Yüksek rekolte Antep fıstığının fiyatını bir yıl öncesine çekti

Mehmet Hanifi GÜLEL

Antep fıstığındaki yük­sek rekolte, fiyatı aşa­ğıya çekiyor. Hasat döneminin başında yaş ola­rak kilogramı 135 liradan alı­nırken, bugün itibariyle yüzde 25,9 düşüşle 100 liraya kadar düştü. Diğer yandan baklava­lık fıstığın kilogramı ise yüz­de 33,3 düşüşle 1500 liradan 1000 liraya geriledi. Önceki yıllarda yatırım aracı olan An­tep fıstığı, bu yıl yüksek rekol­te ve faizlerden dolayı ambar­cı diye ifade edilen kişiler de alımları durdurdu.

Fıstık alımının sadece tüc­car tarafından ya­pıldığını ve dev­letin herhangi bir alım yap­madığına dikkat çe­ken sek­tör tem­silcileri, yüksek re­koltenin fi­yatları aşa­ğı çektiğini belirterek, pi­yasada fiyatın daha da aşağı düşmemesi için Toprak Mahsulle­ri Ofisi'nin (TMO) ha­rekete geçmesini talep edi­yorlar. Öte yandan geçen yıl TÜİK’e göre Antep fıstığı üre­tim miktarını 2023 yılında 176 bin ton olarak kayıtlara geçti. Tarihin en yüksek üre­tim rekoltesi ise 2020 yılında 296 bin ton olarak gerçekleşti.

Diğer yandan, önceki gün Türkiye'nin fıstık üretiminin yüzde 40'ından fazlasını kar­şılayan Şanlıurfa'da, kentte­ki oda başkanlarının yaptığı açıklamada; maliyetlerin yüz­de 69 artmasına rağmen fıstık fiyatının geçen yıla göre düş­tüğü kaldığını ve TMO'nun acil müdahale alımı çağrısın­da bulunuldu.

Yaş fıstığın fiyatı 100 liraya geriledi

Bu yıl yaş fıstık alım fiyatı­nın kilogramı 135 liradan se­zonun başladığını kaydeden Nizip Fıstıkçılar Kooperatifi Başkanı Ahmet Polat, şu an fi­yatın 100 lira seviyesinde ol­duğunu söyledi. Fiyatın ge­ri gelmesiyle tüccardan ürün talep eden müşterilerin de alımlarını durdurduğunu ak­taran Polat, “Şu anda müşte­riler alımlarını bir hafta son­raya erteliyorlar. Yaş fıstık fi­yatı 100 liraya gerilerek, geçen yılki seviyeye geldi. Geçen yıl fiyat 95 lira ile 115 lira arasın­daydı” dedi.

Kurban Bayramı sonrası kavlak fıstık fiyatlarının 500 bin liraya kadar çıktığını ak­taran Polat, depolarda ürü­nün azalmasıyla bayramdan sonra fiyat artışının yaşandı­ğını söyledi. Çiftçinin de bu fiyatlar karşısında beklenti­ye kapıldığını ifade eden Po­lat, “Şu an yeni mahsul geldi ve ilk ürün olmasından dolayı 550 bin liradan satın alınmış. Fakat ürünün piyasada artma­sıyla 320 bin lira bandına gel­di. Kavlak fıstık 270 ile 280 bin liraya da var” diye konuştu.

Parasını değerlendirmek isteyenler alım yapmıyor

Polat, çiftçilerin girdi fiyat­larının yüksek olduğunu be­lirterek, “Çiftçi fındığın fiyatı yüzde 60’a yakın arttığını ifade ediyor. Antep fıstığının fiyatı ise geçen yılın aynı seviyesin­de kaldı diyor. Fakat çiftçi fi­yattan tüccarı suçluyor ve tep­kisini yanlış yere gösteriyor. Eskiden çiftçiyi korumak için Güneydoğu Birlik alım yapar­dı. Şu an sadece tüccarlar alım yapıyor ve en büyük sıkıntı fi­nansman. Bir de ambarcı de­diğimiz parasını değerlendir­mek için ürün alan kişiler var. Bunlar da faizin yüksek olma­sından parasını bankada de­ğerlendiriyor” dedi.

Baklavalık fıstığın fiyatı 1000 liraya düştü

Baklavalık fıstık içinin de sezon başında 1500 liralar olduğunu ve şu an 1000 liraya gerilediğini kaydeden Polat, şu an baklavalık fıtığın kalitesine göre 850 lira ile 1000 lira arasında değiştiğini belirtti. Fiyatın şu an gerçek rakamlara gerilediğine vurgu yapan Polat, kuru fıstık eski mahsulün kilogram fiyatının ise 280 lira ile 300 lira arasından değiştiğini aktardı.

Baklavacılar: Fıstık fiyatı çok ucuzlamadı

Baklava ve Tatlı Üreticileri Der­neği (BAKTAD) Başkanı Meh­met Yıldırım, Ramazan Bay­ramı’nda baklavalık iç fıstık fiyatının 800 lira seviyesinde olduğunu belirterek, “Şu an İs­tanbul’da baklava fiyatı 970 lira ile 1050 lira arasında değişiyor. Fıstık fiyatı ise 800 liradan 1500 liralara kadar çıktı. Fakat sektör o dönemde zam yapmadı.

Şim­di de fıstık bolluğundan dolayı fiyatlar düştü. Fıstık fiyatı çok ucuzlamadı, eski fiyatına geri geldi” dedi. BAKTAD Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Ali Taş­demir ise bayramdan önce za­ten kendi kârlarından feragat ederek, bir fiyat geçişi yapma­yacaklarını belirttiklerini aktar­dı. Taşdemir, “Fıstık fiyatı şu ana kadar yüzde 25’lere varan bir indirimi yaşandı. Beklediğimiz fiyatların hala yüzde 15 ile 20 üzerinde. Şu anda fiyat yükseli­şi yapmadığımız gibi indirim de gündemimizde yok” dedi.