Google’ın kuantum rüyası 2017’de gerçek olabilir

DİDEM ERYAR ÜNLÜ

Google bünyesinde bir süredir son derece önemli ve önümüzdeki döneme damgasını vuracak bir çalışma devam ediyor. Google araştırmacıları 2017 sonuna doğru, geleneksel bilgisayarlardan çok daha üstün yeteneklere sahip olan kuantum bilgisayarı ortaya çıkarabilirler. Her ne kadar Google bu konuda hiçbir açıklama yapmamış olsa da, New Scientist dergisinde yer alan habere göre, bu alanda uzman çok sayıda araştırmacı, Google ekibinin kuantum bilgisayarı tamamlama aşamasında olduğunu ifade ediyor.

Şirket 2014 yılında dünyaca ünlü fizik profesörü John Martinis’i bünyesine kattı. Bunun nedeni tabi ki tüm bilgisayarları geride bırakacak kuantum bilgisayarı yaratmaktı.

Kısa bir süre önce yapılan açıklamada ise, güçlü bir kuantum bilgisayar üretiminin düşünüldüğünden çok daha kolay olduğu belirtildi.

Kuantum bilgisayar düşüncesi, maddeyi ve enerjiyi, atom ve atom altı seviyede açıklamaya çalışan kuantum teorisinin temel ilkeleri üzerine kuruluyor.

Bu bilgisayarlar işlem yaparken; kuantum bitleri (kübit), süper pozisyon ve kargaşa kuramı gibi kuantum fenomenlerini kullanıyorlar. Bu sayede kuantum bilgisayarlar, sıradan bilgisayarların tek başlarına gerçekleştiremeyeceği zorlu işlemleri kolaylıkla yapabiliyorlar.

Klasik bilgisayarlarda bilgi bitlerle temsil edilirken, kuantum bilgisayarlar bilgisayar bellek birimi için kuantum bitlerini yani kübitleri kullanıyorlar. Kübitler iki durumlu kuantum mekaniği sisteminden oluşuyor.

Bir parçacığın aynı anda farklı durumlarda bulunması durumunu günlük hayatımızda tecrübe etmesek de, kuantum teorisi “iki ayrı kuantum durumunun bir parçacık için aynı anda geçerli olabileceğini” söylüyor. Süper pozisyon, kuantum fiziğinde “iki ayrı durumun bir parçacık için aynı anda geçerli olması hali” anlamına geliyor. Kargaşa Kuramı ya da kaos teorisi ise; yapısal olarak bir fizik teorisi ya da matematiksel bir tümevarım değil de fiziksel gerçeklik olan parçaların bir bütün olarak eğilimini açıklamaya yarayan bir yöntem.

Büyük ve karmaşık işlemler yapabiliyor

Karmaşa ve süper pozisyon, kuantum bilgisayarların sıradan bilgisayarların asla yapamayacağı büyük ve karmaşık işlemler ve hesaplamaları yapmasını sağlıyor.

Son derece güçlü olan kuantum bilgisayarlar, işlem yaparken kullanıcıya sağladığı kapasitenin tamamını kullanmıyor. Klasik bilgisayarlarda bilgi 0’lar ve 1’ler şeklinde temsil edilirken kuantum bilgisayarlarda bilgi temsil etme süreci kuantum fiziği yasalarına göre gerçekleşiyor. 1’ler ve 0’lar ya da 0’lar ve 1’ler bilgiyi eş zamanlı temsil edebiliyor.

En hızlı bilgisayardan 3 bin 600 kat daha hızlı

Bu nedenle kuantum bit kombinasyonları normal bilgisayarlardaki ikili sisteme oranla çok büyük bir esnekliğe sahip olabiliyor.

Kuantum bilgisayarlarda veri gecikme payı olmaması nedeniyle, veri gerçekleştirme hızı, ışık hızında gerçekleşebiliyor. Bu hız, “supercomputer” olarak bilinen dünyanın en hızlı bilgisayarlarından 3 bin 600 kat daha hızlı bir bilgisayar anlamına geliyor.

Google'ın ürettiği kuantum bilgisayarı küçük boyutlarda olmasına rağmen, işlem hızı son derecede yüksek.

Öyle ki, normal bilgisayara göre 100 milyon kat daha hızlı işlem gerçekleştirebiliyor.

Kesin olan şu ki kuantumun gücü, bilgisayar teknolojisi tarihinde yeni bir dönemin başlangıcı olacak, ve hayal edilebilen her tür hesaplamanın mümkün olacağı bu bilgisayarlara, büyük yatırımlar akacak.