Bu yıl yabancı bir market daha pazardan çekilir

Özlem ERMİŞ BEYHAN

Türkiye'de genç ve teknolojiye hevesli nüfus sayesinde teknoloji pazarı hızla büyüyor. Bu pazar çok sayıda yerli ve yabancı oyuncuyu cezbediyor ancak sektörde çok çetin bir rekabet var. Rekabet karlılığı eritip ayakta kalmayı zorluyor. Bu ortamda bazı oyuncular duruyor, bazıları ise hızlı bir büyüme trendinde. Bu yıl varolan mağaza sayısından da fazla, 55 mağaza açma hedefi açıklayan Vatan Bilgisayar bunlardan biri. Şirketin kurucusu ve Genel Müdürü Hasan Vatan, kendilerinin neredeyse iki kat büyüyeceği bu yıl, bir yabancı rakiplerinin pazardan çekileceği görüşünde.

ÇOK DAHA GELİŞMİŞ KAMERALAR SATILIYOR

Hasan Vatan pazardaki bugünkü durumu şöyle anlatıyor: "Gençler, biraz hava atmak amacıyla sürekli cep telefonu değiştiriyor. Televizyonlarda büyük bir pazar var çünkü tüplü televizyonların tamamı panel televizyonlarla değiştiriliyor. Notebook tarafında büyüme çok hızlı. Kameralarda profesyonel kameralar alanında bir hızlanma var. Daha az ama daha yüksek fiyatlı kameralar satılıyor artık. Böyle olunca dünyanın bütün büyük oyuncuları burayı bir deniyorlar. İkisi geldi gitti. Best Buy ve Electronic Partner geri döndü. Diğerleri buradalar."

Peki rekabet önümüzdeki dönem nasıl şekillenecek? Vatan bu konuda önemli bir tespit yapıyor: "Bir iki yabancı elektronik market daha geri gidecek. Çünkü buraya kar etmek için geldiler ama bir iki tanesi belirli bir zaman geçmesine rağmen hala kar edebilmiş değil. Zararda oldukları başka ülkelerden çekiliyorlar. Dolayısıyla Türkiye'den de çekilecekler olacaktır diye düşünüyorum. Bu yıl bir tane olacaktır diye bekliyorum. Seneye bir tane daha olabilir."

360 BİN TL KİRA ÖDEYEN RAKİPLERİMİZ VAR

Teknoloji marketlerin maliyet kalemleri arasında en önemlilerinden biri kira. Piyasada çok yüksek kira bedelleri konuşuluyor. "Tek yere 360 bin lira kira ödeyen rakiplerimiz var" diyor Hasan Vatan. "Biz bugün bir mağaza açtık, 15 bin lira kiramız. Yani aramızda uçurumlar var. Korkunç kiralar ödüyorlar, biz hiç öyle şeylerin içinde olmuyoruz" diyor. Vatan Bilgisayar'ın organizasyon yapısı içinde ayrı bir depo bulunmuyor. Ürünler doğrudan mağaza geliyor ve satıldıkça yerine yenisi konuyor. Böylece lojistik maliyetlerden kurtulunuyor. Vatan Bilgisayar, mağazalarının üzerine koyduğu ürün reklamlarından da kar ediyor, reklam stratejisinde ürün ve kart markalarını kullanarak da maliyetleri düşürüyor. Maliyetleri çok farklı, zekice ve pratik yöntemlerle kontrol ettiği için de kar ederek büyüyebiliyor. Hasan Vatan bu yöntemleri "Bu VATAN için neler yapmadık ki?" adlı kitabında detayları ile anlatıyor.

ÖDEDİĞİ EN YÜKSEK KİRA CİRONUN BİNDE 8'İ

Hasan Vatan, "Rakiplerimizin maliyetleri daha yüksek olduğu için onlar malesef zarar ederek büyüyorlar. Ama biz sağlıklı büyüyoruz. Bir firma düşük bir sermaye ile başladı, sonra ettiği zararı karşılamak için sermaye artırmak zorunda kaldı" diyor. Önümüzdeki süreçte Türkiye'den çıkacağını öngördüğü yabancı teknoloji marketin mağazalarının alımı için rekabet yaşanabileceğini söylüyor Vatan. "Biz almayı düşünürüz ama makul fiyatlar veririz. Biz rekabetin getirdiği hırsla mantıksız hareketlerde bulunmuyoruz. Burayı biz alacağız diye yarışa girip fahiş fiyatlar vermiyoruz. İlla yarışa gireceksek karlılıkta edelim diyoruz."
Vatan Bilgisayar'ın en yüksek kira verdiği mağazası Bostancı. "Ama orada bile binde 8'e geliyor kiramızın ciroya oranı..." Alışveriş merkezlerinde çok fazla yok Vatan Bilgisayar. Ancak çok uygun kira olan yerlerde yer alıyor. Kriterleri fiyat. Şu anda bir AVM zinciri ile 5 ayrı mağaza açmak için pazarlıkta olduklarını anlatıyor Hasan Vatan. "O rüzgar içine girmiyoruz, yeni açıldıklarında kiralar çok yüksek oluyor ama bir süre sonra düşüyor."

