'Para Baba'sı Jack Ma hakkında bilinmeyenler

dunya.com /Aydın Şahinalp

e-ticaret devi Alibaba'nın kurucusu 50 yaşındaki Jack Ma hakkında bilinmeyenleri Bloomberg TV'den Charlie Rose'a anlattı. 

Alibaba ve halka arzın büyüklüğü hakkında neler söylersiniz?

Alibaba adlı sitemizi her gün 100 milyon alıcı ziyaret ediyor. Çin'de doğrudan ve dolaylı olarak 14 milyon yeni iş potansiyeli yarattık. Yaşadığım apartman dairesinden 18 kişi ile başlattığım şirketi, 4 büyük kampüste 30 bin çalışanı olan şirkete büyüttük. 2001 yılında ABD piyasasında  3 milyon dolarlık sermaye artırımı için halka arz başvurumuz kabul edilmedi. Ancak yılmadık ve geri döndük. Tabi bu sefer halka arzdan rekor 25 milyar dolar sağladık. Bu aslında paradan ziyade dünyadaki insanların bize duyduğu güven. Onlar bizim daha iyi iş yapmamızı ve daha fazla insana yardımcı olmamızı istiyor. Bu da üzerimde daha iyisini yapmak için baskı oluşturuyor. 

800 milyon insan 'en aptalca' sistemi kullanıyor

Güven inşa etmekten bahsettiniz. Bunu nasıl yaptınız? Siparişler teslim edilene kadar müşterinin yaptığı ödemeyi emanetçi hesabında tutmanızın 

bunda payı var mı?

Emanetçi hesabı uygulaması Alipay ile ilgili. Çok önemli bir karardı. İlk üç yıl hiçbir işlem yapamadık. Çünkü emanetçi sistemi uygulamasını yapacak sistem yoktu. Bankalarla görüştüm. Hiçbir banka emanetçi sistemiyle işlem yapmaya yanaşmadı. Dediler ki, 'Böyle bir sistem hayatta işlemez' Kimse sistemi beğenmedi. Alipay hakkında görüştüğüm kişiler, ' Bugüne kadar sahip olduğun en aptalca fikir bu dediler' Müşteriler kullanacaksa, aptalca olup olmaması umrumda bile değildi.  Şu anda 800 milyon insan Alipay'i kullanıyor. 

Alibaba ismi nasıl doğdu?

İşe başlarken internetin küresel olduğunu bu nedenle şirketin adının da hem küresel hem de ilginç olması gerektiğini düşündüm. O dönemde en güzel isim 'Yahoo'ydu. Birden aklıma Alibaba ismi geldi. Ve kendi kendime 'bu güzel bir isim' dedim. San Francisco'da bir restoranda yemek yerken garsoniyer kıza, " Ali Baba'nın hikayesini biliyormusun' diye sordum. O da hemen: ' Açıl susam!' diye yanıt verdi. Sokakta yürürken karşılaştığım 10-15 kişiye Ali Baba'yı bilip bilmediklerini sordum. Sorduğum herkes Ali Baba'yı biliyordu. Ben de bu güzel bir isim dedim. Artı, Alibaba 'A'ile başlıyor. Yani  her zaman öndesiniz.

Kimse beni şe almadı

Geçmişte birçok kez reddedildiniz. Üniversiteye giremediniz değil mi?

Çin'de üniversiteye girmek için sınav yapılır. Ben üç kez bu sınavlarda başarısız oldum. Hayatımda 30 değişik iş başvurusu yaptım. Ve hiç kimse beni işe almadı. Emniyet teşkilatında bir işe başvurdum. 'Bize uygun değilsin' dediler. Yaşadığım kentteki Kentucky Fried Chicken'da (KFC) bile işe başvurdum. 24 kişi aynı işe talip olmuştu. KFC, 23 kişiyi işe aldı. Bir tek beni işe almadılar.

Cebinde yemek parası yoktu

Sizin hayatınız " hiçbir şey imkansız değildir"in bir ispatı gibi. Bunu biraz açar mısınız?

Gençken "Herşey olabilir" derdim. Ama şimdi herşeyin olabileceğine inanmıyorum. Başlangıçta şirket olarak hayatta kalmaya çalışıyorduk. Adeta karnımızı zor doyuruyorduk. İlk üç yıl hiç gelir elde edemedik. Ödeme yapmak için yemekleri sipariş ettiğimiz restauranta gittiğimde sahibi,'Hesabınız ödendi' dedi. Ve bana bırakılmış notu verdi. Notta şu yazıyordu: 

" Bay Ma, ben sizin Alibaba platformunuzdaki müşterinizim. Sizin sayenizde çok para kazandım. Ve biliyorum ki siz kazanamadınız. Bu yüzden hesabınızı ödedim."

Pekin yönetimi Alibaba müşterilerinin dosyalarını istese ne yaparsınız?

Şimdiye kadar Çin hükümetiyle bir sorun yaşamadım. Eğer bize ulusal güvenlik ve terörle mücadele konularıyla ilgili bir başvuruları olursa onlara yardımcı olabileceğimizi ilettim. Ama dosyaları verir misinizin cevabı: HAYIR. Biz bir şirketiz. Müşterilerimizin bilgileri bizim için çok değerli. O bilgileri üçüncü partiyle paylaşmak bizim için felaket olur. 

Hedef 2 milyar tüketici

Alibaba'nın hedefi nedir?

Çin dışı dahil 2 milyar tüketiciye ulaşmak hedefindeyiz. 2014 yılında Washingtonlu çiftçilerin 300 ton kiraz satmasına yardımcı olduk. Ön sipariş alarak çalıştık. 80 bin aile sipariş verdi. 48 saatte hepsini sattık. 'Neden sadece 300 ton?' şeklinde binlerce şikayet aldık.