Deri sektörü konfeksiyon ve saraciyede de ek vergi istiyor

MERVE YİĞİTCAN - İSTANBUL

Ayakkabı sektöründe üretimi canlandırmak için yapılan ve kısa zamanda meyvelerini veren ithale ek vergi uygulaması, deri sektöründeki diğer üreticilerin de beklentilerini artırdı. İçeride üretimin canlanması ve daha sağlıklı deri ürünlerinin pazarda yer alması için ek verginin şart olduğunu düşünen sektör temsilcileri, uygulamanın hayata geçirilmesi için seçim sonrası sürecin hızlanacağını ümit ediyor. Geçen yıl ithal ayakkabıda deriye yüzde 50, suni deriye yüzde 30 ek vergi uygulaması getirilmişti. Uygulamanın hayata geçmesiyle sektörün kapasite kullanımı en az yüzde 10 arttı, ihracat ilk 4 ayda 266.6 milyon dolara çıktı, en önemli gelişme de birçok yabancı firmanın Türkiye’de üretim için harekete geçmesi oldu. 

‘Kapasite kullanım oranı artar’ 

Deri sektörünün ihracatında ayakkabının payı da nisan ayı itibariyle yüzde 51’e yükseldi. Tüm bu gelişmeleri yakından takip eden deri konfeksiyon ve saraciye üreticileri, ithale ek vergi uygulamasının kendi alanlarında da uygulanmasını talep ediyor. 

İstanbul Deri ve Deri Mamülleri İhracatçı Birlikleri (İDMİB) Başkanı Mustafa Şenocak, küresel ekonomideki sıkıntılara rağmen ayakkabı sektörünün ek vergiyle içeriden güç aldığını ve büyümesini sürdürdüğünü, ancak deri sektörü ihracatında en büyük kaybın deri konfeksiyon alanında yaşandığını kaydetti. Bu nedenle bir süredir ek vergi uygulamasının deri konfeksiyon ve saraciyeye getirilmesi için bakanlıklar nezdinde temaslarda bulunduklarını söyleyen Şenocak, “Bu talebimiz büyük ölçüde kabul gördü. Özellikle saraciyede bu uygulamanın getirilmesine çok sıcak bakıldı. Ancak seçim süreci araya girdi. Seçimden sonra bu konuyla ilgili bir karar alınmasını bekliyoruz” ifadelerini kullandı. Sektörde ithalatın ihracattan çok fazla olduğunu dile getiren Şenocak, “Türkiye’de deri konfeksiyon üretiminde kapasite kullanım oranı yüzde 30. İthalat bu kadar yüksekken, kapasiteyi arttıramazsınız” diye konuştu. 

‘Turist yerli ürün almalı’ 

DSD Deri CEO’su Remzi Özbay ise Türkiye’nin istihdama ihtiyacı olduğunu, dolayısıyla deride üretim kapasitesini artıracak ithale ek vergi uygulamasının şart olduğunu belirtti. Ek verginin deride ithalatı dengeleyeceğini düşünen Özbay, aynı zamanda turizme yönelik kazanımların da beraberinde geleceğini kaydetti. Deri giyimin iç tüketiminin fazla olmadığına değinen Özbay, “Eğer ek vergi olmazsa, binbir emekle Türkiye’ye, özellikle güneye getirdiğimiz turiste Hindistan ve Pakistan gibi ülkelerden gelen düşük kaliteli ürünleri satmaya devam ederiz. Oysa turizmin getirdiği katma değeri başka ülkelere göndermeye gerek yok” diyerek tehlikeye dikkat çekti. İhracatçı birlikleri verilerine göre, yılın ilk 4 ayında deri ve kürk giyim ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5.7 azalarak 99.2 milyon dolar olarak gerçekleşti. Saraciye ihracatı ise aynı dönemde yüzde 7.1 azalarak 71.1 milyon dolar oldu. Toplam deri ihracatında deri ve kürk giyimin oranı yüzde 19.1 iken, saraciyenin payı yüzde 13.7

Uygulama ile zararlı deri Türkiye’ye giremez

Orjin Deri CEO’su Lemi Tolunay, deride ek verginin yaygınlaştırılması taraftarı. Ek vergiyle ithalata bir kontrol sistemi getirilmesini uzun zamandır talep ettiklerini söyleyen Tolunay, bunun gerekliliğini rapor haline getirip birkaç defa ilgili mercilere ilettiklerini belirtti. Bu konuda bakanlığın titiz bir çalışma yaptığını ve henüz netice alınmadığını dile getiren Tolunay, bu uygulamanın hem üreticiyi destekleyeceğini hem de tüketiciyi koruyacağını ifade etti. “Piyasada çok fazla ucuz ithal deri ürünü var” diyen Tolunay, Uzakdoğu’dan gelen deri ürünlerinin birçoğunun işlendiği sırada kanserojen maddelere maruz kaldığına dikat çekti. İthale ek verginin deri konfeksiyonuna da bir an önce getirilmesi gerektiğini savunan eski Deri Tanıtım Grubu Başkanı, vergi oranının ayakkabıdaki gibi olabileceğini söyledi.