Kongre turizminde umutlar 2019’a kaldı

Selenay YAĞCI

İSTANBUL - Türkiye’de son 10 yılda çok önemli atak yaparak gelişen kongre turizmi, zor zamanlar yaşıyor. Son dönemde olaylar, en çok kongre turizmini etkilerken, Türkiye’de 2016 ve devam eden yıllarda tüm hazırlıkları tamamlanmış birçok kongre iptal edilerek Avrupa veya alternatif destinasyonlara kaydırıldı.

Kongre turizminde planlarından yıllar öncesinden yapıldığının altını çizen turizmciler, 2019 yılının kaybedilmemesi için şimdiden çalışılması gerektiğini belirtiyor.

Türkiye Otelciler Birliği (TÜ- ROB) raporuna göre dünya kongre turizmi sıralamasında İstanbul 6’ncı sıradan 8’inci sıraya geriledi. İstanbul, bu yıl yaşanan terör olayları nedeniyle daha yılın ilk 2 ayında 10 uluslararası kongreyi kaybetti. Bu yıl için onaylanan 86 kongreden 32’si iptal edildi ve 35 bin 450 katılımcı kaybedildi. Yaklaşık bin 550 katılımcılı 4 kongre ertelendi. Bunun yanında 19 bin 900 katılımcılı 97 kurumsal toplantı iptal edildi. Önümüzdeki yıl da parlak görünmüyor. Şimdiden, planlanan 7 bin katılımcılı 3 kongre iptal edildi ve bin 500 katılımcılı bir kongre de ertelendi. 2018’de ise 2 bin 800 katılımcılı 2 kongre ve ayrıca önemli kongrelerden biri olan 5 bin 000 katılımcılı Avrupa İmmünoloji Kongresi de iptal edildi.

TÜİK verilerine göre de Türkiye’ye iş amaçlı, yani konferans, toplantı ve görev nedeniyle yapılan ziyaretler azaldı. 2014’te sadece iş amaçlı Türkiye ziyareti yapan kişi sayısı 2 milyon 315 bin 225 iken bu rakam 2015’te 2 milyon 212 bin 327’ye düştü. Yani bir yılda toplantı amaçlı ziyaret 102 bin 898 kişi azaldı. Uluslararası Kongre ve Konvansiyon Birliği (ICCA) istatistiklerine göre Türkiye’de yapılan kongre sayısı 2013 yılında zirveyi gördü ve o yıl 221 kongre yapıldı. Ancak Gezi olaylarınında etkisiyle bu rakam 2014 yılında 190’a geriledi. 2015’te, 211 kongre ile dünya 18’inciliği korudu. Ancak, ACE of M.I.C.E organizasyonuyla sektörü buluşturan Turizm Medya Grubu’nun anketine göre ise Türkiye 2015’te 69 kongre iptali oldu.

Sıralamada düşeceğiz

Tüm turizm türlerinde olduğu üzere kongre turizminde de güvenlik konusu öncelikli ve çok önemli olduğunu belirten TÜROB Başkanı Timur Bayındır, bu güvence verilmeden uluslararası konferansların ve kongrelerin hiçbiri Türkiye’ye gelmeyeceğini söyledi. Bu yıl, Türkiye’nın kongre turizmi sıralamasının çok altına düşeceğinin kesin olduğunu kaydeden Bayındır, yeniden eski seviyeye dönmenin, hiçbir olumsuzluk olmaması durumunda bile en 3 yıl süreceğini belirtti. Zaten 2016 yılının kaybedildiğini dile getiren Bayındır, şunları anlattı: “Uluslararası organizasyonlar konusunda 2017 için de pek umut olduğunu söyleyemeyiz. Ancak 2018 yılından itibaren bir hareket başlayabilir. Bu tabii ki ancak toplumsal düzeyde başta terör olmak üzere herhangi bir olumsuzluk yaşanmamasına ve dünya çapında ülkemize yönelik algının olumlu yönde değişmesine bağlı. Ülkemizde devam eden süreç nedeniyle uluslararası kongrelere teklifler verilememekte, verilen teklifler ise ‘güvenlik’ gerekçe gösterilerek kabul ediliyor. Kongre turizmi, kısa vade değil uzun vadeli planlama gerekiyor. Örneğin 2020 yılında gerçekleşecek bir kongreye şimdiden teklifler alınmakta, kongre yapılacak merkez açıklanıyor. Bu süreçte İstanbul başta olmak üzere maalesef ülkemiz uzun vadeli kongre tekliflerinde değerlendirmeye giremiyor.” Şehir otelciliğinin en önemli gelirlerinden birinin kongre ve toplantılar olduğunun altını çizen Bayındır, “Turistin kişi başı harcama tutarı ortalama 800 dolar. Kongre ve toplantı için gelen delegelerse yaklaşık 2 bin 500 dolar bırakıyor. Yani bir kongre delegesi dört turiste bedel” dedi.

Turizm genelinde yüzde 30’luk düşüş olduğunu hatırlatan Türkiye Otelciler Federasyonu Başkanı Osman Ayık, “Kongre en çok kayıp yaşadığımız alanlardan. Çünkü planlar uzun vadede yapılıyor. İptal yaşayınca bir daha bu kadar büyük kongreleri almak için en az 2 yıl gerekiyor. Toparlanma uzun sürecek. Ama karamsar bakmıyorum. Rekabetçi yönümüz var” diye konuştu.

TÜROB, KDV muafiyetini istemişti

Geçen günlerde Geleneksel Öğle Yemeği Toplantılarından birini gerçekleştiren TÜROB, kongre ve toplantılar için KDV muafiyeti istemişti. Kongre turizmi için verilen tekliflerde tercih edilebilir olmak için, ülkemizin şu şartlarda ihtiyaç duyduğu en önemli farklılık, KDV muafiyeti uygulaması olarak öne çıktığını söyleyen Bayındır, “Bu yönde ülkemizde bir düzenleme ve çalışma bulunmuyor. Kongre turizmi için ülkemize gelmesi talep edilen dernek/şirket veya kurumların, kongre harcamalarının KDV’den muaf olması tercih sebebi olmaktadır. Türkiye bu yönde yaşanan daralmayı 2017-2019 dönemi için KDV muafiyeti uygulaması ile aşabilir” dedi.