DÖVİZ KURUNDAN AYDA YÜZDE 1.5 KAZANIYOR

Hasan Vatan büyüme sürecinde kazandığını işe yatırıyor, hiç kredi kullanmıyor. "Malı hızlı çevirdiğimiz için nakit akışımız gayet iyi. Piyasada bankada en çok parası olan firma biz olabiliriz sektörde. Nakit dönüyoruz ve iyi durumdayız." Bu sayede şirket finansal piyasalardaki dalgalanmalardan etkilenmek bir yana bu dönemlerde büyük avantaj sağlıyor. "Dolar arttığı zaman dolar almıyoruz, zaten dolarımız oluyor borçlarımızı oradan ödüyoruz. Düştüğü zaman dolar alıyoruz ve kara geçiyoruz. Dolayısıyla nakit olmamız sayesinde para bile kazanıyoruz." Ne kadar? "Döviz iniş çıkışlarından ayda ortalama yüzde 1.5 yüzde kazanabiliyoruz." Vatan Bilgisayar açık hesap çalışıyor, vadesi gelince ödeme yapıyor. Hiçbiryere çek, senet, teminat mektubu vermiyor. "Tamamen güven üzerine kurulu ilişkilerimiz. Sırf sözle yürüyor işler. Şu tarihte ödenecek diye malı alıyoruz, o tarihte de ödüyoruz" diyor Hasan Vatan. Vatan Bilgisayar, eski zamanların esnaf modelini teknoloji perakendeciliğinde uyguluyor ve karlılığı bu sayede yakalamış gibi görünüyor.

İŞLER TAMAMEN SÖZ ÜZERİNDEN YÜRÜYOR

Vatan Bilgisayar açık hesap çalışıyor, vadesi gelince ödeme yapıyor. Hiçbir yere çek, senet, teminat mektubu vermiyor. "Tamamen güven üzerine kurulu ilişkilerimiz. Sırf sözle yürüyor işler. Şu tarihte ödenecek diye malı alıyoruz, o tarihte de ödüyoruz" diyor Hasan Vatan. Vatan Bilgisayar, eski zamanların esnaf modelini teknoloji perakendeciliğinde uyguluyor ve kârlılığı bu sayede yakalamış gibi görünüyor.

"Vatan'ı sattı" dedirtmek istemem ama halka arz olabilir

Bu yıl Vatan bilgisayarın ciro ve mağaza sayısı açısından ikiye katlanacağını anlatan Hasan Vatan, pazarda konsolidasyon olma ihtimali görmüyor. "Bimeks zaten halka açık. Teknosa halka arza hazırlanıyor. Daha küçük bir yerli şirket daha var, o da arza hazırlanıyor. Geriye bir de biz kalıyoruz" diyor.
Hasan Vatan kendisine yabancılardan çok sayıda ortaklık teklifi geldiğini anlatıyor. "Araya arkadaşlarımı sokuyorlar, görüşmek istiyorlar. Tamam diyorum ama önce Kabataş Erkek Lisesi'nin vakfına 10 bin dolar bağışlayın. Şimdiye kadar kimse parayı yatırmadı." Halka açılmaya ise sıcak bakıyor Hasan Vatan. Bu yıl bile olabilir. "Öbür türlü Vatan'ı sattılar olur, sanki halka arz daha doğru geliyor."

Çağlayan haklı, çalışanlarımıza 'cep'te iskontoyu yasakladık ama onlara yarı fiyatına ev yapacağım

Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan ithalat haritasını açıklarken "Biz 11 ayda cep telefonu değiştirecek kadar zengin bir ülke miyiz?" dedi. Hasan Vatan'a bu açıklama ile ilgili görüşünü soruyoruz. Cevabı, "Aslında çok daha sık değiştiriyoruz" oluyor. "Büyükşehirlerde 6 ayda bir değişiyor cep telefonları. Bizim elemanlarımıza iskonto yapılmasını yasakladık. Nasıl olsa indirim var diye maaşlarından yüksek fiyatlı telefon alıyorlar, dengeleri bozuluyor." Hasan Vatan bu anlamda farklı bir patron. Ayağımızı yorganımıza göre uzatalım yaklaşımına katılıyor. "Elemanımız araba alacaksa bordrosunu imzalamayız. Araba aldığı zaman bütün masrafları katlanıyor. 20 liralık yere yemeğe giderken 50 lira yemek yiyeceği yere gidiyor." Cep telefonu, araba aldırmıyor ama çalışanlarına ev yapmaya niyetleniyor. "ODTÜ mimarlık mezunuyum, hiç mimarlık yapamadım. Bir konut projesi yapıp çalışanların yarı fiyata ev alabilecekleri bir model tasarlıyorum." Bu arada Vatan Bilgisayar, bu yıl 2 bin 700 yeni eleman alarak çalışan sayısını 5 bine çıkarmayı planlıyor....

2013 yılında hedef Almanya % 25 indirimle ortalığı yıkabiliriz

Hasan Vatan bu yıl 55 mağaza açmanın önemli bir büyüme hamlesi olduğunu, 2012 yılında tüm güçlerini bu büyümeyi yönetmeye vereceklerini söylüyor. Vatan, 2013 yılında ise Almanya, Belçika gibi ülkelere açılmayı hedeflediklerini anlatıyor. "Vatan ismi Almanya'da önemli bir avantaj sağlar diye düşünüyoruz. Bazı ülkelerde fırsat çok ama risk de çok" diyen Vatan Almanya'da fiyatların buradan yüzde 30 daha pahalı olduğunu belirterek, "Gittiğimizde yüzde 25 düşük fiyat versek ortalığı yıkabiliriz" diyor.