Malın ayıplı olmadığını satıcı ispat edecek

Canan SAKARYA

ANKARA - AB mevzuatına uyumun yanı sıra Türk Ticaret Kanunu ile Borçlar Kanunu'ndaki değişiklikler çerçevesinde yeniden hazırlanan 87 maddelik Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun Tasarısı Meclis'e sunuldu. Cezaların güncellenmesi, yeni satış yöntemlerinin düzenlenmesi ve en çok tartışılan kredi kartları konusundaki yenilikleriyle dikkat çeken tasarı ile konut finansmanında tüketiciye sunulan haklar genişletiliyor. Yasayla birlikte, bankalara yıllık ücret almadıkları bir kredi kartını müşteriye sunma zorunluluğu getiriliyor.

Konut finansmanında tüketici hakları genişletiliyor

Tüketici kredisi ve konut finansmanı (Mortgage) sözleşmelerinde tüketiciye tanınan hakların genişletildiği tasarıya göre, kredi sözleşmesi imzalanmadan önce, tüketici sözleşme şartları ile ilgili bilgilendirilecek. Tüketicilerin, tüketici kredisi sözleşmesinden 14 gün içinde cayma hakkı olacak. Tüketicinin açık talebi olmaksızın krediyle ilgili sigorta yaptırılamayacak, tüketicinin sigorta yaptırmak istemesi halinde ise istediği sigorta şirketi ile imzaladığı poliçe kredi veren tarafından kabul edilecek. Kredinin ödenmesi için açılan hesaplardan hesap işletim ücreti gibi herhangi bir ücret ya da masraf talep edilemeyecek. Tüketicinin açık talimatı olmaksızın, kredi sözleşmesi ile ilişkili bir kredili mevduat sözleşmesi yapılamayacak.
Yapı ruhsatı alınmadan, tüketicilerle ön ödemeli konut satışı sözleşmesi yapılamayacak. Bakanlıkça belirlenen büyüklüğün üzerindeki projeler için bina tamamlama sigortası yaptırılması zorunlu olacak. Tüketici, 14 gün içinde ön ödemeli konut satış sözleşmesinden cayma hakkına sahip olacak. Mevcut kanunda 30 ay olan konutun teslim süresi 36 aya çıkarılıyor. Devir ve teslim tarihine kadar tüketiciye belli masrafları ve sözleşme bedelinin yüzde 2'sine kadar tazminat ödemek suretiyle sözleşmeden dönme hakkı veriliyor.

Malın ayıplı olmadığını satıcı ispat edecek

Ayıplı mal ve hizmetlerde tüketiciye sağlanan hakların genişletildiği tasarıda zaman aşımı süresi içerisinde kalmak kaydıyla, ilk 6 ay içinde ortaya çıkan ayıplarda malın ayıplı olmadığını satıcı ispat edecek. Ayıp, ağır kusur veya hile ile gizlenmişse zamanaşımı süresinden yararlanılamayacak. Malın ayıplı çıkması durumunda tüketici mevcut kanunda da bulunan sözleşmeden dönme, ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme, ücretsiz onarım, satılanın ayıpsız misli ile değiştirilmesini isteme, seçimlik haklarından birisini kullanabilecek.
Tasarıya göre, belirli süreli kredi sözleşmesine ilişkin bir hesap açılması ve bu hesaptan sadece kredi ile ilgili işlemler yapılması durumunda, tüketiciden bu hesaba ilişkin herhangi bir isim altında ücret veya masraf talep edilemeyecek.

Bankalar üyelik aidatı olmayan kart verecek

Tüketicinin açık talimatı olmaksızın, belirli süreli kredi sözleşmesi ile ilişkili bir kredili mevduat sözleşmesi yapılamayacak. Bankalar, tüketicilere yıllık üyelik aidatı ve benzeri isim altında ücret tahsil etmedikleri bir kredi kartını verecek. Sözleşme öncesi bilgilendirme, sözleşmenin zorunlu içeriği, kapsam dışı sözleşmeler, tüketici ile kredi verenin hak ve yükümlülükleri, cayma hakkı, erken ödeme, efektif yıllık faizin hesaplanması, tüketici kredilerine ilişkin reklamların zorunlu içeriği, fesih hakkının kullanılması, temerrüt, kredinin devri, bağlı kredi ile diğer hususlara ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenecek.

