Yapay zekayla ezberlerimiz bozulmaya devam edecek
10 şirketten 8’i becerilerin değişen talebini ve değerini değerlendirmek için yapay zekâ kullanmayı planlıyor. 'Şimdi ve gelecek için daha iyi bir çalışma hayatına liderlik etmek’ vizyonuyla 50 yılı aşkın süredir işverenlere ve çalışanlara ilham veren PERYÖN’ün (Türkiye İnsan Yönetimi Derneği) geçtiğimiz aylarda gerçekleşen 27. Olağan Genel Kurul’unda 2023- 2025 dönemi yönetim kurulu belirlendi.
PERYÖN yönetim kurulu başkanlığına bir önceki dönemin başkan yardımcılığı görevini üstlenen Ebru Taşcı Firuzbay seçildi.
Firuzbay, aynı zamanda METRO Türkiye’de insan ve kültür direktörü ve yönetim kurulu üyesi olarak görev yapıyor. “Çalışma hayatına ve yeni çalışma modellerinin oluşmasına öncülük edeceğiz’ diyen PERYÖN Başkanı Ebru Taşcı Firuzbay ile insan kaynakları alanında öne çıkan konuları konuştuk.
Dijitalleşme ve teknolojiye uyum süreci İK alanındaki trendlerin neresinde duruyor?
Dijitalleşme, teknolojiye uyum ve artan yapay zekâ kullanımı İK trendlerinin kuşkusuz en öncelikli gündemlerinden. Yapay zekânın çalışma hayatı ve iş süreçlerine etkisi, bireysel ve kurumsal düzeyde kendimizi bu etkiye hızla hazırlamamız gerekliliğini beraberinde getiriyor. İK, kurumların, liderlerin ve çalışanların bu değişime adapte olmasına, kuruluşların işe bu teknolojileri nasıl dahil edebileceğini anlamasına liderlik edecek. İnsan kaynakları profesyonelleri bir yandan da yapay zekânın kendi iş süreçlerine getirdiği yeniliklere adapte olmaya çalışıyorlar.
Çünkü son yıllarda teknolojinin hızla gelişmesiyle insan kaynakları alanında işe alım kriterlerinin yanı sıra süreçlerde de önemli değişiklikler oldu. Nasıl ki artık günümüzde adaylardan ChatGBT tarafından hazırlanmış CV’ler, mektuplar almaya başlandığından bahsediyorsak, pek çok işe alım yöneticisi de adayların yetkinliklerini ölçmek için artık teknolojiden, yapay zekâdan faydalanıyor.
Araştırmalar da gösteriyor ki ilerleyen yıllarda İK süreçlerinde yapay zekâ ve büyük veri kullanımı yaygınlaşacak. Mercer’in araştırmasına göre, 10 şirketten 8’i becerilerin değişen talebini ve değerini değerlendirmek için yapay zekâ kullanmayı planlıyor.
Yeni mezunların bu ortamda özellikle hangi özelliklerini geliştirmesi daha değer kazanıyor?
Günümüzde yeni mezunlarda en çok aranan özellikler: Değişime uyum, iletişim yetkinliği, dayanıklılık, öğrenmeye ve gelişime açıklık. Adayın okulun yanı sıra bir çalışma deneyiminin olup olmadığı, herhangi bir sivil toplum kuruluşu veya organizasyonda sorumluluk alıp almadığı, üniversitede dahil olduğu akademik programın yanı sıra gelişimi için aldığı inisiyatifler yeni mezunları değerlendirirken insan kaynakları profesyonelleri için adayın okuduğu okuldan ve aldığı diplomadan çok daha etkili kriterler olabiliyor.
Çalışanların beklentilerindeki değişimler, uzaktan ve hibrid çalışma, asgari ücret artışı ve EYT gibi konular son yıllarda iş gücü piyasasını etkileyen en önemli konular oldu. Gözlemlerinize göre bu ve bundan sonra olabilecek değişimlere uyum sağlayabilenlerin öne çıkan özellikleri neler olacak?
Günümüzde çalışanlarda en çok aranan özellikler arasında çeviklik, kompleks problem çözümü, yılmazlık (resilience), esneklik, gelişmiş iletişim becerileri, merak, öğrenme çevikliği, çözüm odaklılık, dijital/analitik beceriler ve iş birliği olduğunu görüyoruz. Öne çıkan tüm bu yetkinliklerin ortak özelliği ise değişime uyum sağlamayı beraberinde getirmesi. Diyebiliriz ki, artık bilişsel becerilerin yanı sıra sosyal beceriler de son derece önem kazanmış durumda.
Öte yandan günümüz çalışma hayatı profesyonellerin her daim yetkinliklerini geliştirmeleri için sürekli gelişim anlayışına sahip olmalarını gerektiriyor. Kurumlar nazarında ise değişime uyum sağlayıp kendini geleceğe taşıyacak olanlar, şirketin anlamına (purpose) yatırım yapanlar, dijitalleşmenin hızını yakalayanlar, ‘insana değer’ verenler, yaşadığı toplum ve çevre için fayda yaratanlar olacak.
İnsan kaynakları alanında öne çıkacak trendler
“Gelecek 5-10 yılda ezberlerimiz bozulmaya devam edecek. İnsan kaynakları alanında en çok öne çıkacak trendleri 5 maddede ifade edebilirim.
1- GLOBALLEŞME: Dijitalleşme sınırları ortadan kaldırdı, artık yetenekler her yerde. İK profesyonellerinin ulaşabileceği yetenek havuzu büyürken, bir yandan da havuzda artık bambaşka kültürler, bambaşka renkler var. Dolayısıyla globalleşme önümüzdeki dönemin önemli İK trendlerinden biri olacak.
2- DEI GİRİŞİMLERİ: Çalışanların işyerinde karşılaştıkları ayrımcılık, adil olmayan ücretler ve kültürel farklılıklardan doğabilecek diğer birçok eşitsizliği ortadan kaldırmayı amaçlayan DEI (Çeşitlilik, Eşitlik ve Kapsayıcılık) girişimleri, insan odaklı yaklaşım, geleceğe uyum sağlamak isteyen şirketlerin olmazsa olmazı haline gelecek.
3- YAPAY ZEKÂ: Tüm iş süreçlerinde olduğu gibi, İK süreçlerinde de yapay zekâ kullanımının kapladığı alan hiç kuşkusuz gün geçtikçe daha da büyüyecek.
4- ESNEKLİK: Uzaktan, hibrit çalışma modelleri, dört gün çalışma haftası gibi esnek çalışma uygulamaları daha çok yaygınlaşacak.
5- ÇALIŞAN LİDERLİĞİ: Özellikle genç kuşağın önceki nesillere nazaran ‘girişimciliğe’ daha ilgiyle yaklaşıyor olması, kurumsal şirketlerde çalışanın kendi işinin lideri olduğu bir çalışma hayatına doğru ilerlememizi sağlayacak.”