Turizme deprem ve enflasyon freni

Başak Nur GÖKÇAM

Türkiye’de enflasyonun giderek artması ve 6 Şubat’ta yaşanan depremler, turizm sektörünü de olumsuz etkiledi. Otellerdeki doluluk oranı Ege Bölgesi’nde yüzde 60, Akdeniz’de ise yüzde 70’lerde seyrediyor. 2022 yılındaki yoğunluğun bu yıl yaşanmadığına ve sektörde zorlu bir sürecin yaşandığına dikkat çekerek sektörün ilk 6 ayını değerlendiren Jolly Yönetim Kurulu Başkanı Mete Vardar, “4 Kasım 2022 tarihinde ‘Erken Rezervasyon’ kampanyamızı başlattık. 2022 yılı tüm hedeflerimizin üzerine çıktığımız oldukça verimli bir seneydi. Pandeminin üzerine tatil sezonu verimli geçmişti. Bu bizi cesaretlendirdi ve tüm sektör gibi sezon planlamamızı da bu doğrultuda yaparak çok önemli hedefler belirledik. Kasım-Aralık-Ocak aylarını kendi açımızdan değerlendirdiğimizde tüm departmanlarımıza koyduğumuz bütçe hedeflerinin üzerinde seyrediyorduk. Ancak, hepimizi derinden yaralayan 6 Şubat 2023 depremi sektörde çok ciddi bir iz bıraktı” dedi. Mayıs ayında talebin yeniden canlandığını ve haziran ayı itibarıyla artarak devam ettiğini belirten Vardar, “İki aylık arayı haziran, temmuz aylarında yaptığımız ve yoğun talepler doğrultusunda ağustos ayında da yapacağımızı ön gördüğümüz satışlarla birlikte kapatacağımızı, yıllık hedeflerimizi yakalayacağımızı düşünüyoruz. Deprem bölgesi kültür turlarının odak lokasyonuydu, bu nedenle kültür turlarında bir miktar düşüş olsa da yurtdışı turlar, Kıbrıs turları, bilet ve M.I.C.E. departmanlarımızda hedeflediğimiz bütçenin üstüne çıkacağız. Tüm departmanlarımızda 2019’daki kişi sayısını geçeriz diye düşünüyorum” şeklinde konuştu. Haziran ayına girildiğinde otellerdeki doluluk oranı yüzde 100’e ulaşmış olsaydı, fiyatlarda da yüzde 50 ila 60 oranında bir artış olacağını belirten Vardar, “Biz Jolly olarak erken rezervasyonlarda hâlâ mayıs ayı sonundaki fiyatlarımızı koruyoruz. Fakat bu durumda en fazla bu yılı bu şekilde kapatabiliriz. Çünkü 2024 ve 2025 sezonları küresel çapta turizm sektörünü zorlayacak” dedi. Yerli turistin tatil taleplerine ilişkin de değerlendirmede bulunan Mete Vardar şöyle devam etti: “Türk tatilciler yurt dışından gelen turistlerle hemen hemen aynı fiyata hatta bazı otellerde daha uygun fiyatlara tatil yapabiliyor ve bu tatillerini de 12 taksitle ödeyebiliyorlar. Bu çok büyük bir avantaj.”

Geceleme sayısında düşüş var

Otellerin yüzde 90’ının son dönem eklenen maliyetleri fiyatlara yansıtmadığını ifade eden Vardar, “Yabancı turist talebindeki azlığı iç pazar misafirinin değerlendirebilmesi ve en uygun fiyatları kullanabilmesi için elimizden geleni yapıyoruz. Yerli turistte kişi sayısında bir düşüş yaşanmıyor fakat geceleme sayısında bir gerileme var. Örneğin bizim iç pazardaki geceleme ortalamamız 5,7 iken 4.6’ya düştü” dedi.

İş birlikleri devam edecek

Geçtiğimiz günlerde THY ile yapılan iş birliğine ilişkin konuşan Jolly Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı & CEO Mert Vardar da, “Bu proje bizim için oldukça başarılı bir yatırım oldu. Jolly, farklı sektörlerden birçok marka ile iş birliği yapmaya devam edecek” dedi. Teknoloji konusunda yakın zamanda hayata geçecek yeniliklere ilişkin de bilgi veren Mert Vardar, “Otel konaklamalarının yanı sıra aktivite turları, transfer, araç kiralama ve otobüs biletleri ile de entegrasyonlarımız canlıya alınmıştır. Türkiye’nin her tarafından otel ve otobüs bileti paketi satın alması gerçekleştirilebilecek. Yurtiçi otel ve Kıbrıs otel konaklamalarında konaklama boyunca tatil yapacağınız bölgelerdeki aktiviteler Jolly üzerinden satın alınabilecek. Konser, rafting, tekne turu, jeep safari, restoran rezervasyonları, eğlence park girişleri rezervasyonlara eklenebilecek. Aynı zamanda evden havalimanı ve otogara; konaklama alanından havalimanına birden fazla seçenekle transfer firmalarından hizmet alınabilecek” diye konuştu.

4 kişilik ailenin vize maliyeti 18 bin TL

Sektöre destek için vergiler ertelenmeli Vize randevu alımının zorlaşmasının yanı sıra işin bir de maliyet kısmının olduğunu belirten Mete Vardar, “1 kişinin vize maliyeti 1500 euro, yani 4 bin 500 lira. 4 kişilik ailenin yalnızca vize masrafı 18 bin lira oluyor. Bu maliyetler de doğal olarak sıkıntıya yol açıyor. Ayrıca konaklama tesislerinde de yüzde 8 olan KDV oranı, son güncellemeyle birlikte yüzde 10’a yükseldi. Biz bu maliyetlerin yıl sonuna kadar ertelenmesini istiyoruz. Çünkü turizm sektörünün buna ihtiyacı var. Bizler, kol kola girip ülkemizin turizm gücünü ortaya koymak için çalışacağız ” diye konuştu.

Sektöre destek için vergiler ertelenmeli

Artan maliyetler nedeniyle turizm sektörünün desteğe ihtiyacı olduğunu vurgulayan Mete Vardar KDV’nin bir süre ertelenmesi gerektiğini belirterek, “KDV’de, kurumlar vergisinde ve personel giderlerimizde ortaya çıkan artışların yanı sıra diğer maliyetlerde de bir artış söz konusu. Sezonun ortasında fiyat artışına gidilmemesi, yerli turistin gönlünce hak ettiği tatili yapabilmesi için devletimizin desteğine ihtiyacımız var. Bu nedenle seyahat acentelerine ve otelci dostlarımıza destek sağlanabilir ya da en azından bu vergiler bir süre ertelenebilir” dedi.