Ölünün onurunu koruyan teknoloji

Tıbbi alanda yaşanan teknolojik gelişmelerin büyük bölümü yaşamla ilgili. Bahsedeceğim teknoloji ise ölümü de işin içine dahil ediyor.

The New York Times’da yer alan habere göre, önümüzdeki haftalarda ya da aylarda, insanlık şöyle bir sahneye tanıklık edebilecek:

Manhattan’da bulunan NYU Langone Medical Center’da, beyin ölümü gerçekleşmiş bir kişi, plastik cerrahi bölümüne alınacak. Yüzünün her bir konturu ve detayı bir teknisyenin kullandığı scanner ile taranacak. Daha sonra cerrahlar tarafından ölünün yüzü çıkartılacak ve bu yüz, uzun süredir yüz nakli bekleyen başka bir hastaya nakledilecek.

Hastanenin biraz ötesinde ise, New York Üniversitesi 3D baskı uzmanlarından oluşan bir grup, kendi mucizesi üzerine çalışıyor olacak; Yani biraz önce taranmış olan yüzün replikasını üretmek. Bu sayede, hem ölmüş olan ve yüzünü veren kişinin ailesi kendini daha iyi hissecek, hem de bu kişinin yüzü, gerçeğinden farksız olacak. Bugüne kadar yüz nakillerinde, kalıpla gerçekleştirilen silikon maske kullanılıyordu. Yüzün özellikleri ise boya ile gerçekleştiriliyordu.
NYU Langone Yüz Transplantasyonu Programı Başkanı Dr. Eduardo Rodriguez’in verdiği bilgiye göre, silikon maske yaklaşık yüzde 75 doğruluk sağlarken, 3D baskı ile elde edilen maske yüzde 95 oranında doğruluk sağlıyor. Yüz transplantasyonu alanında çalışan doktorlar; deri, kemik, sinir ve kas naklinde çok büyük adımlar atıyorlar.

Tabi ki tıbbi bir mucize yaratmak için öncelikle bir donör olması gerekiyor. Bir aile için, ölen birinin yüzünü bağışlamak, kalp veya böbrek bağışlamaya benzemiyor. Ölen birinin yüzünü bağışlamak, kaybı yaşayan aile için, ölen kişinin ikinci kez kaybedilmesi anlamına geliyor.

Yüz nakli bekleyenlere umut olmak

NYU’nun hedefi, 3D baskı sistemi ile bu durumu daha yaşanabilir hale getirmek ve yüz nakli bekleyenlere umut olmak. New York Üniversitesi 3D baskı merkezi olan LaGuardia Studio, bugüne kadar sanat ve mühendislik bölümlerinin projelerine odaklanıyordu.Yüz basma süreci de aslında diğer süreçlerden daha farklı değil, fakat daha hızlı olması gerekiyor. Bunun nedeni, ölen kişinin bedeninin en hızlı sürede ailesine teslim edilmesi gerekliliği. LaGuardia Studio yöneticisi Andrew Buckland, iki haftada yaptıkları işi, 36 saatte yapmaya başladıklarını söylüyor.

Süreç nasıl işliyor?

Yüzün 3D ile taranması ve nakli nasıl gerçekleştiriliyor yakından bakalım: Elde tutulan ve ölünün yüzünü tarayan scanner beş kamera lensine sahip. Böylece yüzü farklı açılardan görüp, kaydediyor. Yüze bir koordinat sistemi yansıtan kamera sayesinde, scanner üç boyutlu bir harita oluşturuyor. Yüzün taranmasının ardından, dosyalar uzun saatler boyunca stüdyodaki bilgisayarlara aktarılıyor. Bu bilgisayarlardan da, akrilik temelli fotopolimer kartuşları olan çok büyük printerlara iletiliyor.

Bu printerlar öyle ince tabakalar halinde çalışıyor ki, 25 milimetrelik bir alan tam bin 500 kat tabakadan oluşuyor. Bir yüz üretmek için 10 bin takaba gerekiyor ve baskının tamamlanması 24 saatten fazla sürüyor. Her ne kadar elde edilen plastik maske yeterince esnek bir yapıya sahip olmasa da, son derece gerçekçi görünüyor. Baskının tamamlanmasının ardından, maske hızla hastaneye yetiştiriliyor. O sırada, yüzü ve diğer organları çıkartılmış olan donör, yaşam ünitesinde tutulmaya devam ediliyor. Donörün ölümünün ardından, doktorlar plastik maskeyi yüzüne yerleştiriyorlar. Dikişleri ise saç veya yara bantları ile kamufle ediyorlar.

Organ bağışı “yüz”ü kapsamıyor

3D baskı yüz fikri Dr. Rodriguez’in aklına ilk olarak 2015 yılında geliyor. Bunun nedeni, bir yangında yüzünü kaybeden itfaiye görevlisi Patrick Hardison için kafa derisi, kulak, göz kapağı, burun ve dudak dahil olmak üzere tam bir yüz nakli gerçekleştirmiş olması. Donör havuzu son derece kısıtlı olduğundan, Patrick Hardison, yüz nakli için tam bir yıl beklemiş, çünkü organ bağışına izin vermek, yüz nakli yapılmasını kapsamıyor. Bunun için, hayatını kaybeden kişinin ailesinin onay vermesi gerekiyor. Hardison, geçirdiği bisiklet kazası sonrasında komaya giren 26 yaşındaki David Rodebaugh’un yüzünü almış. Dr. Rodriguez’in dediği gibi, “3D baskı yüz, yüzünü veren kişinin haysiyetini korumak açısından çok önem taşıyor.”