Yeni Baharat Yolu katlanarak büyüyor

SELENAY YAĞCI

Eski çağlarda, Uzakdoğu'yu Batı'ya bağlayan ticaret yollarından biri olan Baharat Yolu, şimdi yeniden gündemde. Baharat yolu ile fiyatı çok pahalı olan ve zengin kişiler tarafından satın alınabilen, kullanılabilen baharatlar, sınır ötesi ticaretin en önemli ürünleri haline gelmişti. Günümüzde ticaretin 5 bin yıllık tarihi teknolojiyle birlikte şekil değiştiriyor ama tüketicilerin lükse ve kaliteli ürüne ilgisi azalmıyor. 21. yüzyılda yeni 'baharat yolu' olarak sınır ötesi e-ticaret gösteriliyor.

Özellikle uluslararası yani sınır ötesi e-ticaret, yurt içi e-ticarete oranla 2 kat hızlı büyüyor. Sektör temsilcileri, bunun yalnızca bir başlangıç olduğu görüşünde. Bu büyüme hızıyla 300 milyar dolar olan uluslararası e-ticaret hacminin 2020 yılında 3 kat büyüyerek 900 milyar dolara çıkacağı öngörülüyor. Bu ivmeyle sınır ötesi e-ticaretin küresel e-ticaret pazarındaki payı, yüzde 15'ten, yüzde 25'e yükselecek.

E-ticarette, tüketicilerin sadece ucuz olduğu için yurt dışı alışverişi tercih ettiği efsanesi yıkıldı. Sınır ötesi e-ticaret, 200 dolarlık sepet ortalamasına sahip ve bu rakam yurt içi e-ticarete göre çok daha yüksek. Bu yüksek sepet tutarlı satışlar, tüm sınır ötesi işlemlerin yüzde 10 ila 20'sini kapsıyor. Bu 'yüksek alışveriş sepeti değerli işlemler' yani yeni 'baharat yolu' pazarı en az 30 milyar dolar hacme sahip.

En çok öne çıkan elektronik

Deutsche Post DHL Grubu’nun hazırladığı 21. Yüzyılın Baharat Ticareti: Sınır Ötesi e-Ticaret Fırsatları Rehberi (The 21st Century Spice Trade: A Guide to the Cross-Border E-Commerce Opportunity) başlıklı rapor, sınır ötesi e-ticaret hakkında önemli bulgular gösteriyor. Rapora göre bu büyüme ivmesi perakendeciler ve üreticiler için rakipsiz bir fırsat doğuruyor. Rapor, uluslararası e-ticarette en öne çıkan kategorilerin moda ve elektronik olduğunu gösteriyor. Şirketlerin yaklaşık yüzde 25’i elektronik, yüzde 10’u moda ürünleri satarken her iki kategori de yaklaşık yüzde 10 büyüyor. Bununla birlikte güzellik ve kozmetik, evcil hayvan bakımı, yiyecek ve içecek ile spor malzemeleri giderek önem kazanan kategoriler. Ülkeler ve bölgeler bazında bakıldığında ABD genel e-perakende de hakimiyetini ilan etmiş görünse de 'yüksek alışveriş sepeti değerli işlemler' pazarı aslında Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika arasında dengeli bir şekilde dağılıyor.

Bilindiğinin aksine genel uluslararası e-ticaret pastası olarak baktığımızda Asya’nın payı ciddi ölçüde azalıyor ve 'yüksek alışveriş sepeti değeri' olarak bakıldığında da görece daha düşük. Alibaba'nın sınır ötesi e-ticarette payı yüzde 10 iken, Amazon'un payı yüzde 45'e ulaştı. ABD, Birleşik Krallık ve Çin, bu yüksek değerli sepetlerin en büyük 3 tedarik pazarı konumunda. Bu yeni 'baharat' pazarının yüzde 60’ına bu 3 ülke tedarik sağlıyor. Hızlı büyüyen tedarik pazarları arasında İtalya, İspanya, Fransa, Almanya, Singapur, Hong Kong ve Hindistan yer alıyor. Talep tarafında daha parçalı bir yapı görülüyor. ABD, Birleşik Krallık ve Çin tüm global yüksek değerli talebin yüzde 30’a yakın bir kısmını oluştururken, Avustralya, Fransa ve Kanada gibi diğer pazarlar ise daha büyük bir role sahip. Ayrıca, premium gönderi seçeneğine sahip perakendeciler diğerlerinden 1,6 kat daha hızlı büyürken, e-ticaret şirketleri uluslararası pazara açılınca satışları yüzde 10 artıyor.

Güvenilir taşımacılık kaçınılmaz

Lojistik sektörüne etkisi B2B odağından B2C’yi daha yoğun olarak içeren yeni bir döneme geçiş olarak kendini gösterdi. Hem tüketicilerin hem de e-ticaret şirketlerinin beklentilerini karşılayacak yaratıcı çözümlere ihtiyaç arttı. Özellikle yüksek sepet değerlerinin bulunduğu işlemlerde hızlı ve güvenilir taşımacılık kaçınılmaz bir standart haline geldi.

Yeni müşterilerin %60'ı e-ticaret firmaları

Premium lojistik hizmetleri geliştirdiklerini söyleyen DHL Express Türkiye Satıştan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Boğaç Özsan, "Türkiye, bu büyüyen iş kolunda önemli bir aktör olma potansiyeline sahip. Yurtdışı e-ticaret gönderilerinde bu yıl yüzde 30 büyüdük. E-ticaret Türkiye’deki toplam gönderi hacmimizin yüzde 10’unu teşkil ediyor ama bu oranın daha da artmasını hedefl iyoruz. Yeni müşterilerimizin yüzde 60’ını e-ticaret firmaları oluşturuyor" dedi.

En çok üreticiler büyüyecek

Arz ve talebin gitgide sofistike hale gelmesiyle birlikte, ’aracıyı’ aradan çıkararak ürünlerini online olarak son müşteriye sunmak amacıyla doğrudan satış modellerine geçmek için e-ticaretten daha fazla yararlanan üreticiler, diğer perakendeci gruplarına kıyasla sınır ötesi e-ticarette yüzde 30 daha yüksek büyüme bekliyor.

Yurt dışı alışverişe iten unsur

Birçok pazarda giderek daha seçici hale gelen müşterileri yurt dışındaki online perakendecilerden alışveriş yapmaya iten unsurlar arasında bulunabilirlik, güven ve cazip teklifler yer alıyor. Tüketiciler, sınır ötesi alışverişlerle ilgili sıkıntıları ise lojistik, güven, fiyat ve müşteri deneyimi olarak sıralıyor. Fiyat söz konusu olduğunda, tüketicilerin %15’i, yurt dışındaki bir e-perakendeciden alışveriş yapmanın temelde daha pahalı olduğunu düşünüyor.