'2015, rüzgarı arkamızdan alacağımız bir yıl olacak'

Petrol fiyatlarındaki düşüş ile Türkiye, rüzgarı arkasından alacağı bir yıla giriyor. Bu tespit, Sabancı Holding CEO'su Zafer Kurtul'dan. "2015'i geçen yıldan daha pozitif bir yıl olarak bekliyorum" diyen Kurtul burada politik istikrarın ve kredibilitenin önemine vurgu yapıyor. "Bu yıl bizim rüzgarı arkamızdan alacağımız bir yıl olacak, ama buna rağmen risklerde yok değil..." diyor. Kurtul, enflasyondaki artışın yatırımların fizibilitesini negatif etkilediğini vurguluyor ve enflasyonun düşürülmesinin birinci öncelik olması gerektiğini belirtiyor. 

Zafer Kurtul, Fed'in beklenen parasal sıkılaştırma kararından en çok etkilenen ülkelerden birinin Türkiye olduğunu söylüyor: "Hem büyümemizde yavaşlama oldu, hem de enflasyon yüzde 9'un üzerine çıktı. Global likiditenin bol olduğu ortamdan Türkiye bugüne kadar çok faydalandı. Sıkılaştırma olduğu zaman da Türkiye, bundan en olumsuz etkilenen ülkelerden biri oldu. Tasarruflarımız yetersiz olduğu için cari açığımızı yurtdışı kredilerle fonlanmak zorunda kalıyoruz. Kredilerin maliyetlerinin düşük olduğu ortamlar tabii ki çok yararımıza. "Zafer Kurtul, Türkiye'nin 2014 yılını yüzde 3-3.5 büyüme ile tamamlayacağını, yıllık enflasyonun ise yüzde 9 olmasını beklediğini söylüyor. Kurtul, Sabancı Holding'in iyi bir yıl geçirdiğini vurguluyor. Henüz yıl sonu rakamlar açıklanmadı ancak 9 aylık veriler hedefl erin tutacağını gösteriyor. 

Peki 2014 yılında bir yönetici olarak Zafer Kurtul'u en çok ne zorladı? "Belirsizlikler" diyor Kurtul. 2014'ün yurtiçi ve yurtdışında birçok belirsizliğin yaşandığı bir yıl olduğunu anlatan Kurtul, bütçe açığının, kamu borcunun ve dış borcun milli gelire oranında Türkiye'nin iyi bir noktada olduğunu, kredi notlarının yatırım yapılabilir seviyede olmasının önemli olduğunu anlatıyor. Fed kararları ve Türkiye'deki seçim ortamının bu önemli verilerde bir bozulmaya yol açıp açmayacağı tedirginliği belli ki 2014'e damgasını vurmuş. “Kuraklık da 2014'ün önemli konularından. 2014 yılı enfl asyonunun üçte biri artan gıda fiyatları nedeniyle oldu. Kuraklık enerji üretiminde hidroelektrik santralların üretim kapasitelerini düşürdü. Kuraklık bizi negatif etkiledi. Artan yağışların 2015'e olumlu etkisi olacaktır” yorumu yapıyor. 

Öncelik enflasyon olmalı

Kurtul bu noktada enflasyonla mücadeleye verdiği önemin altını çiziyor. 2014'te yüksek enfl asyonun ve artan faiz oranlarının kendilerini tedirgin ettiğinin altını çizen Zafer Kurtul şöyle devam ediyor: "Öncelik her zaman enflasyon olmalı. Çünkü yüksek enflasyon olduğu zaman yatırım ortamı kötüleşiyor, zaman içinde ülkenin rekabet gücü düşüyor, tasarruf eğilimleri bozuluyor. Yapısal sorunlar bırakın düzelmeyi daha da kötüleşmeye başlıyor. Enflasyon oranı belirsiz olduğu zaman yatırım yapmak çok zorlaşıyor. Yatırımın fizibilitesini yapmak zorlaştıkça yatırımlar erteleniyor." Kurtul'a göre artık mikro reformlar yapma zamanı. Başbakanın açıkladığı öncelikli dönüşüm programını çok önemsediğini anlatıyor. 

