Doğanın kucağında bir zaman yolculuğu

NERMİN SAYIN

Son yıllarda tatillerimizde deniz - kum - güneş üçgenine artılar arar olduk. Artık gideceğimiz destinasyonları belirlerken yörenin kültürel ve gastronomik zenginliğine de bakıyoruz. Şanslıyız, öyle bir coğrafyada yaşıyoruz ki tatil beklentimizin içini bol bol dolduracak nice mola yerimiz var... İşte onlardan birine düştü yolum bayram tatilinin öncesinde. Bir grup gazeteci ve blogger’la beraber, Prontotour’un davetlisi olarak kültür turlarının önemli duraklarından biri olan Eskişehir’deydim... Kent, merkezindeki güzellikleriyle gezginlerin ilgisini gittikçe daha fazla çeken bir güzergâh kuşkusuz. Elbette biz de şehrin keyifl i duraklarını gezdik ama, benim için bu turun en ilginç bölümü âdeta zaman yolculuğuna çıktığımız Frig Vadisi'ydi. Frig Vadisi’nin Afyonkarahisar’da kalan bölümünü daha önce gezmiş ve molamı sizlerle paylaşmıştım.

Gerdekkaya Anıt Mezarı, Areyastis Anıtı, Kırkgöz Kayalıkları, kapağımıza da taşıdığımız Yazılıkaya-Midas Anıtı, Kral Yolu, Hitit kabartmaları, sunaklar, sarnıçlar, Bitmemiş Anıt gibi birzamanların görkemli uygarlığından bugüne yadigâr eserleriyse bu molamda gördüm...
Frig Vadisi’nin Eskişehir bölümündeki turumuza çok erken başladık, çünkü, bölgede bir süre sonra yapılması planlanan balon turunun ilk yolcularıydık. Uçuşlar Seyitgazi için serbest, Çukurca için bağlı olarak planlanmıştı ve hava bize ancak temkinli bir anne gibi bağlı uçuş için izin verdi. Sabah saatlerinde Gerdekkaya'nın önündeki mis gibi kekik kokan alandan havalanarak başladık tura... Hellenistik Çağ’a tarihlenen, Roma ve Bizans'ta da kullanılan eseri yukarıdan da görmek keyifliydi doğrusu.

Balon turunun ardından bu kez, “İstikâmet Yazılıkaya-Midas Kenti” deyip düştük yola. Önce Areyastis Anıtı’nda minik bir mola verdik. Tam karşısındaki Gökgöz Kale ve Pişmiş Kale’ye âdeta selam duran anıt, son derece kunttu ve bize bugün “yaşayacağımız film”in fragmanını sundu. Biraz gittik gitmedik, Yazılıkaya- Midas Anıtı göründü. Tepelerine yaslanmış anıtın görkemine pastoral güzelliğini katan Yazılıkaya Köyü'nden geçip bölgenin simge anıtına ulaştık. Anıt, 17 metre yüksekliği, motifl eri, çözülememiş yazılarıyla hepimizi etkiledi.

Çok yakınındaki Kırkgöz Kayalıkları zaman yolculuğumuzu daha yakın çağlara taşıyadursun, anıta sırtımızı dönünce gördüğümüz yemyeşil manzara da hiç fena değildi doğrusu... Soylu cins atlar yetiştirmeleriyle de bilinen Friglerin arabalarının izlerini muhafaza eden kayaları takip ederek, Hititler’den kalma kaya kabartmalarının bugüne ulaşmış izlerinde insan silüetlerini seçerek, bir yandan da kırçiçeklerinin kokusuna doyarak Kral Yolu’nda çıktığımız yürüyüşteyse sarnıçlardan sunaklara pek çok eser ve göz alabildiğine yeşil sunan sessiz ve huzurlu bir diyar çıktı karşımıza... Yaklaşık 2 saatin sonunda vadideki turumuzu tamamlayıp Seyyid Battal Gazi Külliyesi'ne ve Sivrihisar'a yollandık. Neler gördük, neler yedik kısacık tüyolar bulabilirsiniz kutularda...

