Gündem oluşturan yapı: e-ticaret platformları

Rüştü BOZKURT

Alibaba’yı bilmeyenimiz yok… Jack Ma’nın kurduğu bu Çin şirketinin adı, Amazon, eBay, PayPal, Google, FedEx, Tancent, Facebook, Apple, Microsoft, Airbnb, Uber, You Tube gibi şirketler arasında ilk sıralarda yer alıyor.

Alibaba 2014 yılının Eylül ayında ABD’de halka arz gerçekleştirdi. O günden bugünlere hızla büyüyor. Bugünlerde 500 milyar doları aşan piyasa değerine ulaştı.

Alibaba’nın e-ticaret platformları 600 milyona yakın aktif tüketiciye ulaşıyor.

Grup 2017 yılında 15 milyar doları aşan kârıyla, toplam gelirinin yaklaşık 40 milyar dolar olduğunu açıkladı.

Ticaretin yeni adı olan e-ticaret platformları, dünya genelinde toplam ticaretteki paylarını yüzde 15’lik paya yaklaştırdı… Geleceğin ticaretinde e-platformlarının ana akımı oluşturacağı iyice belli oldu.

Başlıca varlıkları: Bilgi

Hangi ülkede yaşarsak yaşayalım, e-ticaret platform yapıları ilgi menzilimizde değilse, gelecek kaygısı taşımadığımız anlamına gelir.

Giderek güçlerini artıran e-ticaret platformları, online bir ağda koordine oluyor. Her geçen gün akıllı veri kapasitelerini artırıyor; verileri eşzamanlı kullanabiliyorlar. Makine öğreniminden yararlanarak işlerini hızlandırıyorlar.

Yaygınlaşan ve derinleşen e-ticaret platformlarında operasyon kararlarının çoğunluğu makineler veriyor. Bu teknik altyapı e-platform yönetimlerine hız, esneklik ve çeviklik kazandırıyor. Değişken olan pazarlarda hızlı yanıt verebiliyor ve algoritmik cihazlardaki gelişme önerilerini alabildiğine açıyor. Algoritmik cihazların gelişmesi daha fazla veri işlenmesini sağladığı gibi, çok özel durumlara ilişkin olasılık- odaklı öngörü modellerinin geliştirilmesini de kolaylaştırıyor.

Günümüzün temel gelişmelerinden biri olan e-ticaret platformlarında, algoritmik çıktılar insanın yerini aldıkça öğrenme ve iş yapma biçimini değişiyor.

Ticaret sistemlerini oluşturan belirleyici yapılar olmaya doğru ilerleyen e-ticaret platformlarının başlıca varlıkları bilgi, bağlantı, iletişim ve işbirliklerinden oluşuyor. Bu dört bileşen de mobil iletişimde 5G standardının yaygınlaşmasıyla yeni bir anlam kazanıyor.

Temel yapı bileşenleri

Akademik çevreler ve uygulamacılar e-ticaret platformlarını anlamak ve anlamlandırmak için yoğun emek, zaman ve para harcıyor.

Platform yapılarının temel bileşenlerinden biri “satıcılar". Zaman içinde e-ticaretin yaygınlaşması, temel iş fonksiyonlarını işe dahil ediyor: Reklam, pazarlama, lojistik, finans sorunları; bir adım sonrasında satış.

Yakın gelecekte ana akım ticaret yapılarını oluşturacak olan e-ticaret platformlarında buluşan alıcılar da, yapının temel bileşenlerinden bir diğeri.

Mobil cihazlar ve platform arayüzlerinden oluşan sağlayıcalar ve sahipler de temel yapının bütünleyici bileşenleri.

Teknoloji sadece makine-donanım, araç-gereç değildir; önemli ölçüde metot geliştirmektir.

Bugün e-ticaret platformları yükselen değerse, e-ticaret platformlarının teknik altyapısı kadar ekosistemini de derinliğine kavramak sağlıklı gelecek inşa etmenin gerek şartıdır.

Teknolojideki gelişmelerin oluşturduğu yapıları, yapıların işlevlerini ve oluşturdukları ekosistemi, ekosistemin yarattığı “etkileşimi” kavramadan ülkemizin geleceğini sağlıklı biçimde planlayamaz ve yönetemeyiz. Alibaba örneğinden yola çıkarak, e-ticaret platformlarının ne gibi etkiler yapabileceğini tartışmalıyız.