Turizmde alarm: 5 milyar dolarlık kayıp bekleniyor

FİKRİ CİNOKUR - ANTALYA

Türkiye Otelciler Federasyonu’na (TÜROFED) üye İstanbul, Ege, İzmir, Muğla, Marmara, Akdeniz, Çukurova, Karadeniz, Kapadokya, Bodrum, Alanya ve çeşitli bölgelerin otelciler birlikleri başkan ve yöneticileri Antalya’da toplanarak, turizmde derinleşen krizi değerlendirdi. İktidar ve muhalefet partilerine çağrıda bulunarak önlem alınmasını istediler. TÜROFED Başkanı Osman Ayık, koalisyon hükümetinin bir an önce kurulmasını ve acilen sektörde önlem alınmasını istedi. Kıyı bölgelerinin hepsinde yıl sonunda kayıplar yaşanacağını, Rusya pazarında yılın ilk 6 aylık döneminde yüzde 30’luk kayıp olduğunu belirten Ayık, yıl sonunda bu kaybın 1 milyon Rus turist sayısına ulaşılacağını söyledi. 

Yıl sonundaki toplam kaybın 5 milyar doları bulabileceğini aktaran Ayık, sözlerine şöyle devam etti: “Türk turizmi, dünyada 6’ncı sıraya yükselen nadir sektörlerden biri. Bunu yatırımcı işletmeci ve kamu ile birlikte yarattık. Her yıl 40 milyar dolar civarında döviz kazandıran toplam istihdamın yüzde 16’sını sağlayan, net ihracat getirisinin yüzde 7’sinden fazlasını sağlayan sektör olduk. Cari açığının da hemen hemen yarısını kapatmaya çalışan namzet sektörlerden biri haline geldik. Turizm 55 sektöre ivme kazandırıyor. Bu sektörde akan para ile diğer sektörleri hareketlendiren yapımız var. Turizm, Türkiye’nin en milli sektörü. Türkiye kendine has bir modelle 80’lerin başında yola çıktı ve bu yolun sonucunda dünya sıralamasında ağırladığı misafir sayısı 6’ncı, elde ettiği gelir itibari ile de 12’nci sırada yer alıyor. 35 milyar dolar gelir seviyesine ulaştık. 15 yıldır çift haneli büyümeye devam ettik. Geçen yıl sektör düşüş trendine girdi. Bu moralleri bozmaya başladı. Sektör bütün bu sıkıntılara rağmen bunları aşacaktır.” Turizmde ortaya çıkan sorunu 2014 yılı ortalarında tespit ettiklerini ve önlem alınmasını istediklerini, ancak gerekli desteği göremediklerini anlatan Ayık, “Türkiye’nin yakın çevresindeki coğrafyada yaşanan sıkıntılar, Türkiye’nin güneyinde yaşanan sıkıntılar ile kuzeyde Ukrayna -Rusya arasındaki krizler ve bunun başka bir boyuta ulaşması ile bu sıkıntıların silsile halinde Avrupa ve dünya ekonomisini etkilemesi oldu. Belki siyasi ve ekonomik, belki de bunların iç içe geçtiği insanların seyahat duygusun etkileyen psikolojik yapıya dönüşmüş olabilir. Bunun sonucunda başta Rusya olmak üzere Türkiye, birçok pazarda ciddi kayıplar yaşamaya başladı. Rusya pazarında yüzde 30 kaybımız var. Bugün itibariyle 350 bin civarında olabilir. Sezon sonunda 1 milyona ulaşacağını tahmin ediyoruz. Ayrıca önlem alınmaz ise sektörde 100 binler işsiz kalabilir” dedi. 

Kriz, 2016 ve 2017 yıllarını da etkileyecek 

Krizin etkilerinin azaltılması için tüm uyarılarına rağmen sadece uçak başına 6 bin dolar ile tur operatörlerine desteklerin verileceğinin açıklandığını, bu konuda da bir uyumsuzluk olduğunu ifade eden Ayık, “Temel görüşümüz, bu tür desteklerin belli pazarlarla sınırlı kalmaması, tüm pazarları kapsaması ve yıllara yayılması idi. Defalarca söyledik ama bu konuda bir başarı gösteremedik. Sektörün sadece bir kesimi ile tur operatörleri ve seyahat acentelerini ilgilendiren kısmıydı. Konaklama sektörü bu destek kapsamında unutulmuştu. Turizmde önlem alınmaması halinde 2015 kayıp yıl olacak. Kriz 2016 ve 2017 yıllarını da etkileyecektir. Çok yakın bir gelecekte çevremizdeki olaylarda değişim öngörülmüyor” diye konuştu. 

Ayık, Yunanistan’da yaşanan ekonomik krizin uzun vadede kendilerini de olumsuz etkileyeceğini kaydetti.

‘Turizm durursa Türkiye ekonomisi de durur’

Osman Ayık, turizm sektöründe sorunların aşılması ve krizden çıkılması için yapısal reformlara da ihtiyaç olduğunu söyledi. İktidar ve muhalefet partilerinin turizm sektörüne dikkat etmelerini ve sorunların çözümü için çaba sarf etmelerini isteyen Ayık, “Turizm durursa Türkiye ekonomisi de durur. Turizmde desteğe ihtiyaç var. İstihdamda yükler azaltılmalı, vergilerde destekler, kolaylıklar olabilir. Şu anda turizm alarm veriyor. Durum çok vahim” diye konuştu. Ayık, önerilerini de şöyle sıraladı: “Turizm devlet politikası haline getirilmeli. Turizm Teşvik Kanunu güncellenmeli. Tüm turizm sektörü bileşenlerinin oluşturduğu çatı örgütünün oluşturulması gerekli. Belgelendirmedeki farklılıkların ortadan kaldırılmalı. Ortak bir strateji ve tanıtım belirlenmeli. 12 ay istihdam için prim desteği sağlanmalı. Kamu-özel sektör işbirliği sürdürülmeli. Eğer 2023 yılında 50 milyon turist 50 milyar dolar turizm geliri hedefl iyorsak bir an önce harekete geçmemiz gerekmektedir.”