'Turizmde kayıp 10 milyar doları aştı'

Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı Osman Ayık, turizmde son 25 yılda her yıl çift haneli büyüme kaydeden Türkiye'nin ilk defa 2015'i eksiyle kapatacağını belirterek, kaybın 10 milyar doları aştığını kaydetti.

TÜROFED Başkanı Osman Ayık, bu yıl turizmde görülen krizin 2014 yılı Eylül ayının ikinci yarısı itibariyle çok net hissedilmeye başladığını kaydetti. Rusya'nın Ukrayna üzerinden batı toplumlarıyla aralarındaki krizi, öncesinde 2008'de dünya ekonomik krizi ve Arap Baharı ile devam eden istikrarsızlık ve çalkantılı dönemi hatırlatan Ayık, en son Suriye'de yaşanan kriz ve petrol fiyatlarına yansıyan dalgalanmanın etkileri olduğunu söyledi. 

Osman Ayık, bu etkilerin özellikle Akdeniz çanağındaki ülkeler başta olmak üzere genel anlamda dünya turizmini etkileyen yapıya dönüştüğünü dile getirdi. Ayık, "En büyük pazarlarımızdan Rusya ve BDT ülkelerinde son 25 yılda hep çift haneli büyüme yaşanırken, ilk defa eylülden itibaren düşüş yaşadık. Düşüş bugüne kadar da devam etti" dedi. 

Rusya pazarına ilişkin yüzde 20-30, belki 30'un üzerinde daralma olabileceği yönündeki öngörülerini hatırlatan Ayık, şöyle devam etti:

"Ama bugün geldiğimiz noktada, Rusya ve BDT ülkelerinde yüzde 25'ler civarında kayıp yaşıyoruz. Bunun yanında diğer ana bloğumuz Almanya ve Avrupa ülkelerinde yüzde 9 ve yakın oranlarda artış yaşadık. Rusya pazarındaki kaybın bu kadar büyük olması, Avrupa pazarlarındaki artışla telafi edilemediğinden yılın genelinde ülke olarak sıfırla eksi 5 arasında değişen kayıp yaşayacağımız görülüyor. Bu düşüş bölgelerde farklılıklar arz edebilir. 2015'i muhtemelen artıyla kapatamayacağız." 

'Destekler yetersiz'

Bölgelere göre yıl sonu itibariyle düşüş oranı tahmininde de bulunan Ayık, Antalya'da yüzde 3, İstanbul'da sıfır, Muğla ve diğer bölgelerde yüzde 8 olabileceğini kaydetti. Antalya'da turist sayısında 550 bine yakın eksi ve en büyük kaybın Rusya ve BDT ülkelerinden yaşandığını kaydeden Ayık, bu trendi değiştirecek herhangi bir emarenin de gözükmediğini dile getirdi. Bu konuda uyarıları tüm kamu ve üyeleri nezdinde yaptıklarını anlatan Ayık, "Kamunun birtakım destekleri var, ama bizce yetersiz. Özellikle konaklama ayağına yönelik birtakım destekler sağlanması lazım. İşletme kredilerinde düşük faizli destekler, kış döneminde SSK primleri ve birtakım avantajlar, turizmin 12 aya yayılması için verdiğimiz önerilerin hızla devreye sokulması lazım" dedi. 

Bu yıl için beklentilerin bir miktar gerisine düşülmüş olabileceğini, 2016 ve 2017'de de bu düşüşün devam edebileceğini söyleyen Osman Ayık, şöyle dedi:

"Ama uzun vadede çok önemli beklentilerimiz var. Şu andaki tablo değişebilir ama değişebileceğine yönelik çok net emareler gözükmüyor. Türkiye sıfır ile eksi 5 arası kayıp yaşarsa, Türkiye'ye gelen turist sayısında 40 milyon civarı ve 1- 1,5 veya 2 milyon civarında kayıp olur, çok önemli değil. Kişi başı turizm geliriyle çarpınca çok önemli gözükmüyor ama başka önemli bir şey var. Türkiye bu sayıları yakalamak için çok önemli hamleler yaptı. Ciddi aksiyonlar yapıldı. Türkiye'de bölgeye göre değişen ve yüzde 30'a varan fiyat indirimleri yapıldı. 32 milyar dolarlık turizm girdisi vardı ve hatta hesap edilirse bizim çok iyimser rakamlar söylediğimizi görürsünüz."

'Açık 1 yılda kapatılabilir'

Türkiye'nin 2014'e kadar hep çift haneli büyüdüğüne dikkat çeken Osman Ayık, "Yani yüzde 10 ve üzerinde büyüdü. İlk defa bu yıl düşüş yaşandı. Türkiye geçmişteki trendini devam ettirebilirse bu açığı 1 yılda kapatabilir. Ama rakamlarımız çok ciddi büyüdü ve 40 milyon bandındayız. Her yıl 4 milyon yeni kitle yaratmak çok da kolay değil. Dünyada 1.1 milyar insan seyahat ediyor ve bu ortalama yüzde 3 ve üzerinde büyümeyle devam ediyor. Yüzde 3, 35-40 milyonluk bir rakama tekabül eder. Dünyadaki dağılımında ise yarısına yakın bölümü Akdeniz çanağı ve bizim bulunduğumuz coğrafyada gelişiyor. Bizim bölgemizde zaten 30'a yakın ülke var ve eşit dağıtıldığında zaten payımıza 1 milyon düşüyor. Biz geçmiş yıllarda özel çabalarla ikiye üçe katladık. Şimdi çok büyük hatalar yapmadığımız takdirde yolumuza her yıl ortalama yüzde 3-5 büyüyerek devam edebiliriz. Bu ülkeyi de bir barış, huzur adası halinde tutabilelim. Bunu becerebildiğimiz takdirde her yıl 1 milyon ve üzerinde yeni turisti getirebiliriz" diye konuştu. 

Fiyat indirimleri yapılan bölgelerin, Türkiye turizminin yaklaşık yüzde 55'ine hitap eden sahil bölgelerinde ağırlıklı olduğuna dikkat çeken Ayık, "Bu yılın gelir kaybı 10-11 milyar dolar gibi rakama ulaşıyor. Bu kaybın yaklaşık 5 milyar dolarını turist sayısındaki düşüş, 5 milyar doların üzerindeki kısmını da yüzde 30'a varan indirimler oluşturuyor" dedi. 

Bu kaybın istihdama da olumsuz ektileri olduğuna dikkat çeken Osman Ayık, şöyle dedi:

"Türkiye'de bu sektörde 1.3 milyon civarında doğrudan ve bağlantılı istihdam var. Türkiye'deki toplam istihdamın yüzde 6.5'u bu sektörden sağlanıyor. Eğer bahsettiğimiz bu olayların sonucunda düşmeler devam ederse, istihdamda da kayıplar söz konusu olacak. Bunun anlamı şudur; Antalya bölgesi açısından bakarsak, kasım ayında yoğun bir dönem geçirecek G20'den dolayı. Ama ilerleyen dönemde eğer bu trend devam ederse Antalya kışın o bahsettiğimiz kayıpları yaşamaz. Devam etmezse o kayıplar veya biraz üzerinde kayıpla bu kışı geçirir. Türkiye geneli de benzer olur."