli. Hızlı büyümenin en büyük zorluğu hızlı duruştur. Ahenkli açılış ve kapanışlara çok dikkat edilmeli ve üstün teknolojik gelişme sağlanmalı."

Hedef Uzakdoğu’da ve ABD’de yapılanma 
Refik Baydur’a bundan sonrasına dair hedeflerini soruyoruz. Yabancı firmalardan gerek satış gerekse ortaklık için teklifler aldıklarını belirterek hedeflerini şöyle anlatıyor: “Bir teknik üretimin öncelikli hedefi yenilenmek, teknolojiye önem vermek ve rakiplerini iyi takip etmektir. Biz bu konuda çok yoğun çalışıyoruz. Bundan sonraki hedefimiz, Türkiye’deki merkezi üretim birimlerimizi çağdaş üretim teknikleri kullanacak bir yapıya kavuşturarak imalat yelpazemizi genişletmek, ABD ve Uzakdoğu’da teşkilatlanıp bir dünya markası olmak. Dünya çapında ağırlığı olan bir kuruluş olma vizyonuyla çalışıyoruz.”

Çin ve Hong Kong'da açtığı şubeler hız kattı
Listedeki diğer bir teknoloji şirketi de Trada Bilişim. Yönetim Kurulu Başkanı Oğuzhan Vural 2008 yılında kurulan Trada Bilişim’inkendi markası olan Joeys, Eye-Q, Solesummer, Akaru ve Login’in yanı sıra; distribütörlüklerine sahip olduğu Moshi, Tattify, Komono, Child Of Wild marka ürünleri, önde gelen perakende zincirlerine tedarik ettiklerini anlatıyor. Peki Trada nasıl sürdürülebilir bir büyüme yakaladı? Vural şöyle yanıtlıyor: “Şirketimizi kurduğumuz yıl, eşzamanlı olarak Çin Guangzhou’da ve Hong Kong’da açtığımız şubelerimiz ve uzman yerel ekibimiz sayesinde daima en kaliteli üreticilere ulaşıyoruz. Böylece hızlı karar alma ve aksiyonda bulunma kabiliyetimiz de artıyor. Büyüme hızımızdaki sürdürebilirliği prensiplerimizden hiç vazgeçmemeye, müşteri memnuniyeti odaklı olmaya ve disiplinli çalışanlarımıza borçluyuz.” Trada Bilişim şimdi yeni girdiği güvenlik ürünleri ve moda sektörlerinde de hızlı bir pazar büyüklüğü yakalama peşinde. Hızlı büyüyen şirket yatırım firmalarının da dikkatini çekmiş. Vural, “Yabancı firmalarla görüşmelerimiz sürüyor” diyor.

Hayalet pazarlama da yapıyor, stant da üretiyor 
Listede yer alan diğer Trada, bir hizmet şirketi. 2009 yılında kurulan Trada Pazarlama, personel istihdamı, eğitimi, bordrolama hizmeti, denetlemeleri, saha tanıtım faaliyetleri, reklam çalışmaları, satış aktiviteleri, online raporlama ve ölçümleme sistemlerinin kurulması ve takibi gibi konularda tüm süreçlerin kurgulanması, bütçelenmesi ve işleyişini gerçekleştiriyor. Kurucu ortak ve Genel Müdür Serkan Şekercioğlu şirketi şöyle anlatıyor: “Markanın sponsor ve etkinlik iletişimlerine; hayalet ya da doğrudan pazarlamasına; raporlamalarından, analizlerine kadar tüm süreci yönetiyoruz. Ayrıca mağaza tefrişatı, stand, TV stand, deneyim alanları ve POP malzemelerinin imalat, depolama, yerleştirme ile lojistiği hizmetlerini veriyoruz. Manisa’da 16 bin m2’lik bir entegre üretim tesisimiz var. Trada İK departmanı 15 bin CV’den fazla data havuzu ile iş ortaklarına insan kaynakları hizmeti sunuyor. İş ortaklarımızın insan kaynakları departmanlarını, bordrolama hizmetlerini üstlenerek destekliyoruz.” Şirket tüm hızlı büyüyenler gibi yatırımcıların ilgisini çekiyor ve yatırım tekliflerini değerlendirme aşamasında.

Hızlı büyüyenlerin en büyük derdi kalifiye eleman
Türkiye’de sürdürülebilir hızlı büyüme yakalayan firmaların tamamı bir sorumuza aynı yanıtı veriyor: Bu şüreçte yaşanan en önemli sıkıntı kalifiye eleman sorunu. Örneğin Ankaref Genel Müdürü Erhan Binici bu sorunu şu sözlerle anlatıyor: “Büyümenin altyapısını hazırlarken en önemli kalemlerinizden biri kalifiye eleman planlamanız. Maalesef bu noktada yetişmiş insan kaynağı anlamında zorlanıyoruz.” Timsan Yönetim Kurulu Başkanı Refik Baydur da hızlı büyümenin en büyük handikapının “büyümeyi devam ettirecek yeterli eğitimli iş gücünün teminini sağlamak” olduğunu vurguluyor. Trada Pazarlama Genel Müdürü Serkan Şekercioğlu, insan kaynakları alanında bulundukları için bu sorunun tüm detaylarına hakim. O da, “Türkiye’de hızlı büyümenin; kalifiye personel bulmak, fiyat bazlı rekabet ortamı ve rakiplerin SGK primlerinin ödenmemesi, maaşların elden verilmesi, sözleşme yapılmaması gibi farklı faliyetlerle sağladıkları avantajlar ile mücadele gibi birçok zorluğu bulunuyor. Bu zorlukları uzman IK, legal kadromuzla ve prensipli duruşumuzla aşıyor; iş ortaklarımızda, personellerde ve rakip ajanslarda bu farkındalığın oluşmasına katkıda bulunuyoruz” diyor.