Bisiklet ile devr-i alem

Dünya genelinde ulaşım aracı olarak bisikleti tercih eden şehirlerin sayısı hızla artıyor. Trafik sıkışıklığı, çevre kirliliği ve hızla artan şehirleşme karşısında ulaşım altyapısının yetersiz kalması, bisiklet kullanımının artmasındaki başlıca nedenler.

Bundan 15 sene önce, dünya genelinde sadece bir kaç adet bisiklet paylaşım uygulaması varken; bugün bu uygulamaların sayısı 1000’e yaklaşıyor. Bu uygulamaların bir çoğu, bisikletlerin belli bir noktadan alınıp, belli bir noktaya bırakılmasına dayanıyor. Fakat yakında bu durumun değişeceği, ve Çin’de olduğu gibi insanların kullandıkları bisikletleri istedikleri yere bırakabilecekleri dile getiriliyor.

İlk uygulama Paris’ten

2007 yılında Paris’te hayata geçirilen ilk ortak bisiklet paylaşım platformu Velib, ilk yılında tam 20 milyon kullanıcıya ulaştı. Bisikletin çevreye zarar vermemesinin yanı sıra, sağlıklı bir ulaşım yöntemi olması da, uygulamanın bu kadar çok kullanıcı tarafından tercih edilmesini sağladı. Velib kullanıcılarının uygulamanın ilk altı yılında yaklaşık 19 milyar kalori yaktıkları tahmin ediliyor. Belediye tarafından işletilen Velib’in neredeyse her 300-400 metrede bir istasyonu bulunuyor. Bu hizmetten iki şekilde faydalanmak mümkün: Birincisi abonelik; ikincisi ise daha çok turistler için ideal olan günlük ve haftalık kiralama.

Her gün 3 milyon Çinli Ofo kullanıyor

Bir diğer bisiklet paylaşım uygulaması ise Ofo. Çin’in en büyük bisiklet paylaşım operatörü olan Ofo, ülkenin 34 şehrinde yaklaşık 3 milyon günlük kullanıcıya sahip. Ofo Çin dışında, dünya genelinde 150 farklı şehirde de hizmet veriyor. Bu uygulamanın en büyük farkı dok kullanmaması. Kullanıcılar uygulamayı tıklayarak en yakınlarındaki bisikleti görebiliyorlar. Telefonlarına gelen dijital kod ile bisikleti kilitliyor. Bisikletin yarım saatlik kullanım bedeli yaklaşık 3 TL’ye denk geliyor. Kullandıktan sonra da, belirlenmiş bir dok bölgesi olmadığı için, bisikkleti istedikleri yerde bırakabiliyorlar.

Londra ve Şangay örnekleri

Ofo’yu en geç kullanmaya başlayan şehirleden biri Londra. Bunun nedeni, sokaklara düzensiz bir şekilde bırakılan bisikletlerin, trafik kazalarına yol açabilmesi. Şehir otoritelerine göre, bisiklet kullanımının yaygınlaşması için öncelikle insanların eğitilmesi gerekiyor. Aksi taktirde, bisikletlerin belli bir noktada alınıp, belli bir noktada bırakılma yönteminin devam etmesi gerekecek.

Ofo, Şangay’da ise daha ciddi bir sorunla karşı karşıya kaldı. Bisikletin kilidini kırmayı başaran 11 yaşındaki bir çocuk, trafik kazasında hayatını kaybetti. Çocuğun ailesi Ofo’ya dava açtı. Çin genelinde, 12 yaşın altındaki çocukların trafikte bisiklet kullanması yasak.

Çin’de 40’tan fazla start-up bu işi yapıyor

Bugün Çin genelinde dok kullanmadan bisiklet kiralama hizmeti veren start-up’ların sayısı 40’a ulaşıyor. Fakat dok kullanmamanın sonuçları pek iç açıcı değil. Medyada yer alan verilere göre, Pekin’de her gün tek bir servise tamir için gelen kazalı bisiklet sayısı 400’e ulaşıyor. Wukang Bicycle adında bir start-up ise, bisikletlerinin yüzde 90’ı çalındığı için, kapanmış durumda.

Bisikletin merkezi Hollanda

Avrupa’da ise Hollanda bisikletin merkezi olarak değerlendiriliyor. Fakat Ofo’nun Amsterdam macerası da biraz karışık. Hollanda’da çok sayıda kişinin kendi bisikleti var, dolayısıyla park konusunda hali hazırda önemli bir sorun yaşanıyor. Ofo’nun gelmesi ile bisikletlerin şehrin her bir köşesine bırakılıyor olması, çok daha ciddi bir sıkıntı yaratmış.

Hollandalı otoriteler, Ofo sayesinde bisiklete binmenin çok daha ucuzladığını kabul etseler de, “bisiklet değerli bir araç; ortalık yere fırlatıp atılmaması gerekir” görüşündeler. Haksız da değiller!

Bisikletin popüler olması 200 yıl öncesine dayanıyor. Gerek bisiklet tasarımında, gerekse teknolojisinde son 200 yılda çok büyük bir değişim yaşandığını söyleyemeyiz. Fakat elektrikli bisikletler önemli bir değişimi beraberinde getiriyor. Bugün Hollanda’da her satılan 3 bisikletten biri, elektrikli bisiklet. e-Bisikletler özellikle de 55 yaş üstü nüfus tarafından yoğun bir şekilde tercih ediliyor. e-Bisikletlerin daha da popüler hale gelmesi için, bataryalarının küçülmesi ve bisikletin hafifl emesi gerekiyor.

Hollandalı tasarımcı Daan Roosegaarde ise yepyeni bir bisiklet modeli planlıyor: Kirlenen havayı temizleyen bir bisiklet.
Bekleyelim görelim..

Bisiklet kullanma mesafesini 10 yılda yüzde 20 artıracak

Bugün Hollanda genelinde seyahatlerin yüzde 27’si bisikletle gerçekleştiriliyor ve Hollandalılar her yıl ortalama 1000 kilometre bisiklet sürüyorlar. Hollanda hükümeti her bir vatandaşının bisiklet kullanarak katettiği mesafenin önümüzdeki 10 yıl için yüzde 20 oranında artmasını istiyor. Bunun için, bir yandan 40 bin yeni bisiklet parkı kuruyor; diğer yandan bisiklet kullanıcılarının güvenliği için sürücüsüz araçlarda alarm sistemlerinin geliştirilmesine yönelik yatırımlar yapıyor. Hollanda genelinde, bisiklet altyapısı şehrin tamamına yayılıyor ve tren istasyonları gibi diğer altyapılarla bağlantısı sağlanıyor.