Zeytinde verim için yerel tür önerisi
ZZTK Başkanı Gündeş: "Biz hep '90 milyon ağaçtan 170 milyon ağaca çıktık' diyoruz ama 2008 yılındaki rekolteyi, aradan bu kadar zaman geçmesine rağmen hala yakalayamadık"
Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği (EZZİB) Başkanı Davut Er, Türkiye'nin zeytin ağacı varlığının 10 yılda verilen fidan desteği sayesinde yaklaşık yüzde 90 artışla 170 milyona yaklaştığını ancak verimin beklenen oranda artmadığını belirterek, ağaç sayısı ve destek verilen türlerin gözden geçirilmesi gerektiğini savundu.
Er, zeytinde ağaç sayısındaki artışın üretim rakamlarına yansımadığını, bunun nedenlerine ilişkin ancak tahminler yapılabildiğini ifade ederek, destekler kapsamında en fazla Gemlik tipi zeytin fidanının dağıtıldığını, bu türün sıcak bölgelere uygun olmaması nedeniyle verimin düşük olduğunun düşünüldüğünü kaydetti.
Zeytin ve zeytinyağı piyasasının sağlıklı dengeler üzerine oturması için ağaç tipi ve sayılarının net biçimde ortaya konulması gerektiğine işaret eden Er, şöyle konuştu:
"Her yıl rekolte tahmininde Türkiye'de 170 milyon zeytin ağacı varlığından bahsediliyor. Biz ihracatçı birliği olarak merak ediyoruz, gerçekten bu kadar ağaç var mıdır ? 170 milyon ağaç varlığına ulaşınca 600 bin ton zeytinyağı bekliyorduk. Henüz bu üretim miktarından eser yok. Bu ağaçların yeniden sayılması gerekiyor. Eğer bu ağaç sayısı doğru ise bu, ağaç başına düşen verimin çok çok düşük olduğunu ortaya koyar. İspanya'nın ağaç varlığı 320 milyon civarında, zeytinyağı üretimi ise 1 milyon 750 bin ton. Biz aynı sezonda İspanya'nın yarısı kadar ağacımız olmasına rağmen 200 bin ton zeytinyağını üretemiyoruz. Sofralık zeytinde de aynı durum var."
"Yöreye göre ağaç türü ekilmeli"
Yöreye özgü zeytin cinslerinin desteklenmesi gerektiğini belirten Er, "Bölgesel olarak yüzde 30-40 kadar yağ verimi zengin olan türlerimiz var. Bu yüzden oraya Gemlik ekmenin bir anlamı yok. Ağaç varlığının yeniden tespit edilmesi ve bölgelere özgü, adaptasyonu tamamlanmış türlere destek verilmesini istiyoruz." diye konuştu.
Zeytin ve Zeytinyağı Tanıtım Komitesi (ZZTK) Başkanı Kadri Gündeş de Türkiye'de ağaç başına verimin düşüklüğüne dikkati çekti.
Üretim ve hasat yönetiminin sorgulanması gerektiğini ifade eden Gündeş, şöyle devam etti:
"Biz hep '90 milyon ağaçtan 170 milyon ağaca çıktık' diyoruz ama 2008 yılındaki rekolteyi hala aradan bu kadar zaman geçmesine rağmen yakalayamadık. Konuya ilişkin bilimsel araştırma yapan kuruluşlarımız üretimin artmamasını iklim değişikliğine bağlıyor ama bizce yeni dikilen ağaçlarda sorun var ve bu yüzden verim düşük. Yanlış hasat teknikleri de verimi düşürüyor. Devlet desteğiyle birkaç yıl verimi ve geliri kaybetme pahasına ağaçlarımızı makineli hasada uygun hale getirmeliyiz. Bu şekilde hem kalite hem verim artıyor. Yunanistan bunu yaptı ve oldukça başarılı oldu."
