Türk tekstilcilere AB pazarında Pakistan tehdidi

GAMZE ŞENER

İSTANBUL - Yeni işleyiş, iç piyasada Türkiye’nin lehine gibi görünse de durum AB pazarı için aynı değil. Çünkü Pakistan başta olmak üzere çok sayıda ülke, uzun yıllardır pazardaki rekabeti kızıştırmaya başlamıştı. Bu ülkelerin ithalatına getirilecek sıfır gümrükle, bölgeye yapılan ihracatın da olumsuz etkilenmesi bekleniyor. Tek çıkışı markalı ve katma değerli üretimde gören sanayicinin, bundan sonraki süreçte beklentisi ise tasarım ofislerinin Ar-Ge desteğinden yararlanabilmesi için adım atılması. Söz konusu sistem aslında sadece Pakistan’a uygulanan bir ayrıcalık değil. Moğolistan, Ermenistan, Gürcistan gibi 16 ülkeye daha ihracat avantajı sağlandı. Anlaşmaya göre, Pakistan 2017’ye kadar, AB’ye tercihli vergi oranı üzerinden ihracat yapabilecek. Yani, tekstil ürünlerinin yüzde 20’sini 0 vergi ile yüzde 70’ini indirilmiş vergi oranı üzerinden ihraç edebilecek. Hali hazırda AB pazarına 3 milyar dolarlık ihracatı bulunan Pakistan’ın bu sayıyı 1 milyar dolar daha çıkaracağı tahmin ediliyor.

“Karar çıkmasın diye çok uğraştık ama...”

İstanbul Tekstil ve Hammadde İhracatçıları Birliği Başkanı İsmail Gülle, bu kararın çıkmaması için büyük mücadele verdiklerini ancak sadece geciktirebildiklerini belirterek, “İhracatçının bundan sonra yapacağı çok bir şey yok. Sadece markalı kendine has ürünlerle ihracatını artırmak olabilir. Yoksa basic ürünlerle Pakistan’ın bu avantajından etkilenmemek mümkün olmayacak” diye konuştu. İhracatın olumsuz etkileneceğini ifade eden Gülle, “Yaklaşık 12 yıldır sanayi ve ihracata yapılmış çok önemli bir şey yok. Maliyetlerin düşürülmesi için istihdam teşviği istiyoruz. Elektrik için özel fiyat istiyoruz” eleştirisini getirdi.

Satışlarımız kısa vadede yüzde 10 etkilenecek

Basic ürünlerde Pakistan’ın önemli rakip olduğunu hatırlatan İTKİB Başkanı Hikmet Tanrıverdi de, rekabet şansının çok yüksek olmayacağı görüşünde. “AB ile yaptığımız Gümrük Birliği anlaşması avantajını da onun karşısında yitirmiş oluyoruz” diyen Tanrıverdi, “Neticede onlar da gelişecek ve bize rakip olacaklar. Özellikle ev tekstilinde bizi biraz zorlayacaklar. Kısa vadede satışlarımız yüzde 5-10 oranında etkilenecek” dedi. Tasarım ofislerinin Ar-Ge desteği kapsamına alınması için iki yıldır lobi yaptıklarını söyleyen Tanrıverdi, “Zannediyorum ekonomi yönetimi durumun ciddiyetine vardı. Bu, tasarım ofisi olmayan firmaları da hareketlendirecektir” diye konuştu.

İç piyasada ithalatın azalması bekleniyor

Sistemin ithalat tarafında Türkiye’ye olumlu etkileri olacağını söyleyen İbrahim Burkay ise Türkiye’deki yerli üreticinin daha fazla korunacağını belirtti. Burkay "AB, GTS kapsamında 55-60 milyar euroluk ithalat yaparken, şimdi bunun 25-30 milyar euroya düşeceği öngörülüyor. AB daha ucuz piyasa olarak o ülkeleri tercih edebilir, ihracatımız azalabilir.” AB’nin ucuz mal almanın yolunu aradığını kaydeden TGSD Başkanı Cem Negrin de fiyat olarak zor günlerin kapıda olduğunu belirtti, “Bahsettiğimiz ülkeler her şeyin üretimini yapabiliyorlar” diyen Negrin, maliyetleri ucuzlatmanın şart olduğunu vurguladı.

Çin ve Hindistan’ın yerine artık Pakistan var

Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi’nin içinde 11 Latin Amerika ülkesi, Gürcistan, Moldova, Moğolistan, Bangladeş ve Sri Lanka da yer alıyor. Dünyanın beşinci büyük pamuk üreticisi olan Pakistan’ın GSP plus statüsü, AB’ye ihracatta aşırı bir artış olması halinde durdurulabilecek. İktisadi Kalkınma Vakfı Başkanı Ömer Cihad Vardan, “Türk tekstil sektörü açısından dolaylı etkileri olabilir. Bu tür imkanların daha önce AB tarafından ‘everything but arms’ yaklaşımı doğrultusunda Hindistan ve Çin’e de tanındığı dikkate alınırsa, daha ucuz tekstil üreten ülkelerin AB pazarına girişinin artmakta olduğu ve bu durumun Türkiye’nin pazar payını etkileme potansiyeli taşıdığı muhakkak” değerlendirmesini yaptı.