Türkiye’de 8,47 milyar dolar yatırım enerji verimliliği için yapıldı
Enerji arzında ‘ilk yakıt’ olarak adlandırılan enerji verimliliğine Türkiye’de 2017-2023 yılları arasında 8,47 milyar dolar yatırım yapıldı. Yatırımların karşılığı olarak ise 68,62 milyon ton karbondioksit eşdeğeri emisyon azaltımı sağlandı.
Enerji tedarikinde dışa bağımlılığın azaltılmasının ve ihtiyaç duyulan enerjiyi yurtiçinde temiz kaynaklardan elde edilmesinin hayati önem taşıdığı Türkiye için en uygun enerji, hiç tüketilmeyen yani tasarruf edilen enerji olarak öne çıkıyor.
Ülke enerji arz güvenliğinin sağlanması, dışa bağımlılığın azaltılması, çevrenin korunması ve 2053 net sıfır hedefine ulaşılması gibi ulusal iklim ve enerji politikalarının başlıca bileşenlerinden birini enerji verimliliği oluşturuyor.
68,62 milyon ton karbondioksit emisyonu azaltımı sağlandı
Enerji verimliliği çalışmalarının ana çerçevesi, 2007 yılında yürürlüğe giren 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu ile çizildi. Türkiye’nin ilk enerji verimliliği eylem planı olan Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı (2017-2023) hazırlandı ve 2 Ocak 2018'de yürürlüğe konuldu. 2023 yılına kadar enerji verimliliğine toplamda 10,9 milyar dolar yatırım yapılması ve bu yatırımların gerçekleştirilmesi ile kümülatif olarak 23,9 milyon ton eşdeğer petrol (MTEP) enerji tasarrufu ve 66,6 milyon karbondioksit eşdeğeri sera gazı emisyon azaltımı sağlanması öngörüldü.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı verilerine göre Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı (UEVEP) kapsamında 2017- 2023 yılları arasında yürütülen çalışmalar sayesinde Türkiye’de enerji verimliliğine toplamda 8,47 milyar dolarlık yatırım yapıldı.
Bu yatırımlar karşılığında 24 milyon 625 bin TEP enerji tasarrufu ile 68,62 milyon ton karbondioksit eşdeğeri emisyon azaltımı sağlandığı belirlendi.
Yeni hedef 100 milyon ton emisyon azaltımı sağlamak
Türkiye’nin yeni enerji verimliliği vizyon ve stratejisine erişilmesi ve elde edilen enerji verimliliği kazanımlarının artırılarak devam ettirilmesi amacıyla hazırlanan Enerji Verimliliği 2030 Stratejisi ve II. Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı (II. UEVEP) 8 Ocak 2024 tarihinde kamuoyuna duyuruldu. 2024-2030 yılları arasında uygulanacak II. UEVEP ile 7 sektörde 61 eylem ve 266 faaliyet tanımlandı.
II. UEVEP çerçevesinde belirlenen hedeflere ulaşılması için 2030 yılına kadar kamu ve özel sektör tarafından toplamda 20,2 milyar dolarlık yatırım yapılması bekleniyor.
2024-2030 döneminde kümülatif olarak 37,1 milyon TEP enerji tasarrufu sağlanması ve 100 milyon ton karbondioksit eşdeğeri emisyon azaltımı gerçekleşmesi bekleniyor. Ayrıca 1 Ocak 2025 itibarıyla yeniden değerleme oranında artan teşvikler, Verimlilik Artırıcı Proje (VAP) programı için 21,6 milyon liraya, enerji faturalarına sağlanan destekler 14 milyon liraya yükseltildi.
“Enerji maliyetlerinin ekonomi üzerindeki yükünü hafifletecek”
Türkiye’nin 2053 net sıfır emisyon hedefine ulaşma yolunda enerji verimliliğini önemli bir araç olarak gördüğünü belirten Enerji Verimliliği Derneği Başkanı Ahmet Erdem, “Uluslararası Enerji Ajansı enerji verimliliğini, emisyonların azaltılmasında en hızlı ve düşük maliyetli çözüm olarak gösteriyor ve enerji arzında ‘ilk yakıt’ olarak adlandırıyor” diye konuştu.
Erdem, enerji verimliliğinin sadece emisyonların azaltılmasında değil, aynı zamanda arz güvenliğinin sağlanmasında ve enerji maliyetlerinin ekonomi üzerindeki yükünün hafifletilmesinde de önemli rol üstlendiğinin altını çizdi. Erdem, “1 Ocak 2025 itibarıyla yeniden değerleme oranında artan teşvikler Verimlilik Artırıcı Proje programı için 21,6 milyon liraya, enerji faturalarına sağlanan destekler 14 milyon liraya yükseltildi.