İstihdama 'sınırlı ve bölgesel' destek, turizmcinin beklentisini karşılamadı

MEHMET KAYA - ANKARA
SELENAY YAĞCI - İSTANBUL
 
Rusya ile uçak krizi ve terör olaylarının zora soktuğu turizm sektörünün, bir süredir beklediği, Kültür ve Turizm Bakanı Mahir Ünal'ın da Kahramanmaraş'taki çalıştayda "Küçük bir paket olacak" diyerek sinyalini verdiği 'istihdama destek' paketi bugün açıklandı. Paket, belirli bir bölgeyle ve üç ayla sınırlı olması açısından Bakan Ünal'ın daha önce verdiği ipucundan çok uzak değil. Ancak her ne kadar daha önce paketin kapsamı ile ilgili Bakan tarafından 'sinyal' verilmiş de olsa bir 'paket' açıklanacak olması nedeniyle beklentiye girmiş olan turizm sektörünün bugün açıklanan desteklere temkinli yaklaştığı gözlendi. Sektör temsilcileri, turizme bir süre önce verilen desteklerin de ilk başta sınırlı olduğunu, daha sonra kapsamının genişletildiğini hatırlatarak istihdam konusunda da benzer bir yol izlenebileceğine ilişkin beklentilerini dile getirdiler.

Antalya ve Muğla'yı kapsıyor

Turizmde istihdam teşviki Kültür ve Turizm Bakanı Mahir Ünal ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Süleyman soylu tarafından açıklandı. Çalışma Bakanlığı tarafından hazırlana 5 ayrı teşvik unsurunda, ana kalemi oluşturan ve kamunun doğrudan prim-ücret teşviki içeren düzenlemesi, üç ayla sınırlı tutuldu. Bu teşvik sadece Antalya ve Muğla’da geçerli olacak. Süleyman Soylu tarafından açıklanan teşvik paketinin temel unsurları şöyle:

Sektörel İstihdam Destekleme Eğitim Programı (SİDEP):

Sadece Antalya ve Muğla’da uygulanacak. 2015 yılında sektörde çalışıp, sezon sonunda sözleşmesi askıya alınan 44 bin 753 kişilik grup içinde bulunanlara teşvik verilecek. 

Bu kişiler içinde 3 ay ve daha fazla iş akdi askıya alınmış olması şartı alınacak. Yani işçi, 2015 sezonunda 2 ay işsiz kalmışsa kapsama girmeyecek. 

Bu kişiler 2016’da 9 ay çalışırsa destekten faydalanabilecek. Çalışma Bakanlığı toplantının ardından yazılı bir açıklamayla, 31 Mayıs gününe kadar işe başlatılanların da teşvik kapsamına alındı. 

Kapsama giren ve halen işbaşında olanların 3 aylık asgari ücretleri ve sigorta primleri İŞKUR tarafından karşılanacak. Çalışanlarına dil ve kişisel gelişim eğitimi verenlere destek artırılacak.

Sadece Antalya ve Muğla’da uygulanacak bu teşvik için 260 milyon TL kaynak ayrıldı. 
 
Turizme Yönelik Toplum Yararına (Çalışma) Programları:

Antalya, Alanya, Trabzon, Dalaman, Milas-Bodrum, Adnan Menderes, Atatürk, Esenboğa havalimanları, Turizm Bakanlığına bağlı müze ve ören yerlerinde yabancı dil bilen kişiler “toplum yararına çalışma” programı kapsamında istihdam edilebilecek. Bu program için 14.5 milyon TL ayrıldı ve 1200 kişinin işe alınması hedeflendi. 
 
Turizmde Yabancı Çalıştırma İzinlerine Kolaylık:

Bu teşvik uygulamasına göre 2016 yılı içinde; nitelikli ve ihtiyaç bulunan yabancının çalıştırılmasını sağlamak üzere getirilen yabancı işçinin asgari ücretin 3 katı fazla ücret alması zorunluluğu üçte bir seviyesine indirilecek. Uzman ve ustalık nedeniyle çalıştırılan her yabancıya karşılık 10 Türk vatandaşı istihdamı yapılması halinde, her biri (uzman ve usta) yabancı için 5 Türk vatandaşı çalıştırma zorunluluğu kaldırılacak. Bu teşvik, Kültür ve Turizm Bakanlığından B belgeli veya belgesiz tüm turizm işletmeleri ile bunların bünyesindeki SPA, güzellik merkezi, spor merkezi gibi yan tesislerde; turizm seyahat acenteleri, tatil köyleri, turizm-animasyon firmaları ve müstakil eğlence yerlerinde uygulanacak. 

Denkleştirme:

Fazla mesailerin verilen izinler ve daha kısa çalışma süreleri uygulanarak denkleştirilmesine yönelik kolaylık sağlandı. Buna göre fazla mesainin yapıldığı dönemi takip eden 4 ay içinde süreler denkleştirilebilecek. Toplu iş sözleşmesi yapılan yerlerde 6 ay içinde denkleştirme yapılabilecek. Bunun için yasa değişikliği yapılacak.
 
15 bin kişiye işbaşı eğitim:

Ücreti İŞKUR tarafından ödendiği için en önemli istihdam teşvik politikalarından biri olan işbaşı eğitimin de sektör için etkin biçimde kullanılacağını belirten Bakan Süleyman Soylu bu kapsamda, yıl sonuna kadar 15 bin kişinin işbaşı eğitimle sektörde çalıştırılacağını belirtti. 

'Kamu çalışanlarının tatili için sektör ile görüşüyoruz'

Kültür ve Turizm Bakanı Mahir Ünal, iç turizmi desteklemek amacıyla kamu çalışanlarının uygun fiyatla tatil yapmasına yönelik bir fikir geliştirildiğini ve sektör ile bunun müzakere halinde olduğunu vurguladı. Turizmde bir değerlendirme yapabilmek için son dakika satışların etkisinin de kapsanacağı nisan-mayıs ayı sonuçlarının da görülmesi gerektiğini vurguladı. 

Mahir Ünal, iç turizmde artış gözlendiğini, erken rezervasyon yaptıranların sayısının yüzde 25 artarak 4 milyon dolayında rezervasyona ulaşıldığını kaydetti. 
Ünal, yurtdışına yönelik olarak kapsamlı bir reklam ve halkla ilişkiler kampanyasının da uygulanmaya başlanacağını açıkladı.