21 kentte '5084 endişesi'

Handan Sema CEYLAN

İSTANBUL - Halen 5084 olarak anılan 'istihdamı teşvik' yasasının kapsamının genişletilerek 60 ile çıkarılması, Türkiye'nin diğer 21 kentinde endişe yarattı. Haksız rekabetten korkan bu kentlerden Denizli'de 23 kent lideri kurumun bir araya gelerek oluşturduğu Denizli Sanayici, Tüccar ve İşadamları Platformu, bir metin hazırlayarak, kentin milletvekillerine sıkıntılarını sundular. Kayseri Sanayi Odası Başkanı Mustafa Boydak ise Kayseri'nin 60 ilin dışında kalmamasını istedi. Henüz yasalaşmayan 'yeni istihdam teşviki paketi' sadece 1 ve 2'nci bölgedeki 21 kenti kapsamıyor. Bu 21 kent arasında Tekirdağ, Kırklareli, Edirne, Yalova, Isparta, Muğla gibi kent merkezlerindeki istihdamı düşük iller de bulunuyor. Desteklenen 60 kent arasında ise Konya, Gaziantep gibi sanayi de öne çıkmış kentler var. 
5084 olarak anılan yasanın adı değişmesine rağmen halen iş dünyasında bu isim ile hatırlanıyor. 2005 yılında uygulamaya alınan 5084, 36 kentle başlamış, daha sonra yapılan itirazlarla bu kentlere 13 il daha eklenmiş ve kapsamı 49 kente çıkmıştı. Yine ilk uygulamaya başladığında enerji teşviklerini de içeren yasa daha sonra sadece 'sigorta primi işveren desteği' olarak uygulanmış ve birkaç kez uzatılarak 2012 yılının sonuna kadar devam ettirilmişti. 31 Aralık 2012 itibariyle sona eren yasadan yararlanan kentlerin yaptığı itirazlar ile yeni istihdam teşvikinin oluşturulacağının müjdesi ise Şubat ayında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Mardin gezisi sırasında verilmişti. Buna göre 3'üncü bölgede bulunan kentler için 3, dördüncü bölgede bulunan kentler için 4, 5 ve 6'ncı bölgelerde bulanan kentler için ise 6'şar yıllık istihdam teşviki öngörülüyordu. Ancak geçen süreye rağmen yasa çıkmadı. 2004-2012 yılında 49 kente verilen istihdam teşviki 3.2 milyar lirayı bulmuştu. 60 kente çıkan yasanın maliyetlerin artması nedeniyle şimdiye kadar çıkartılamadığı da iddia ediliyor. 

21 kent için de bir düzenleme yapılması gerek

[PAGE]

21 kent için de bir düzenleme yapılması gerek

Kentin 23 lider kurumu tarafından oluşturulan Denizli Sanayici, Tüccar ve İşadamları Platformu adına  Denizli Ticaret Odası Başkanı Necdet Özer, Denizli Sanayi Odası    Müjdat Keçeci ve Denizli Ticaret Borsası Başkanı İbrahim Tefenlili'nin imzası ile kentin milletvekillerine gönderilen bir mektupla şunlar söylendi: "2012 yılının son günlerinde belki de en çok tartışılan konu 5084 sayılı Teşvik Yasası'nın uygulamasının 2012 yılı ile birlikte sona ermesi oldu ve Hükümet kanadında henüz konuyla ilgili bir düzenleme yapılmaması ve Başbakanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın 4 ay kadar önce Mardin'de yaptığı açıklama nedeniyle konu hala işverenlerimizin gündeminde ilk sırada bulunuyor. Hepimizin bildiği üzere, 5084 sayılı Kanun, 2004 yılında yürürlüğe girdikten sonra uygulaması birkaç kez uzatılmıştı. Son hali ile Kanun kapsamında sağlanan "sigorta primi işveren desteği"nden 49 ilde yer alan işverenler faydalanmaktaydı. Kanun'un yürürlüğe konmasından sonra, kapsamda olan 49 ildeki istihdam artışları herkesin yüzünü güldürecek niteliktedir. Şu anda ise, her kanattan Hükümet üzerinde uygulanan baskı, bu iyileşmenin tersine çevrilmesi noktasında toplanmaktadır. Savunulan teze göre, 5084 sayılı Teşvik Kanunu kapsamında hızla artan istihdam, Kanun'un yürürlükten kalkmasıyla aynı hızla azalacaktır. Yeni yapılan teşvik düzenlemesi kapsamında, bulundukları bölgelere göre illere kademeli destek sağlanması öngörülmektedir. 3. Bölgeden 6. Bölgeye kadar verilmesi planlanan yeni teşvik yasası kapsamına, bu haliyle yasalaşması halinde 60 il girecektir. İstihdamın artması ve dolayısıyla ekonominin büyümesi, bu ülkede yaşayan herkesin menfaatinedir; bunun aksi savunulamaz. Ancak menfaat söz konusu olduğunda madalyonun diğer yüzünde kalan 21 il için de bir değerlendirme yapılması gerekmektedir."