2015 enflasyon beklentisi yüzde 7 

Dünyada değişen dengelerin kaynak bulmayı zorlaştıracağı yorumları yapılıyor. Zafer Kurtul, "Türkiye'nin kredi derecesinin yatırım yapılabilir seviyede devam etmesi ve yapılacak yatırımların fizibilitesi önemli. Bizim bir sıkıntımız olmadı kaynak bulma konusunda ama tabii maliyet çok önemli" saptaması yapıyor. Çünkü enflasyonun arttığı ortamda faizler de belirsizlik nedeniyle yükseliyor ve kurlarda da istikrar olmuyor. Finansmanın sağlanması zorlaştığı gibi, yıllar itibariyle finansman maliyeti tahmin edilemiyor. "Planladığımız bazı yatırımların, bu faktörler yüzünden şartları değişti, eski düşündüğümüz şekilde olamayacağını görüyoruz. Şirketler yeni varsayımlara göre tekrar çalışıp yeni duruma göre karar vermek durumunda kalıyor." Enflasyonun kontrol altına alınması yeni yatırımlar açısından da kritik önemde. Peki Sabancı Holding 2015 enflasyonunu nerede öngörüyor? Kurtul, "Bizim tahminimiz 2015 enflasyonunun yüzde 7 seviyesinde olması, enflasyonun düşmesine yardımcı olacak iki faktör var; birincisi emtia fiyatlarındaki düşüş, ikincisi gıda fiyatlarında yükselme olmaması" diyor. 

Bu noktada Kurtul, petrol fiyatlarının düşüşünün Türkiye de "enflasyonu düşürmek için bir şans" olduğu yorumunu yapıyor. Çünkü ona göre bu düşüş bir yandan cari açığı azaltıp ve maliyetlerin düşmesi ile enflasyonu aşağı çekecek, bir yandan da emtia fiyatlarının düşmesi ile Fed'in faiz arttırmakta acele etmemesini sağlayacak. "Global anlamda enflasyonun düştüğü bir ortamda merkez bankaları faiz artırmalarını geciktirecektir. Türkiye'ye pozitif etkisi olacak" diyor. Kurtul, açıklanan yeni reform paketini çok olumlu bulduğunu söylüyor. 2018'e kadar neler yapılacağına dair bir planın olduğunu, bundan sonra bu reformların hayata geçirilmesinin son derece önemli olduğunu vurguluyor. "2016'da petrol fiyatları tekrar bir yükseliş trendine girebilir. Petrol fiyatı bize zaman kazandırdı, bu zamanı iyi kullanmamız lazım" uyarısı yapıyor.

Yine yüzde 3-3.5 büyürüz, dolarda güçlenme sürecek

Zafer Kurtul, 2015 yılı büyümesini yüzde 3-3.5 civarı beklediklerini açıklıyor. Türkiye'nin ihracata dönük, katma değeri yüksek ürün ve hizmetler üreterek büyüyebilmesi için önce yeni projelerin üretilmesi gerekliliğinin altını çiziyor. Burada reel sektörümüze görev düşüyor. Kurtul, "Bunun için hem yurtdışından teknoloji transferi yapabilmeliyiz hem de kendi teknolojilerimizi ve markalarımızı geliştirmeliyiz. Ama asıl ihtiyaç yeni fikirler ve tabii ki bu fikirleri yaratacak ve uygulamaya koyacak insan kaynağı. Gelişmiş ülkeler standardında, nitelikli insan gücü yetiştirmemiz çok önemli. Eğitim kurumlarımızın temel, kavramsal bilgileri dünyanın gelişmiş ülkeleri seviyesinde ve ülkemizde yaygın olarak vermesi çok önemli. Bunun üzerine mesleki becerilerin geliştirilmesi için reel sektöre de çok iş düşüyor. Sabancı Topluluğu'nda mesleki becerilerin geliştirilmesine çok önem veriyoruz, yıllık ortalama 41 saat eğitim vermekteyiz. Üstün nitelikli ekipler kurmak ve birlikte çalışma başarı için en gerekli unsur. Ancak bu şekilde sağlıklı büyüyebiliriz" diyor. Bankalarda kredi mevduat oranlarının yüzde 110 seviyelerini geçtiğini vurgulayan Kurtul, kredilerin eskisi kadar hızlı büyümesinin beklenemeyeceğinin altını çiziyor. Yani iç talep kaynaklı büyümek yerine ihracatla büyümeye odaklanılmalı. "Dünyayla rekabet edebilmek için yenilikçi olmak zorundasınız. Biz Sabancı olarak bunun üzerinde sürekli çalışıyoruz" diyor. Zafer Kurtul Merkez Bankası'nın yeni yılın ilk 3 ayı içinde 75 puanlık bir faiz indirimine gidebileceğini öngörüyor. Burada petrolün ve gıda fiyatları etkisiyle enflasyon düşüşü olacağına işaret ediyor. "2015'te faizlerde düşüş bekleyebiliriz" ifadesini kullanıyor. Peki dolar? "Doların diğer para birimlerine göre kuvvetlenmesini bekliyoruz. ABD'nin büyümesi iyi, enerji üretimi artıyor, kaya gazı ile enerji problemini çözüyor. Emtia fiyatları da düşüyor, dolar güçleniyor. Türk Lirası'nın 2015'te diğer para birimlerine göre yüzde 8 civarında zayıfl ayacağını tahmin ediyorum. Fed politikaları ve Merkez Bankası politikaları belirleyici olacak, bugünlerde Türkiye'ye sermaye girişi devam ediyor."

