Geleceğin ekonomisi
Teknolojinin, tarihsel dönüşüm üzerinde ciddi anlamda söz sahibi olduğu bir dönemde ekonominin de bu gidişattan etkilenmeyeceğini beklemek mümkün müydü?
Endüstri 4.0, yapay zeka ve robotik derken teknolojinin hükmettiği bir tarihsel dönüşümün tam ortasındayız. Bilim ve teknoloji alanlarında önlenemez yükseliş sürerken insanlığın büyük buluşlarından ekonominin değişmeyeceği de düşünülemezdi. ‘Hayatta kalmak’ için yaptıklarımız bir dal parçasının ucunu sivriltip mızrağa dönüştürmekten, Mars’ı kolonize etmeye kadar geldi çattı. Teknolojinin üstel gelişimi ve hayatlarımıza etkisinin artışıyla bildiğimiz her şey üzerine yeniden düşünmek zorundayız. Bu bildiklerimizin başında da ekonomi geliyor elbette. Dünyanın dört bir yanında ‘Vatandaşlık Maaşı’ uygulamasının konuşulması ve denenmeye başlaması, sermaye ve bilim/teknolojinin birlikte hareket etme eğilimi (SpaceX, Tesla Motors, Apple, Google vs.) gibi durumlar yalnızca birkaç örnek. Gelecekte bizi bekleyen ise bunlardan çok daha fazlası.
Paylaşmak güzel mi?
Takas, satın alma gücü olan metalar (para ve benzleri), ortaklık ve stratejik ortaklık derken konu ne ara ‘paylaşım ekonomisi’ne geldi insanlık adına şaşıp kalmamak çok zor. Uber ya da Airbnb ile pek kullanmadığımız küçük odamıza kadar giren bu gelir modeli, teknoloji olmaksızın bu noktaya gelebilir miydi? ‘Kullanmadığınız bir şeyi bir başkasının ihtiyacına sunmak’ deyince çok büyülü gelmeyen bu model, kitleselleşince olay boyut değiştiriyor ve ekonomik bir başkaldırıya dönüşüyor. Girdikleri her yeni coğrafyada gelir/vergi denetimine takılan Uber ve Airbnb gibi hizmet modelleri gelecekte ekonominin sosyal ayağının nereye gideceğini de gösteriyor. Ortada her zaman bir mal ya da mülk olması da gerekmediğini; bazen keman çalma becerinizi, bazen ise gastronomi yeteneklerinizi paylaşıma açabileceğinizi de düşününce işin ekonomik boyutu bambaşka noktalara gitmeye açık.
Bu yeni ekonomik sistemin tarafları çevrimiçi ortamlar üzerinden paylaşmaya alıştıkça, paylaşabileceklerimizin sınırı olmadığı da ortaya çıkıyor.
Bu böyle sürer mi?
Değişen ekonomiyi tartışırken ‘yıkılan ekonomi’nin girdabında boğulmamak için ortaya koyulan önlem paketleri sürdürülebilirlik etiketiyle dolaşıma giriyor. Sürdürülebilir kalkınma, sürdürülebilir ekonomi gibi söylemlerle ilk hedefl enen unsurlardan biri kadının iş hayatındaki varlığı oluyor.
Kadının her alanda gücünü ortaya koyabilmesi, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin giderilmesi ve fırsat eşitliğinin sağlanması sürdürülebilir ekonominin başlıca unsurlarından. Peki teknoloji etkisiyle dönüşen ekonomi ile kadınların ne ilgisi var diye mi düşünüyorsunuz? Bu sorunun yanıtını baskılarla eşitlikçi düşünmeye çalışan duygusal zihinlerde aramaya gerek yok, istatistik bilimi bu günler için var.
Demografik değişimlere baktığımızda, bugünün iş dünyasında erkeklerin hakim unsur olduğu görülüyor. Ancak gelecekte cinsiyet ve nüfus dinamikleri çok farklı olabilir. 2030 yılına geldiğimizde, gelişmiş ekonomilerdeki nüfusun üçte birinden fazlasının 65 yaşın üzerinde olacağı tahmin ediliyor. Demografik değişiklikler aktif ekonomiye katılmayan ya da katılması engellenen herkes için yeni fırsatlar sunmak zorunluluğunu doğuracak. Kadının işgücüne katılması da bakım ekonomisini (Care Economy) ve bu alana yapılan dijital yatırımları genişletecek.
Rengarenk bir ekonomi
Ekonomide oyunun kurallarını değiştirecek en önemli unsurlardan biri de elbette ekoloji ve iklim değişiklikleri. Var olan ekonomik modellerin sırtını yasladığı üretim altyapıların ekolojiye ve iklim değişikliğine etkilerini hafifl etmek, geleceğimiz için atmak zorunda olduğumuz bir adım. Yalnızca ekonomik refah adına atılacak her adım geleceği daha karanlık bir görüntüye sürüklüyor. Ekolojik bozulma ve iklim değişikliğinin yıkıcı etkilerini bertaraf etmek için ‘Yeşil’in ve ‘Mavi’nin hakim olduğu bir ekonomik yaklaşım geliştirmek günümüzün en önemli konularından. Kara parçaları için yeşili koruma ve artırma hedefi Yeşil Ekonomi’yi doğuruyorsa, tatlı/tuzlu su kaynaklarının korunması için de Mavi Ekonomi var.
Düşük karbonlu bir gelecek mümkün. Sebep olduğumuz çevresel bozulmaya dur diyecek olan üretim ve koruma teknolojileri de bu yeni ekonominin önemli unsurları arasında.
Ekoloji ve iklim değişiklikleri
Üzerinde uzun zamandır kafa patlatılan sorunlardan birisi olan ekoloji ve iklim değişiklikleri, mevcut ekonomik modellerin sırtını dayadığı dinamiklerden olumsuz etkilendikleri için bu modelleri değiştirmeye fazlasıyla muktedir…
Takas sistemi
Ekonominin, takas sistemiyle ne kadar rekabet edebileceği meçhul. Üstelik takas sisteminde her zaman “para” da geçmiyor!