6. Bölge için elden gelen yapılmalı  

Denizlili sanayici ve işadamları yaptıkları açıklamada "Afyonkarahisar ve Uşak gibi yakın komşuları Teşvik Kanunu kapsamındayken Kanun kapsamına alınmayan Denizli'nin sanayisinin büyümesinde, bu durumun ciddi bir engel olduğu 2004 yılından beri yaşanan bir gerçektir. Yatırımcıların Denizli yerine Teşvik Kanunu kapsamında yer alan Uşak ve Afyonkarahisar'ı tercih etmeleri, Denizli'nin büyümesine ket vurmuştur. Denizli çok uzun zamandır sıfırdan yatırımlara hasrettir ve bunun başlıca sebeplerinden biri Denizli'nin uzun zamandır Devlet teşviklerinden muaf tutulmasıdır" denilerek, şu ifadelere yer verildi: "Biz Denizli Sanayici, Tüccar ve İşadamları Platformu olarak, Denizli'ye yeni yatırımcıları çekmek için elimizden geleni yapıyoruz, ancak Devlet desteği olmadan yeterli olmuyor. Sonunda yatırımcı doğal olarak Devlet'in destek verdiği bölgelerde yatırımını yapmayı tercih ediyor. 
Platform olarak teşviklerin kaldırılmasından yana değiliz, aksine Devlet'in desteğinin yeni yatırımcılar için her alanda devam etmesi gerektiğini savunuyoruz. Yine 6. Bölge gibi gerek siyasi gerekse ekonomik desteğe ihtiyaç duyan illerimizi barındıran bir bölgeye yatırımcıların çekilmesi için Devletimizin elinden geleni yapması gerektiğine de inanıyoruz. Ancak, bölgesel bazda uygulanan teşvikler, teşvik kapsamına alınmayan bölgelerde ciddi kayıplara neden olmaktadır. Yeni düzenleme ile Denizli'nin hemen hemen tüm komşu illeri teşvik kapsamına alınmaktadır. Tasarının yasalaşması halinde, Denizli, yerli yatırımcılarını dahi kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kalacaktır. Diğer taraftan Denizli'nin lokomotif sektörü olan tekstildeki rakipleri Gaziantep, Kahramanmaraş ve Uşak gibi illerin, sırf bulundukları bölge nedeniyle teşvik kapsamına alınıp Denizli'nin alınmaması, Denizli ekonomisinde onarılması güç yaralara sebep olmaktadır." 

Rekabet gücünü zayıflatır

[PAGE]

Rekabet gücünü zayıflatır

5084 ve devamı niteliğindeki kanunlar ile 2004-2012 yılları arasında yapılan teşvikin Hazine'ye maliyetinin 3.2 milyar lira olduğunun belirtildiği açıklamada, "Aynı dönem içerisinde Devlet tarafından sağlanan tüm istihdam teşviklerinin (5 puan indirimi, özürlü ve Ar-Ge desteği, v.b.) Hazine'ye maliyeti ise 18.4 milyar TL olmuştur" denilerek, "Biz Platform olarak, hem ülkemizin hem de ilimizin menfaati için, bölgesel bazda uygulanan teşviklerin yarattığı eşitsizliğin giderilmesi ve yapılan pozitif ayrımcılık nedeniyle Denizli'nin rekabet gücünü zayıflatan bu teşvik düzenlemesi konusunda girişimlerde bulunulmasının yararlı olacağı düşüncesindeyiz" ifadeleri kullanıldı.  

Kayseri dışında tutulmamalı

Kayseri Sanayi Odası Başkanı Mustafa Boydak, "5084'ün kapsamının genişletirilerek 60 ile çıkarılacağı yönünde aldığımız bilgiler var. 60 ilin kapsama alınıp da Kayseri'nin alınmaması noktasında itirazımızı yaparız. Bu konuda siyasi bir karar verilmemesini bekliyoruz.  Hükümetimizin de siyasi bir karar alacağını düşünmüyorum.  AKP'nin geçmişte yaptıklarını referans aldığımızda bu konularda daha duyarlı olduğunu görüyoruz. Siyasi bir karar verileceğini düşünmüyoruz ancak kararın alınıp Kayseri'nin dışında tutulması noktasında tepkimizi gösteririz."