Yumurta ihracatında fon 2 kat arttı

Mehmet Hanifi GÜLEL

Sofralık yumurta ihraca­tına uygulanan fon ke­sintisi kiloda 0,5 dolar­dan 1,5 dolara yükseltildi. Ti­caret Bakanlığı, kararın fiyat istikrarına katkı sağlamak ve vatandaşların ilgili ürüne ma­kul fiyatlarla ulaşımının kolay­laştırılması amacıyla alındığı­nı açıkladı.

Yumurta Üreticile­ri Merkez Birliği (YUM-BİR) Başkanı İbrahim Afyon, son za­manlarda yumurta fiyatlarının yükselişini gözlemledikleri bil­diklerini belirterek, yükselişin temelinde geçtiğimiz dönemde eksilen üretim kapasitesi, Ra­mazan ayı gıda tüketim hare­ketliliği ve ihracatın iç piyasaya etkisi olduğunu sıraladı.

Fiyat istikrarı sağlanması hedefleniyor

Son dönemde sıkça günde­me gelen sofralık yumurta fi­yatındaki artışa karşı Ticaret Bakanlığı’ndan bir önlem gel­di. Konuya ilişkin Cumhurbaş­kanı Kararı, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Ticaret Bakanlığı’ndan konu­ya ilişkin yapılan açıklamada, gıda arz güvenliğinin önünde­ki risklerin bertaraf edilerek Türkiye’de sürdürülebilir gı­da arzının sağlanması ve yurt içi tüketimin vatandaşlar için makul fiyatlarla karşılanması hedeflerine dikkat çekildi.

Bu doğrultuda, 25 Şubat 2025’teki düzenlemeyle sofralık yumur­ta ihracatında kilogram başına 50 cent kesinti uygulanmaya başlandığı hatırlatılan açıkla­mada, şunlar kaydedildi: “İlgi­li düzenlemenin yürürlüğe gir­diği tarihi müteakip durum in­celendiğinde, uygulamanın dezenf­lasyonist etkileri görül­mekle birlikte, ül­kemiz menşeli yumur­taya yönelik devam eden dış talebin de etkisiyle yukarı yönlü fiyat hareketliliğinin de­vam ettiği gözlenmiştir. Sofra­lık yumurta ürününde fiyat is­tikrarına katkı sağlanması ve vatandaşlarımızın ilgili ürü­ne makul fiyatlarla ulaşımı­nın kolaylaştırılması amacıy­la sofralık yumurta ihracatın­da uygulanacak kesinti tutarı, Cumhurbaşkanı Kararı ile ki­logramda 0,5 dolardan 1,5 dola­ra yükseltilmiştir.

Önümüzde­ki dönemde de başta Tarım ve Orman Bakanlığı olmak üzere kamu ve özel sektördeki ilgili tüm paydaşlarımızla güçlü bir işbirliğini ve koordineli çalış­mayı sürdüreceğiz. Gıda arzı­nın ve güvenliğinin korunması ve gıda piyasalarında oluşabi­lecek spekülasyonların önlen­mesine yönelik görev ve yetki alanımızdaki bütün politika ve denetim araçlarına kararlılıkla başvurmaya devam edeceğiz.”

Haftalık ihracat bin 500 tondan 500 tona düştü

YUM-BİR Başkanı İbrahim Afyon’un yaptığı açıklamada son zamanlarda yumurta fiyat­larında yükseliş gözlemledik­lerini ve bu yükselişin neden­lerinin geçtiğimiz dönemde eksilen üretim kapasitemiz, Ramazan ayı gıda tüketim hareketlili­ği ve ihracatın iç piyasa­ya etkisi olduğunu belirtildi.

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın etkin gayretleri, sektörün hız­lı hareketi ile arz yeterliliğinin yüzde 115 altına düşmeden, yeni sürülerin devreye alarak “ürün az” haksız algısını berta­raf etmeye çalıştıklarının ifa­de edilen açıklamada şunlara yer verildi: “Ramazan başından itibaren fiyatların artmama­sı adına, YUM-BİR olarak zam yapılmasın tavsiye kampan­yası başlattık.

Bazı sorumlu­luk sahibi ulusal ve yerel mar­ketlerimizin desteği ile genel başarı sağladık. Yurt dışından gelen yoğun talepleri, tedarik gücümüze güvenerek temmuz ayına kadar partiler halinde yüklemeyi taahhüt etmemi­ze rağmen yerli halkımızın gı­daya uygun fiyatlara erişimi­ne destek olması amacı ile bin 500 ton/haftalık ihracatımızı, 500 ton/haftalık olarak azalt­tık

 Tüm bu gayret­lerimizin bazı algı simsarları ta­rafından çürütülme­si, Ticaret Bakanlığımı­zın bazı ek tedbirler alması­na sebep olmuştur. Daha önce yumurta ihracatına alınan 50 Centlik FON, bazı algı odak­larının ihracatın bin 500 ton­dan 500 tona gerilemesine rağ­men, “fiyat artış kaynağı” ola­rak haksız suçlamasının önüne geçmemiştir.

Cumhurbaşkan­lığı kararıyla 50 Cent/Kg fon,” 150 Cent/Kg olarak güncel­lenmiştir. Şu an bu fon sebebi ile iç piyasa fiyatlarının makul seviyede kaldığına ikna oluna­na kadar ihracata ara verilece­ği öngörülmektedir. 10-15 mil­yon adet /haftalık yumurtanın iç pazarda kalması hedeflen­mektedir.

Bu miktardan ziyade, yumurta yeterliliğimizin yüz­de 115 olduğununun piyasada da hissedilmesini amaçlamak­tayız. Devletimizin ve sektörü­müzün 1. Önceliği olan halkı­mızın “gıda arz güvenliği” için, bakanlıklarla koordineli çalış­maktayız. Haksız fiyat uygula­masında, enflasyonla mücade­lede işbirliği içindeyiz” denildi.

“İhracata büyük zarar verecek bir karar”

Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Başkanı Bedri Girit, yumurta ihracatındaki 50 centlik kesintinin 1.5 dolara yükseltilmesini aceleyle alınmış ve yumurta ihracatına büyük zarar verecek bir karar olarak nitelendirdi. Uygulamanın Ramazan ayı bitimiyle kaldırılacağı beklentisi içinde olduklarını vurgulayan Girit, “Yumurtaya 50 cent fon gelmeden önce haftalık 160-200 TIR yumurta ihraç ediyorduk.

50 cent kesinti sonrasında 20-30 TIR’a düşmüştük, yumurta ortalama ihraç fiyatını yüzde 80 artıran bir kesintiyle ihracat olanaksız. Sadece taahhütlerini yerine getirmeye çalışacak ihracatçılarımız zararına ihracat yapmayı göze alırlarsa 5 TIR ihracat yapılabilir. İhracata fon, vergi, yasak kararları getirilirken getirisine, götürüsüne bakılarak karar verilmeli. Türkiye’de kişi başı yumurta tüketimi yıllık 220 adet, aya vurduğunuzda 18 yumurta yapar” diye konuştu.