Sabancı Holding çift haneli büyüyecek

► 2015'te 1.4 milyar dolar yatırım yapmayı hedefliyoruz. Bunun yaklaşık yarısı enerji sektörüne olacak. 2013 ve 2014 yıllarında toplam 5 milyar doların üstünde yatırım yaptık. 
► Çalışan sayımız 2015yılında 60 bin 700 kişiden 64 bin kişinin üstüne yükselecek. Bu artışta perakendedeki büyüme özellikle etkili. 
► Sabancı Holding özkaynakları 20 milyar TL'yi geçiyor. 
► 2014'e göre 2015'te çift haneli bir büyüme hedefliyoruz. 
► Konsolide özsermaye karlılığımız 2014'te yüzde 10 civarında gerçekleşecek.

Bankacılıkta bir ayrışma olacak

Bankacılık sektöründe yeni yılda rekabet nasıl şekillenecek? Kurtul şöyle yanıtlıyor: "Bankacılık sektöründe bir ayrışma olacak diye tahmin ediyorum. Daha başarılı yönetilen bankaların performansı daha yüksek olacak. Bugüne kadar banka performansları genel anlamda birbirine yakındı ve sektörde yüksek büyüme olduğu için bankalar iyi performans gösteriyordu. Şimdi bir ayrışma olabilir bankalar arasında. Akbank çok iyi durumda, hem alt yapısı, hem yönetimi hem de insan kaynakları bakımından..." Sektör bu yıl hangi alana odaklanacak? Kurtul KOBİ'leri işaret ediyor: "Enfl asyon faizde dalgalanma getiriyor, bu da risk yönetimini daha önemli hale getiriyor. Konut kredileri uzun vadeli olduğu için banka bilançolarında riski arttırıyor. Uzun vadeli tüketici kredileri de öyle... Bu nedenle önümüzdeki dönemde KOBİ'lerde büyüme potansiyeli var. Bankalar daha çok bu alanda rekabet edecek 2015'te. Bir de kredi mevduat oranı yükselince, bankalar için yaygın ve uygun maliyetli mevduat toplamak çok önemli hale geldi. Daha düşük maliyetle mevduat toplayabilen banka başarılı olacak. Peki Babacan'ın üretime yönelik krediye teşvik geleceği müjdesi ile ilgili ne düşünüyor? "Çok olumlu tabii" diyor Kurtul, "Bizim ülke olarak yeni yatırıma ihtiyacımız var. Tüketimden ziyade üretmek, yatırımı desteklemek çok olumlu" diyor.

Bu üç trendi izlemek heyecan verici

"3 trend var, bankacılıktan sigortaya, enerjiye, çimentodan diğer sanayi kuruluşlarına, perakendeye kadar tüm işlerimizi etkiliyor. İnternet: hızla yayılıyor ve sayesinde küçük şirket-büyük şirket ayrımı kalmıyor. Mobilite: Her an ve her yerde internete ve bilgiye herkes erişebiliyor ve Bulut: en gelişmiş program ve aplikasyonlara şirketler boyutu ne olursa olsun, kişiler en ucuz ve etkin bir şekilde ulaşabiliyorlar. Bu trendleri izlemek çok heyecan verici ve isteriz ki ülkemiz de sadece kullanıcı olarak değil geliştirici ve girişimci olarak bu süreçlere katkıda bulunsun."

Carrefour'da hedefi erken yakaladık

Carrefour'da büyüme çok iyi gidiyor. Aynı mağazaları karşılaştırdığımızda 2014 ciro artışı yüzde 20. Gelecek yıl için yüzde 10'luk bir artış olacağını tahmin ediyoruz. Yeni mağazalar da açıyoruz. Karlılık da çok iyi gelişim gösteriyor. 2016 yılında yüzde 5.5 EBITDA hedefimiz vardı, görünüyor ki 2015 yılında bunu 1 yıl öncesinden tutturmuş olacağız. 200 yeni mağaza açılacak gelecek yıl. Özellikle Mini format çok başarılı oldu ve büyümenin büyük bölümünü bu formatta yapmayı hedefl iyoruz."