HEM ESKİŞEHİR’İN HEM TİCARETİNİN TARİHİ

Eskişehir gerçekten bir müzeler kenti. İlginize göre farklı temalarda pek çok müze bulabilirsiniz şehirde... Kentteki diğer müzeleri önceki ziyaretlerimde gezmiştim, bu molamdaysa kentin en yeni müzelerinden ETOMÜZE’ye, yani Eskişehir Ticaret ve Sanayi Müzesi’ne uğradım. Eskişehir Ticaret Odası’nın (ETO) kısa bir süre önce açtığı müze, hem kentin tarihine-kültürüne, hem de ticaret ve sanayi tarihine-kültürüne ilgi duyanların uğraması gereken duraklardan biri. Odunpazarı’nda restore edilen 3 katlı tarihi bir evde açılan müzede; Frig Vadisi turu boyunca öykülerini dinlediğimiz "tuttuğu altın olan" Kral Midas'tan Nasreddin Hoca’ya, şehrin meşhur hamam kültüründen lületaşına, ticaret hayatının farklı dallarının geçmişine ışık tutacak belge ve objelere, çerçi; değirmenci; çiftçi; saka gibi unutulmaya yüz tutmuş esnafl arın maketleri ve öykülerine pek çok ilgi çekici parçayı bulmak mümkün. Geçmiş dönemlerde kullanılan modellerde daktilolar, hesap makineleri, fotoğraf makineleri ve telefonlar, benim gibi çoğunuzu mazide minik bir yolculuğa çıkarabilir.

Sivrihisar’ı gezerken...

Sivrihisar’a ve Pessinus antik kentine de uğradık. İlçe adını çevresindeki ilginç görünümlü kayalardan alıyor. Burada 1275 yapımı, UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan, 67 ahşap direkli Ulu Cami’yi ve 24 Mart 1922’de Ankara dışında bir mekânda toplanan hükümet üyelerine ev sahipliği yapan Zaimoğlu Konağı’nı görmenizi öneririm. Nasreddin Hoca’nın doğum yeri olan ilçe; eski evleri ve eserleriyle fotoğraf meraklıları için hoş bir durak.

Seyyid Battal Gazi Külliyesi

Frig Vadisi’nden dönerken Seyyid Battal Gazi Külliyesi ve Türbesi’ne de düştü yolumuz. 8. yüzyılda yaşayan Seyyid Battal Gazi’nin mezarı, rivayete göre bir rüya sonucu bulunmuş ve I. Alaeddin Keykubat’ın annesi Ümmühan Sultan buraya bir türbe ve cami yaptırmış. Osmanlı zamanında medrese, imarethane, tekke ve dergâh gibi bölümler eklenerek genişleyen külliyeyi zamanında Kanuni Sultan Süleyman da ziyaret etmiş ve Matrakçı Nasuh’a Seyitgazi minyatürü çizdirmiş.

MİDENİZİN BAYRAM EDECEĞİ KESİN!

Gelelim Eskişehir'de neler tattığımıza... Çibörek’i ve balaban köfteyi zaten deneyeceksinizdir, ama bunları da ıskalamayın: Baklava gibi kat kat hamurdan göbete, sorpa çorbası, pişiyi hatırlatan kıygaşa, hafif ekşimtrak bahçesaray tatlısı ve kavurma börek. Yazılıkaya molanızda da patatesli hıçın böreği...

BAMYA ÇORBASINI DENEMİŞ MİYDİNİZ?

Sivrihisar’da tarhana ve bamya çorbası önerdiler. Bamya çorbasına bayıldım, tam mideye cila... Tabağını servise ters kapatıp minik bir şovla açtıkları güveç, bir yudumcuk hazırlanan kelem yani lahana dolması ve yörenin ünlü sucukları da denenmeli...

BU HÖŞMERİM BAŞKA HÖŞMERİM!

Höşmerime bayılırım, Sivrihisar’dakini de alıştığım gibi sandım, çok farklı ama en az öbürü kadar nefis çıktı. Kaymak ve undan hazırlanan hamura pekmez, sıcak şerbet ve süt reçeli döküp servis ediyorlar. Çok lezzetli.