Yiyecek taklidi ürünler yasaklanıyor

Gıda ürünü olmamalarına rağmen, sahip oldukları şekil, koku, renk, görünüm, ambalaj, etiket, hacim veya boyutları nedeniyle olduklarından farklı görünen ve bu nedenle tüketiciler, özellikle çocuklar tarafından, gıda ürünleriyle karıştırılarak ağza alınması, emilmesi ya da yutulması halinde boğulma, zehirlenme ya da sindirim sisteminde delinmeye, tıkanmaya yol açabilecek ürünlerin üretilmesi, pazarlanması, ithalatı ve ihracatı yasaklanıyor.
 

Ayıplı malda zaman aşımı 2 yıl

[PAGE]

Ayıplı malda zaman aşımı 2 yıl

Kanunlarda veya taraflar arasındaki sözleşmede daha uzun bir süre belirlenmediği takdirde, ayıplı maldan sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile, malın tüketiciye teslim tarihinden itibaren 2 yıllık zamanaşımına tabi olacak. Bu süre konut veya tatil amaçlı taşınmaz mallarda taşınmazın teslim tarihinden itibaren 5 yıl olarak uygulanacak. İkinci el satışlarda satıcının ayıplı maldan sorumluluğu 1 yıldan, konut veya tatil amaçlı taşınmaz mallarda ise 3 yıldan az olamayacak. Ayıp, ağır kusur ya da hile ile gizlenmişse zamanaşımı hükümleri uygulanmayacak.
 
Tüketici kredileri

Kredi kartı sözleşmeleri, faiz veya benzeri bir menfaat karşılığında, ödemenin 3 aydan daha uzun süre ertelenmesi veya benzer şekilde taksitle ödeme imkanı sağlanması halinde tüketici kredisi sözleşmesi olarak değerlendirilecek. Ancak bu durumda uygulanacak faiz oranı kredi kartı sözleşmesi uyarınca belirlenen orandan fazla olamayacak. Tüketici, 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin tüketici kredisi sözleşmesinden cayabilecek.

Yapı ruhsatı alınmadan, tüketicilerle ön ödemeli konut satış sözleşmesi yapılamayacak
Tasarıya göre, ön ödemeli konut satış sözleşmesinde, tüketicilere sözleşmenin kurulmasından en az bir gün önce, Bakanlıkça belirlenen hususları içeren ön bilgilendirme formu verilmek zorunda olacak. Yapı ruhsatı alınmadan, tüketicilerle ön ödemeli konut satış sözleşmesi yapılamayacak. Bakanlıkça belirlenen büyüklüğün üzerindeki projeler için satıcının ön ödemeli konut satışına başlamadan önce; bina tamamlama sigortası yaptırması veya Bakanlıkça belirlenen diğer teminat veya şartları sağlaması zorunlu olacak. Tüketici, 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin ön ödemeli konut satış sözleşmesinden cayabilecek. Ön ödemeli konut satışında devir veya teslim süresi sözleşme tarihinden itibaren 36 ayı geçemeyecek.

Devre tatile konu taşınmazın inşa edileceği arsa için yapı ruhsatı alınmadan tüketicilerle ön ödemeli devre tatil sözleşmesi yapılamayacak. Tüketicilere, devre tatil sözleşmeleri, uzun süreli tatil hizmeti sözleşmeleri, değişim sözleşmeleri, satıcı veya sağlayıcının, devre tatil veya uzun süreli tatil hizmetinin alınıp satılması hususunda tüketiciye yardımcı olduğu yeniden satış sözleşmeleri kurulmadan en az bir gün önce ön bilgilendirme formu verilecek.

Ücret, komisyon ve masrafları BDDK belirleyecek

Bankalar, tüketici kredisi veren finansal kuruluşlar ve kart çıkaran kuruluşlar tarafından tüketiciye sunulan ürün veya hizmetlerde ise tüketiciden faiz dışında alınacak her türlü ücret, komisyon ve masraf türleri ile bunlara ilişkin usul ve esaslar Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın görüşü alınarak, BDDK tarafından belirlenecek.
Reklamlar konusunda denetimin arttırılacağı yasada, aynı ihtiyaçları karşılayan rakip mal ya da hizmetlerin karşılaştırmalı reklamı yapılabilecek.
Satışa sunulan bir seri malın ayıplı olduğunun tespiti, üretiminin veya satışının durdurulması, ayıbın ortadan kaldırılması ve satış amacıyla elinde bulunduranlardan toplatılması için Bakanlık, tüketiciler ya da tüketici örgütleri dava açabilecek. Üretici veya ithalatçı, mahkeme kararının tebliğ tarihinden itibaren en geç 3 ay içinde malın ayıbını ortadan kaldıracak. Malın ayıbının ortadan kalkmasının imkansız olması halinde mal, üretici ya da ithalatçı tarafından toplanacak.